قاچاق معکوس، ریشه کمبود انسولین / علاج دسترسی مردم به دارو چیست؟

داریوش چیوایی؛ کارشناس اقتصاد سلامت در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به علل کمبود انسولین کشور پرداخت.

وی گفت: با توجه به صحبت‌های مسئولین گمرک ما ۱۳ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر انسولین وارد کرده‌ایم. این در حالی است که طبق آماری که از بیمه­ها داریم، انسولین کمتری توزیع شده است.

وی ادامه داد: علت این کمبود توزیع را می­شود در واقع نشت انسولین از داخل زنجیره­ی توزیع دانست که اصلاً ارتباطی به تحریم پیدا نمی­کند؛ یعنی عملاً ما حتی بیشتر از سال گذشته هم وارد کردیم. لذا نمی­شود علت کمبود انسولین را تحریم دانست. این نشت می­تواند علل مختلفی داشته باشد که با توجه به تفاوت قیمت با کشورهای همسایه مهم‌ترین و اصلی­ترین علت آن همان قاچاق معکوس است.

حذف یا تعدیل ارز ۴۲۰۰، راهکار دسترسی مردم به دارو

این کارشناس اقتصادی در ارتباط با توزیع انسولین با کد ملی اظهار کرد: قطعاً ایجاد یک سازوکاری برای توزیع مناسب می­تواند کمک­کننده باشد اما همه داستان این توزیع با کد ملی نیست. ما بایستی ریشه­ی این اتفاق را بخشکانیم و انگیزه­ای که برای قاچاق وجود دارد را از بین ببریم که آن هم کاری نیست به‌جز به کم کردن و حتی الامکان به حد­اقل رساندن اختلاف نرخ ارز تخصیصی به واردات دارو با ارزی که در بازار آزاد هست.

چیوایی گفت: حذف یا تعدیل ارز ۴۲۰۰ می­تواند بهترین راهکار برای ریشه‌کنی قاچاق معکوس باشد اما نباید حذف ارز ۴۲۰۰ به صورتی باشد که بالاخره فشار آن به مردم بیاید. در واقع یک بخش آن همین است که تأمین مالی و رسیدن درآمدهای حاصل از افزایش نرخ یا حذف ارز ترجیحی به‌صورت یارانه به مردم از طریق بیمه پرداخت شود.

وی این روش حمایت بیمه‌ای از مصرف‌کننده را اینگونه تشریح کرد: یک پای داستان این هست که بیمه­ها یک مسیر جداگانه‌ای برای تأمین مالی داشته باشند و آن مسیر را هم تخصیصش صرفاً برای دارو باشد و در این صورت ما می‌توانیم درآمدهای حاصل از حذف یا تعدیل ارز ۴۲۰۰ که الآن به واردکننده می­دهیم به بیمه­ها بدهیم، بیمه­ها به داروخانه بدهند. تا اینگونه ما به ازای مصرف‌کننده واقعی هزینه صرف کنیم و آن هم به شکل ریالی صرف شود.

تیتک، لازمه مقابله با فساد در بازار دارو

این کارشناس اقتصادی گفت: بحث سامانه­های نظارتی هم یک اتفاق لازم هست. ما تیتک را داریم که به خودی خود می­تواند تخصیص دارو را هم در بخش سرپایی و هم بستری نظارت­پذیر بکند اما وزارت بهداشت تا الآن گویا از اجرای تیتک در بخش بستری خودداری کرده که این هم باید به سامانه­ی اطلاعات بیمارستانی متصل شود. در عین حال هم اگر سامانه نقطه­ضعفی دارد برطرف شود که مسئله تخصیص دارو به مردم هم بتواند حل و فصل شود.

چیوایی اظهار کرد: قطعاً چیزی که تیتک برای آن دیده شده نظارت از ابتدای زنجیره تا انتهای آن است. منتها این موضوع به شرطی محقق می­شود که سامانه بتواند گستره­ی نظارتی­اش را توسعه و علاوه بر بخش سرپایی در بخش بستری نیز اعمال کند و اصطلاحاً آن نشتی که در سامانه وجود دارد از بین برود.

وی در پایان سخنان خود اظهار کرد: چه فایده دارد اگر یک جایی بگوید من زیر بار سامانه نمی­روم؟! چه فایده­ای دارد اگر مثلاً آماری که وارد می­شود در بعضی جاها ذینفعان خود اظهاری بکنند؟! لذا باید این نواقص رفع شود و در این صورت قطعاً تیتک برای مدیریت زنجیره­ی توزیع دارو کارآمدترین ابزار ممکن خواهد بود. مثلاً اگر زمانی که واکسن کرونا بیاید احتمالاً ما خیلی بیشتر نیاز خواهیم داشت که یک ساز و کار صحیحی برای توزیع این واکسن بین مردم داشته باشیم که تیتک بهترین زیرساخت برای این منظور خواهد بود.