قرارداد نظامی و تسلیحاتی ایران و عراق یک راه جدیدی برای برقراری دیپلماسی نظامی توسط این کشور ایجاد کرده است.
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- امید فعال؛ ایران و عراق، دو کشور همسایهای که روابط استراتژیک فراوانی با یکدیگر دارند؛ از زمان فروپاشی عثمانی و شکلگیری دولت عراق در غرب ایران، این دو کشور فرازوفرودهای فراوانی را پشت سر گذاشتهاند.
بنابر روایت تاریخ نقطه آغاز روابط مابین دو کشور به فروردین ۱۳۰۸ شمسی و اعزام هیئت حسن نیت از سوی پادشاه عراق به ایران و تقاضای این هیئت جهت برقراری روابط سیاسی با ایران، بازمیگردد.
اما این روابط همیشه حسنه نبوده و گاهی نیز به جنگهای چند ساله تبدیلشده است؛ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، رژیم بعث در عراق به سرکردگی «صدام حسین عبدالمجید تکریتی» و با حمایت دولتهای غربی به ایران حمله کرد. صدام قبل از حمله به ایران، بارها اعلام کرده بود که یک هفتهای به تهران میرسد. جنگی که علیه کشورمان آغاز شده بود و قرار بود در یک هفته تمام شود، هشت سال طول کشید. این دیکتاتور مخلوع به اعراب فاسد منطقه گفته بود که جنگ با ایران زنگ تفریح است!
قدرتهای غرب و شرقی میدانستند اگر دو کشور شیعه با هم متحد شوند، هژمونیشان در منطقه آسیا غربی فرو خواهد ریخت. قدرتهای استعماری از صدور انقلاب اسلامی به عراق وحشت شدیدی داشتند.
بعد از شکست ارتش بعث از ج.ا.ایران، آمریکا و متحدانش وجود عراق را برای کشورهای همسو با خود خطرناک دیدند و بهبهانه وجود سلاحهای اتمی بهتمامی زیرساختهای مهم این کشور حمله کردند. دولت و ارتش عراق در طول سه هفته پس از حمله آمریکا و همپیمانانش در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۰۳ نابود شدند.
مجتبی امانی، رئیس پیشین نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در قاهره پیرامون حمله آمریکا به عراق معتقد است: «عراق بهواسطه اینکه توسط آمریکا اشغالشده مجبور بوده که حضور آمریکاییها را در مقاطعی تحمل کند. البته حضور نظامی آمریکا در عراق از سال ۲۰۰۳ تا به امروز بسیار کاسته شده، اما این حضور به لحاظ سیاسی به میزان مورد انتظار کاهش نیافته است».
سقوط رژیم بعث در سال ۲۰۰۳ فرصتی را در اختیار شیعیان قرار داد تا با توجه به اکثریت جمعیتی و محرومیت آنها از مشارکت در حکومت در زمان رژیم بعث، زمام امور را به دست بگیرند.
وابستگیهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، امنیتی و نظامی عراق و ایران باعث شد که این کشور به بخشی از محور مقاومت اسلامی علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی تبدیل شود. جامعه عراق بعد از مدتی به این نتیجه رسید که آمریکاییها و سایر اشغالگران باید این کشور را ترک کنند و موج ضد صهیونیستی در این کشور شدت گرفت. علاوه بر آن نیز، مرجعیت عراق توانست قدرت سیاسی خود را بازیابی کند.
در این بین اندیشکدههای غربی با وحشت از گسترش قدرت شیعیان در عراق و همسویی این کشور با ج.ا.ایران، از جریانات تکفیری و تروریستی را در این کشور حمایت کردند تا عراق درگیر یک جنگ داخلی خانهمان سوز شود.
دولت اسلامی عراق و شام موسوم به «داعش»، مسؤول اجرای طرح محور عربی-عبری-غربی بود. این گروه تروریستی توانست بخش اعظمی از خاک عراق را اشغال کند و کنترل شهرهای مهمی مانند رمادی، فلوجه، موصل و تکریت را در اختیار خود بگیرد.
«حسن سالم» نماینده فراکسیون پارلمانی «صادقون» درباره حمایتهای جمهوری اسلامی ایران از عراق در دوران مبارزه با گروه تروریستی داعش اظهار کرد: «آمریکا بدون هیچ واکنشی، سه ماه، نظارهگر گسترش داعش [در عراق]بود...، ولی جمهوری اسلامی حمایت مالی و تسلیحاتی از عراق در برابر داعش را بر عهده گرفت».
زمانی که کردستان عراق در حال سقوط به دست گروه تروریستی داعش بود، شهید سردار سیلمانی در کنار مردمان کرد این کشور ایستاد؛ «مسعود بارزانی» رئیس سابق منطقه کردستان و رهبر حزب دمکرات کردستان عراق در گفتگو با شبکه سعودی و انگلیسیزبان «ام. بی. سی»، گفت: «در روزهای آغازین حمله داعش به عراق و نزدیک شدن تروریستها به منطقه کردستان، شهید سلیمانی اولین کسی بود که با من تماس گرفت و برای کمک تسلیحاتی و نظامی به ما اعلام آمادگی کرد».
وی افزود: «سردار سلیمانی از من پرسید آیا به چیزی نیاز دارید. من هم گفتم در صورت امکان دوشکا و آر پی جی لازم داریم. صبح روز بعد ایران با هواپیما سلاحها را برای ما ارسال کرد».
جمهوری اسلامی ایران در راستای نجات کشور عراق از تروریست، نهاد بسیج مردمی عراق را پایهگذاری کرد و از هیچ کمکی برای حمایت مردم عراق دریغ نکرد.
شهید سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این باره اعلام کرده بود: «وزارت دفاع ایران بهصورت سه شیفت برای عراق سلاح تولید و به آنجا ارسال کرد».
در زمان گسترش قدرت داعش در عراق، برخی از کشورهای غربی به بهانه فروش تسلیحات نظامی به این کشور، از ملت عراق پول دریافت کردند، اما سلاحی تحویل این کشور ندادند.
پنتاگون با فروش تانکهای جدید آبرامز به عراق به بهانه حضور این تانکها در دست نیروهای حشدالشعبی و گروه کتائب حزبالله مخالفت کرد و در شرایطی که این کشور به تسلیحات هوایی از قبیل پهپاد نیاز داشت، آمریکاییها کارشکنی کردند.
کریم علیوی، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق از طرح تجهیز تسلیحاتی نیروهای عراقی توسط جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای دوست عراق خبر داد.
وی با تأکید بر اینکه عراق باید کشور دیگری را جایگزین خرید سلاح از آمریکا کند، تصریح کرد: «طرف ایرانی آماده است، به ارتش عراق سلاح بفروشد».
با پایان یافتن زمان رفع تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی، ایران میتواند تسلیحات نظامی خود را به فروش برساند؛ امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی یکشنبه شب ۲۷ مهر در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به پایان تحریمهای تسلیحاتی گفت: «از یک سال قبل بسیاری کشورها به ما مراجعه کردند و ما هم مذاکراتی با دیگران داشتیم. زمینه فروش و خرید تسلیحات برای جمهوری اسلامی ایران فراهم است و البته فروش گستردهتر خواهد بود».
موشک، پهپاد، پدافند هوایی، تانک، توپ، خمپاره و ضدزره از جمله محصولات دفاعی ایرانی هستند که به علت قیمت پایین و کارآمدی، نظر مشتریان خارجی را به خود جلب کردهاند.
در مقالهای که در سایت پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام منتشر شده است، آمده که بهکارگیری تسلیحات ساخت جمهوری اسلامی ایران به دلیل پیچیدگیهای فنی کمتر از سهولت بسیاری در بهکارگیری و کاهش هزینههای خرید و نگهداری برخوردار هستند. در حالی که هزینه آموزش بهکارگیری پدافندهای هوایی تاد، پاتریوت و جنگندههای سری اف آمریکا از توان پرداخت برخی از کشورها و بازیگران متوسط خارج است. استفاده از تسلیحات ساخت ایران از هزینههای آموزشی و نگهداری کمتری برخوردار هستند.
بهعنوان مثال تسلیحات ضد زره ایرانی مثل موشکهای دهلاویه و طوفان از سابقه بسیار درخشانی در نابودی اهداف مختلف در برابر گروههای تروریستی برخوردارند.
در همین راستا، امیر حاتمی روز یکشنبه ۲۵ آبان در دیدار با جمعه عناد سعدون وزیر دفاع عراق، خواستار «تعمیق روابط گسترده» دو کشور شد و بر لزوم خروج نیروهای آمریکایی از این کشور تأکید کرد.
علاوه بر وزیر دفاع، محمدباقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز با اشاره به تدوین سند همکاریهای دفاعی دو کشور گفته است: «تهران نیازهای دفاعی بغداد را تأمین میکند».
از ظاهر قضیه چنین برمیآید که محور غربی از گسترش روزافزون نفوذ ایران در عراق بیمناک است و با یاریجستن از دولتمردان غربگرای عراقی و مزدوران بعثی میخواهد توطئههای جدیدی را به راه بیاندازد.
توافقنامه همکاری نظامی ایران و عراق میتواند آغاز مرحله جدیدی از همکاری دفاعی و نظامی بین دو کشور و تحکیم و تقویت موضع عراق در مقابله با تروریستها باشد و فردای عراق بدون تسلیحات آمریکایی را تضمین کند.