محققان دانشکده مهندسی نفت دانشگاه امیرکبیر موفق به ارائه یک روش نوین جهت بررسی پیوستگی در مخازن نفتی شدند که این اقدام منجر به شناسایی بهتر ساختار مخازن هیدروکربوربنی، مدیریت مخازن و تعیین محل حفر چاهها میشود.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، مرتضی آسمانی دانش آموخته دکتری مهندسی اکتشاف نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «استفاده از ویژگیهای ساختاری مولکولهای آسفالتین در بررسی پیوستگی مخازن نفتی» گفت: هدف این پروژه استفاده از ویژگیهای ساختاری آسفالتینها برای مطالعات پیوستگی در مخازن هیدروکربنی است.
وی با اشاره به نتیجه این پروژه گفت: نتایج این تحقیق نشان داده است ساختارهای مولکولی آسفالتین نفت موجود در زونهای مختلف یک مخزن دارای تفاوتهای بسیار ظریفی هستند که با بررسی این تفاوتها میتواند میزان پیوستگی یک مخزن را بررسی کرده و زونهای مخزنی را مورد شناسایی قرار داد.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: در مخازن غیر پیوسته، سیالات هیدروکربنی به راحتی نمیتوانند در گستره مخزن جابهجا شوند و ممکن است در هر زونی سیال مخزن دارای ترکیب ژئوشیمیایی متفاوتی داشته باشند از این رو بهره برداری از سیالات این نوع مخازن و یا اجرای برنامه ازدیاد برداشت با تزریق گاز و آب در این نوع از مخازن با مشکلات جدی مواجه است.
آسمانی افزود: در این نوع مخازن به علت وجود سد و موانع لیتولوژیکی و یا گسلی، محدوده تاثیر و زهکشی چاههای بهرهبرداری کاهش یافته و در هنگام تزریق آب و یا گاز به چنین مخازنی، سیالات تزریقی ممکن است بخشهایی از مخزن را تحت تاثیر قرار ندهند و یا تاثیر آن بسیار اندک باشد.
وی با بیان اینکه در اغلب پروژههای ازدیاد برداشت، با مطالعات ژئوشیمیایی میتوان در زمان کوتاهتر و با هزینه کمتر و با دقت بیشتر نسبت به سایر روشهای موجود، محدودههای تاثیر چاههای تزریقی، ردیابی سیالات تزریقی به مخزن و میزان یکپارچگی مخزن را مورد بررسی قرار داد؛ گفت: جهت مشخص کردن نحوه ارتباط سیال هیدروکربنی در بخشهای مختلف مخزنی به جهت عمودی و افقی و همچنین در بین چاههای موجود در میدان میتوان از نتایج مطالعات این پژوهش که بر اساس مطالعات ساختاری آسفالتین است استفاده کرد.
در ادامه احمد رضا ربانی استاد دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و سرپرست تیم تحقیقاتی این پژوهش نیز با اشاره به فرآیند اجرای این پروژه عنوان کرد: در این پروژه از ترکیبات آسفالتین موجود در نفت تعدادی از مخازن نفتی ایران، به عنوان ذرات ارزشمند برای بدست آوردن آثار انگشت (فینگر پرینت) نفت خام استفاده شد.
ربانی افزود: ساختارهای مولکولی آسفالتین در بخشهای مختلف مخازن مورد مطالعه با روش طیف سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفت و از تفاوتهای ساختاری آنها با استفاده از تلفیق روشهای ژئوشیمیایی و آماری جهت گروهبندی نفت و شناسایی میزان پیوستگی و زونهای موجود در مخازن استفاده شد.
وی بیان کرد: نتایج این مطالعه میتواند در مطالعات ازدیاد برداشت از مخازن نفتی، مدیریت مخازن و تعیین محل حفر چاهها در مخازن کمک شایانی کند.
وی افزود: این رساله در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب صنعتی شده و تاکنون ۶ مقاله ISI نیز از این پروژه نگارش شده است. سه مقاله در مجلات Q ۱ و یک مقاله در مجلات Q ۲ چاپ شده و ۲ مقاله نیز در مجلات Q ۱ در حال داوری است.