یک روزنامه آمریکایی تأکید کرد: ایران ذخایر اورانیومش را افزایش داده و تانکرهای نفتکش این کشور در آبها در حرکتاند. این بحران، میراث دوران ترامپ و شکست فشار حداکثری است.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، واشنگتنپست در گزارشی نوشت: هفته گذشته وقتی که کاخ سفید داشت با خودش کلنجار میرفت تا بلکه بتواند خبر شکست انتخاباتیاش را به نوعی هضم کند، به مقامات دولت گزارش داده شد که در دو جبهه در نبرد طولانیمدتش با جمهوری اسلامی شکست خورده است. اولین ناکامی؛ گزارش آژانس بود که در آن اعلام شده «ایران بازهم ذخیره اورانیوم غنیشدهاش را افزایش داده است». دومین شکست؛ تصاویر ماهوارهای بود که نشان میداد باز هم یک کشتی نفتکش ایرانی دارد به سمت آبهای «خلیج فارس» حرکت میکند. این نفتکش تولیدات پتروشیمی ایران را به مقصد ونزوئلا منتقل کرده بود و در راه بازگشت به آبهای ایران است. این چهارمین تانکر نفتکش ایران است که در هفتههای اخیر راهی ونزوئلا شده و برگشتهاند.
تردد کشتیهای نفتکش ایران، سندی است که ثابت میکند استراتژی ترامپ برای متوقف کردن صدور نفت جمهوری اسلامی موفق نبوده و حفرههایی در این استراتژی ایجاد شده است.
در طول تابستان، دولت ترامپ جلوی حرکت چندین فروند کشتی نفتکش ایران را در دریا گرفت تا جلوی فروش نفت رژیم را بگیرد. اما شاهدیم که تجارت نفت ایران، همچون تولید سوخت هستهایاش دوباره اوج گرفته است. دولت ترامپ ماههای پایان دوره کاریاش را پشتسر میگذارد. این دولت برای آنکه ایران را وادار به آمدن به پای میز مذاکره کند بارانی از تحریمهای اقتصادی را روانه رژیم کرد. اما هرکدام از این اقدامات به نوعی بینتیجه ماند.
تانکرهایی که در هفتههای اخیر وارد ونزوئلا شدهاند فقط بخشی از یک ناوگان کوچک هستند که به گفته ناظران، بیسروصدا همهروزه یک میلیون بشکه نفت و گاز ایران را تا بنادر آمریکای جنوبی و آسیا میرسانند. چین، یکی از مقاصد این کشتیهاست. از بهار امسال تا به این لحظه، سطح این تجارت و گسترش فعالیت هستهای ایران ده برابر بیشتر شده است. این یعنی اینکه سیاست «فشار حداکثری» موفق نبوده است؛ خیلی از کشورها مخالف یکجانبهگرایی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی هستند و تمایلی به هرچه سختتر کردن حلقه محدودیتها علیه ایران ندارند و این بهرغم آن است که ایران بازهم انبار ذخیره اورانیوم خودش را بیشتر کرده است.
این واقعیات را تحلیلگران صنعتی و مقامات اطلاعاتی عنوان کردهاند؛ با این حساب؛ ترامپ میرود، اما یک بحران حل نشده را برای مقام خلف خود به میراث میگذارد. این بحران، که امروز به مراتب بدتر از چهار سال پیش است که ترامپ کارش را آغاز کرد، از این قرار است: در یک جبهه کشوری ایستاده است که محدودیتهای هستهای را زیر پا میگذارد، و در جبهه مقابل؛ دولتی در واشنگتن قرار دارد که همه اهرمهای دیپلماتیک و اقتصادیاش روزبهروز بیاثرتر میشود.
«رابرت لیتواک» نایبرئیس «مرکز بینالمللی وودرو ویلسون» میگوید: تهران در برابر فشار حداکثری، فشار خودش را پیاده کرده است. سیاستهای دولت واشنگتن نه تنها پیشرفتهای هستهای ایران را متوقف نکرد بلکه در آخر کار، این آمریکاست که منزوی شده است، نه ایران.
هفته گذشته «آژانس بینالمللی انرژی اتمی» گزارش داد که انبار ذخیره اورانیوم غنیشده ایران بیشتر از ۱۲ برابر مقدار تعیین شده در توافق هستهای شده است. حتی برخی از وفادارترین متحدان آمریکا در اروپا و آسیا هم چندان موافق رویکرد ترامپ در قبال جمهوری اسلامی نیستند. همین بیاشتیاقی متحدان است که موجب شده، آن حمایت کافی برای بایکوت سخت اقتصادی جمهوری اسلامی و تغییر رفتار آن به دست نیاید.
«اریک لی» استراتژیست انرژی که با «سیتی گروپ» همکاری میکند، میگوید: «شاید خیلی از کشورها چشمانشان را به روی تقلب ایران در تحریمها بستهاند. علتش این است که این کشورها از یکجانبهگرایی آمریکا ناراحتاند. حتی کشورهایی هم که نسبت به نیات حقیقی و رفتارهای ایران بدبین هستند، همین احساس را دارند».
ونزوئلا و جمهوری اسلامی سالهاست که شریک تجاری هماند. ونزوئلا خودش تولیدکننده نفت است، اما محتاج فرآوردههای نفتی ایران است از قبیل بنزین.
«سام مدنی» یکی از بنیانگذاران TankerTrackers در اینباره شرح میدهد: کشتی اسب: به میزان ۲ میلیون بشکه میعانات گازی ایران را در بندری در ونزوئلا تخلیه کرد و بعد هم ۲ میلیون بشکه نفت ونزوئلا را برای؛ فروش در خارج از کشور بارگیری کرد. این یک تجارت ناب تهاتری است.
به راحتی نمیتوان عدد و رقم صحیح و قابل اعتمادی از صنعت نفت ایران بهدست آورد. اما محاسبه بسیاری از تحلیلگران مستقل این است که تهران بهطور متوسط در ماه سپتامبر روزانه ۱.۲ میلیون بشکه و در ماه اکتبر نیز تقریبا به همین میزان نفت صادر کرده است.
بعضی از طرفهای تجاری ایران، دیگر باکی از علنی کردن تجارتشان ندارند. از تابستان به این طرف؛ جمهوری اسلامی علنا از تجارتش با چین صحبت میکند. چین هم ابایی از اینکه اعلام کند بخشی از واردات نفتش از ایران است ندارد.
هر دو کشور در واقع دارند رو در روی دولت ترامپ میایستند که تهدید کرده از هر حکومتی که با تهران تجارت داشته باشد انتقام خواهد گرفت. جمهوری اسلامی حجم عظیمی از نفت و میعانات گازی خود را با پنهانکاری صادر میکند.
روش ساده این حقهها این است که ایران نام کشتی نفتکش و ثبتنام آن را تغییر میدهد. حقههای پیچیده و البته خطرناک آن هم بدین ترتیب است که نفت خام و میعانات گازی را در وسط دریا و آبهای باز بهصورت کشتی به کشتی جابهجا میکند.
گروه حقوقی «اتحاد علیه ایران هستهای»، یک رشته تصاویر ماهوارهای دریافت کرده است که نشان میدهد که چهار فروند کشتی دارند نفت ایران را کشتی به کشتی جابهجا میکنند. پنج مورد مشابه دیگر هم گزارش شده که طی آن کشتیهای خارجی دارند میعانات گازی ایران را تحویل میگیرند و این سوخت را تحویل کشتیهای دیگری میدهند.