گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی؛ یکی از سیاست‌های توسعه شهری در چند دهه اخیر در جهان و ایران که نمونه داخلی اش چندان خوب از آب درنیامده، تبدیل روستاهای بزرگ و الحاق آن‌ها به شهر بوده است که در راستای کاهش مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی صورت پذیرفته است. البته این الحاقات با توجه به معیار‌ها و ملاک‌های علمی، منطقی و بستر‌های لازم آن صورت می گیرد تا بتواند اثرگذاری درست به روی روستا داشته باشد و منجر به پیامد‌های منفی در ابعاد مختلف به ویژه کارکرد‌های روستایی نشود.
ماجرای کلید خوردن الحاق سه روستا به شهر همدان نیز از تیرماه سال ۹۸ توسط هیات وزیران روی زبان‌ها افتاد، اما اجرای آن با مخالفت‌های پیاپی شورای اسلامی شهر همدان به تعویق افتاد؛ تا اینکه شورا با ۹ رای موافق، یک رای مخالف و یک رای ممتنع، موافقت خود را با الحاق سه روستای حسن آباد شورین، علی آباد پشت شهر و قاسم آباد به همدان اعلام کرد. بعد از یک سال کش و قوس فراوان و اجرای طرحی که به گفته مسئولین استانی اگر امسال به تصویب نمی‌رسید، سال بعد یا بعدترش اجرایی می‌شد، باید دید که فاصله واقعیت تا رویای اجرای این مصوبه چیست.
الحاق این روستا‌ها با تأسی از مصوبه هیئت وزیران بوده و تا زمانی که این قانون وجود دارد و در جایگاه‌های رسمی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی و سیستم قضایی باطل نشده، به گفته مولوی، سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان برای مدیریت شهری لازم‌الاجرا است. ضمن این مصوبه تأکید شده که شهرداری همدان خدماتی در راستای عدالت اجتماعی مانند صدور پروانه ساختمانی، جمع‌آوری زباله، بهسازی، جدول‌گذاری و احداث پارک را به اهالی این مناطق ارائه دهد.
به عقیده موافقان، این سه روستا در حوزه نفوذ و حریم شهر همدان هستند و خواسته و ناخواسته باید قوانین شهر در آن‌ها ساری و جاری شود. اگر الحاق صورت نگیرد ده‌ها خانه غیرمجاز در آن‌ها ساخته خواهد شد که به ضرر مردم مناطق است. با این حال اهالی روستا نسبت به این طرح خوشبین نیستند.
این الحاق، باعث اختلاف نظر بین مسئولان استانی همدان شد. عده‌ای آن را باعث توسعه تلقی می‌کردند؛ در حالیکه مردم روستا‌ها برای مخالفت با این الحاق اصرار دارند. به عقیده روستاییان، اجرای طرح الحاق تبعات زیادی به دنبال داشته و زمین‌های کشاورزی سه روستا و قنات قاسم آباد که در آستانه ثبت ملی است را، از بین می‌برد.
ماجرای کلید خوردن الحاق سه روستا به شهر همدان نیز از تیرماه سال ۹۸ توسط هیات وزیران روی زبان‌ها افتاد، اما اجرای آن با مخالفت‌های پیاپی شورای اسلامی شهر همدان به تعویق افتاد؛ تا اینکه شورا با ۹ رای موافق، یک رای مخالف و یک رای ممتنع، موافقت خود را با الحاق سه روستای حسن آباد شورین، علی آباد پشت شهر و قاسم آباد به همدان اعلام کرد. بعد از یک سال کش و قوس فراوان و اجرای طرحی که به گفته مسئولین استانی اگر امسال به تصویب نمی‌رسید، سال بعد یا بعدترش اجرایی می‌شد، باید دید که فاصله واقعیت تا رویای اجرای این مصوبه چیست.
الحاق این روستا‌ها با تأسی از مصوبه هیئت وزیران بوده و تا زمانی که این قانون وجود دارد و در جایگاه‌های رسمی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی و سیستم قضایی باطل نشده، به گفته مولوی، سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان برای مدیریت شهری لازم‌الاجرا است. ضمن این مصوبه تأکید شده که شهرداری همدان خدماتی در راستای عدالت اجتماعی مانند صدور پروانه ساختمانی، جمع‌آوری زباله، بهسازی، جدول‌گذاری و احداث پارک را به اهالی این مناطق ارائه دهد.
به عقیده موافقان، این سه روستا در حوزه نفوذ و حریم شهر همدان هستند و خواسته و ناخواسته باید قوانین شهر در آن‌ها ساری و جاری شود. اگر الحاق صورت نگیرد ده‌ها خانه غیرمجاز در آن‌ها ساخته خواهد شد که به ضرر مردم مناطق است. با این حال اهالی روستا نسبت به این طرح خوشبین نیستند.
این الحاق، باعث اختلاف نظر بین مسئولان استانی همدان شد. عده‌ای آن را باعث توسعه تلقی می‌کردند؛ در حالیکه مردم روستا‌ها برای مخالفت با این الحاق اصرار دارند. به عقیده روستاییان، اجرای طرح الحاق تبعات زیادی به دنبال داشته و زمین‌های کشاورزی سه روستا و قنات قاسم آباد که در آستانه ثبت ملی است را، از بین می‌برد.
حسین قاسمی، یکی از اعضای شورای اسلامی روستای قاسم آباد در خصوص این الحاق به خبرنگار خبرگزاری دانشجو می‌گوید: بحث الحاق سه روستای حسن آباد شورین، علی آباد پشت شهر و قاسم آباد، ۴ سالی می‌شود که داغ است و مسئولین شهری پیگیر آن هستند. اهالی روستا با دغدغه معیشت و از دست دادن زمین‌های کشاورزی با این طرح مخالف اند و متاسفانه بعضی از دلال‌ها با استفاده از رانت‌های متفاوت، از سال‌ها پیش ماجرای الحاق را می‌دانستند و زمین‌های روستا را به قیمت اندک خریده بودند.
وی می‌گوید: مردم قاسم آباد اصالتی دیرینه دارند. این روستا نسبت به دو روستای دیگر، هم موقعیت جغرافیایی بهتری دارد و هم زمین‌های کشاورزی مرغوب تر. اکثر کشاورزان این منطقه و روستای علی آباد با کاشت درخت زبان گنجشک ارتزاق می‌کنند. مرغوبیت زمین‌های کشاورزی در این روستا‌ها به حدی است که در عمق ۴ متری زمین‌هایشان به آب می‌رسند. روستائیان به این قانع اند که کسب و کار خود را به روی زمین هایشان انجام بدهند.
عضو شورای اسلامی روستای قاسم آباد اضافه می‌کند: من معماری خواندم و در مورد این موضوع با اساتید بسیاری صحبت کرده ام که تمامی شان با الحاق روستا به شهر مخالف بودند. طوماری برای رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام با امضای ۲۱ نفر از اساتید رشته‌های معماری و مهندسی شهرسازی نوشتیم. در زمینه اجتماعی، هویت محلات از بین رفت و مردم دچار سرخوردگی شدند. جمعیت روستا نیز در معرض تهدید مهاجرت قرار گرفته. مردم در روستای خود احساس غربت می‌کنند. نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ۳ سال اخیر مشکلات متعددی را برای مردم ایجاد کرد؛ از عدم رسیدگی به ساخت و ساز‌های غیر مجاز تا دادن وعده‌های انتخاباتی بی سرانجام.
وی می‌گوید: مردم قاسم آباد اصالتی دیرینه دارند. این روستا نسبت به دو روستای دیگر، هم موقعیت جغرافیایی بهتری دارد و هم زمین‌های کشاورزی مرغوب تر. اکثر کشاورزان این منطقه و روستای علی آباد با کاشت درخت زبان گنجشک ارتزاق می‌کنند. مرغوبیت زمین‌های کشاورزی در این روستا‌ها به حدی است که در عمق ۴ متری زمین‌هایشان به آب می‌رسند. روستائیان به این قانع اند که کسب و کار خود را به روی زمین هایشان انجام بدهند.
عضو شورای اسلامی روستای قاسم آباد اضافه می‌کند: من معماری خواندم و در مورد این موضوع با اساتید بسیاری صحبت کرده ام که تمامی شان با الحاق روستا به شهر مخالف بودند. طوماری برای رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام با امضای ۲۱ نفر از اساتید رشته‌های معماری و مهندسی شهرسازی نوشتیم. در زمینه اجتماعی، هویت محلات از بین رفت و مردم دچار سرخوردگی شدند. جمعیت روستا نیز در معرض تهدید مهاجرت قرار گرفته. مردم در روستای خود احساس غربت می‌کنند. نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ۳ سال اخیر مشکلات متعددی را برای مردم ایجاد کرد؛ از عدم رسیدگی به ساخت و ساز‌های غیر مجاز تا دادن وعده‌های انتخاباتی بی سرانجام.
قاسمی اشاره می‌کند: ۷ نفر از اعضای شورای شهر همدان با پیوستن این ۳ روستا به شهر همدان مخالف بودند؛ ولی در عرض ۴۸ ساعت رای شان برگشت. ما مخالفت گسترش شهر نیستیم، ولی اگر قرار است این روستا‌ها به شهر الحاق شود ، باید زیر ساخت‌های مناسب و بستر‌های مورد نیاز فراهم بشود. باید از ساخت و ساز‌های غیر مجاز جلوگیری شود تا حاشیه نشینی جدیدی برای استان به وجود نیاید. کلان شهر بودن قاعده‌های خاص خودش را دارد.
ویژگی کلانشهرها
کلانشهر، مادرشهر یا متروپلیس عنوانی است که در مورد شهر‌های بزرگ و پرجمعیت به‌کار می‌رود که از ترکیب یک شهر مرکزی و چند شهر اقماری به وجود آمده است. در ایران شاخص جمعیت بیشترین اثرگذاری را در تعیین یک نقطه جغرافیایی به عنوان شهر یا کلانشهر دارد. «کلانشهر» در ایران به شهری اطلاق می گردد که یک میلیون نفر و یا بالاتر جمعیت داشته باشد. امّا باید توجه داشت که از سال ۱۳۸۸ و با تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری، کلیه شهر‌های با جمعیت بالای پانصد هزار نفر هم کلانشهر محسوب شده اند، اما در تعریف بین المللی کلانشهر یا مادر شهر به شهر‌هایی گفته می‌شود که بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت داشته باشند.
کلانشهرها معمولاً از اهمیت سیاسی، اقتصادی، بازرگانی و فرهنگی زیادی برخوردارند و از مراکز مهم اقتصادی و تجاری هر کشور به‌حساب می‌آیند. همچنین کلانشهرها معمولا از امکانات بالاتری نسبت به دیگر شهرها برخوردار خواهند بود. از مزایای کلانشهری، اختصاص بودجه‌های عمرانی ویژه کلان شهرها، امکان ایجاد مترو و ایجاد امکانات و تسهیلات رفاهی برای شهروندان است.
کلانشهرها معمولاً از اهمیت سیاسی، اقتصادی، بازرگانی و فرهنگی زیادی برخوردارند و از مراکز مهم اقتصادی و تجاری هر کشور به‌حساب می‌آیند. همچنین کلانشهرها معمولا از امکانات بالاتری نسبت به دیگر شهرها برخوردار خواهند بود. از مزایای کلانشهری، اختصاص بودجه‌های عمرانی ویژه کلان شهرها، امکان ایجاد مترو و ایجاد امکانات و تسهیلات رفاهی برای شهروندان است.
به عقیده روستاییان اجرای طرح الحاق تبعات زیادی به دنبال داشته و زمین‌های کشاورزی سه روستا و قنات قاسم آباد که در آستانه ثبت ملی است را از بین می‌برد.
مهدیان نسب، از اعضای قرارگاه احمدی روشن استان همدان است. این قرارگاه دانشجویی به طور تخصصی به روی این موضوع تمرکز کرده. وی می‌گوید: هر شهری برای توسعه باید برنامه‌ای داشته باشد. با این حال مشخص نیست که هویت همدان گردشگری است یا صنعتی و یا کشاورزی؟ چون مشخص نیست قیمت همه چیز نجومی بالا می‌رود، مثل املاک. این مسئله باعث مهاجرت به دلیل نبود اشتغال کافی و درآمد مناسب شده. این استان به سمت پیر شدن جمعیت حرکت می‌کند و برنامه‌ای برای حل آن ندارد.
مهدیان نسب ادامه می‌دهد: مدیران می‌خواهند با طی یک مسیر راحت و بدون پیش بینی برنامه‌های زیرساختی، با الحاق روستاهای نزدیک به همدان، اعلام کلانشهری کنند. این در حالی است که زندگی روستایی هزینه کمتری دارد و در صورت الحاق، هزینه مردم سر به فلک می‌کشد؛ در حالیکه درآمدشان هم مانند مردم شهر نیست.
مهدیان نسب ادامه می‌دهد: مدیران می‌خواهند با طی یک مسیر راحت و بدون پیش بینی برنامه‌های زیرساختی، با الحاق روستاهای نزدیک به همدان، اعلام کلانشهری کنند. این در حالی است که زندگی روستایی هزینه کمتری دارد و در صورت الحاق، هزینه مردم سر به فلک می‌کشد؛ در حالیکه درآمدشان هم مانند مردم شهر نیست.
این فعال دانشجویی در خصوص ضعف‌های این طرح می‌گوید: گسترش شهر همدان بدون در نظر گرفتن مسائلی کلیدی مانند امنیت، آموزش و بهداشت مثل مسکن مهر در حال انجام است. این اتفاق نوع سبک زندگی مردم را نیز بهم ریخته و پدیده زاغه نشینی را به وجود می‌آورد. غیر بومیان مهاجر در حال حاضر سبک زندگی روستا را تغییر داده و یا تحت تاثیر قرار داده اند؛ بنابراین موضع کیفی از بین رفته و فقط کمیت دیده شده است.
در این میان طرح جامع همدان نیز نام پروژه‌ای دیگر است که در حال اضافه سازی دو شهر کوچک و چندین روستا به شهر همدان است و زمین بازی و خرید و فروش در زمین‌های روستایی اطراف شهر از همین حالا شروع شده. به گفته فعالین اجتماعی هزار و صد هکتار زمین به شهری اضافه می‌شود که درون خودش حدود هشتصد هکتار زمین خالی به صورت ذخیره دارد. به نظر می رسد جمعیت شهر با بالاترین تصورات هم به هفتصد و پنجاه هزار نفر پیش بینی شده توسط مشاور در ده سال آینده نخواهد رسید.
نتیجه این اقدامات آن هم بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های استاندارد می‌تواند بحران‌های فرهنگی و اجتماعی متعددی را در پی داشته و زندگی را به کام اهالی این مناطق تلخ کند. در گزارش های بعدی بدنبال ارتباط گیری با کارشناسان و مدیران شهری برای بررسی بیشتر این موضوع خواهیم بود.
نتیجه این اقدامات آن هم بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های استاندارد می‌تواند بحران‌های فرهنگی و اجتماعی متعددی را در پی داشته و زندگی را به کام اهالی این مناطق تلخ کند. در گزارش های بعدی بدنبال ارتباط گیری با کارشناسان و مدیران شهری برای بررسی بیشتر این موضوع خواهیم بود.
ارسال نظرات