گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حناسادات مطلبی؛ تغییر ارزشهای اجتماعی یکی از مشکلات دهه شصتیها بود. از عوامل مهم برای تجرد دهه شصتیها این بود که در آن زمان زندگی تجملی مورد استقبال قرار گرفت. با استقبال از تجمل گرایی، جوانان به سمت کسب مقام و ثروت و تحصیلات رفته و تشکیل خانواده به آینده موکول شد. علاوه برآن کسب مدارج علمی و تحصیلات عالیه سبب افزایش توقع خانواده و خود شخص شده بود.
در دهه شصت ارتباطهای خویشاوندی کاهش یافته و در ادامه باعث کاهش میزان ازدواج جوانان شد؛ چرا که در گذشته رفت و آمدها سبب آشنایی و معرفی جوانان به خانوادهها و یکدیگر میشد و وصلت شکل میگرفت؛ اما برای دهه شصتیها براثر تجمل گرایی، مهاجرت و... بین اقوام فاصله افتاد و از طرفی جوانان دهه شصتی و خانوادههایشان، چون از نظرسواد دانشگاهی از دهههای قبل جلوتر بودند، دچار غرور علمی شدند و نصیحتهای مشفقانه ریش سفیدان را به نوعی دخالت میدانستند؛ بنابراین نسبت به نسلهای قبل، خواستگاران کمتری برای دختران میآمد.
رسانه نیز تاثیربسیاری بر معیارهای جوانان دهه شصتی برای تشکیل خانواده گذاشت و جوانان از سلبریتیها و بازیگران هالیوود الگو برداری کردند. به اصطلاح زن خوب و مرد خوب برای زندگی، آن چیزی است که رسانهها تبلیغ میکنند.
مشکلات اجتماعی واقتصادی میانبری برای رسیدن به بحران تجرد قطعی
امروزه ۹۰ درصد از جوانان براین باورند که تا شغل مناسب نباشد، تشکیل خانواده روا نیست. افزون برآن زمانی یک پسر شهامت تشکیل خانواده را بدست میآورد که موقعیت اجتماعی مناسبی داشته باشد و این امر از راه کسبوکار مناسب بدست میآید. مصداق این امر در گذشته مشهود است؛ زمانی که نرخ بیکاری در نازلترین حد خود بوده و میانگین سن ازدواج جوانان نسبت به گذشته کمتر بودهاست. در سال ۱۳۹۵ نرخ بیکاری در کشور ۴.۱۲ و میانگین سن ازدواج پسران ۲۷.۴ بوده است. این آمار نسبت به سرشماری سالهای قبل افزایش داشته است.
۳۵ سالگی سقف باروری بانوان!
یکی دیگر از عواملی که موجب تجرد دختران دهه شصتی میشود، ترس از عدم باروری خانمهای بالای ۳۵ سال است. درحالی که این باوری غلط است و سزاوار است که رسانهها، سریالها یا طب سنتی یا...، اینکه بانوان با مراقبتهایی تا حدود سن ۴۸ سالگی قادر به فرزندآوری هستند را انتشاردهند تا عوام بابت فرزندآوری نگرانی نداشته باشند.
اهدای وام ازدواج بیشتر به دختران زیر ۲۳ سال داغ دل دختران دهه شصتی را بیشتر میکند. اهدای تسهیلات برای ازدواج در سنین پایین نه تنها بد نیست؛ بلکه راهگشا هم هست؛ اما امروزه ما با معضلی به نام تجرد دختران دهه شصتی دست و پنجه نرم میکنیم که این معضل نسبت به ازدواج درسنین پایین ارجحتر است؛ بنابراین باید تسهیلاتی هم مخصوص به دختران دهه شصتی درنظر گرفت. از جمله نهادهایی که متولی این تسهیلات هست وزارت ورزش و جوانان می باشد که فعالیت قابل توجهی در زمینه ازدواج و خانواده نداشته، اما به ظاهر این وزارت برای جوانان است.
کلید حل معضل؛ اشتغال
ازآنجا که اشتغال از اساسیترین مشکلات جوانان است، باید برای حل آن تدابیری اندیشید. بهگفته کارشناسان این حوزه، به دلیل تغییرات روزافزون جامعه کسب مهارتهای نو برای جوانان از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه براین معتقدند میداندهی به جوانان تاثیربسزایی در موفقیت آنان دارد.
قوانینی که راه حلهای درستی نیستن!
در پرتو تلاش برای تسهیل ازدواج قوانینی تصویب گردید. مانند قانون ۱۵ سالهی خاک خورده تسهیل ازدواج جوانان که درآن تسهیلات بسیارمهم و چاره سازی مطرح شده است. به نظرمیرسد قانون تسهیل ازدواج با تصویب قانون جوانی جمعیت، به حاشیه راندهشود و این در حالی است که قانون جوانی جمعیت بسیاری از وجوه ازدواج را نادیده گرفته است. افزون برآن این قانون (طرح جوانی) به زمان طولانی نیاز دارد و نسخه مناسبی برای رهایی از بحران تجرد دهه شصتیها نیست؛ به خصوص که عمر بلندمدت این قانون ۵ سال است. سزاوار است مجلس شورای اسلامی و دستگاه قضایی درباره تسهیل ازدواج جوانان برخورد قاطع داشته باشند. در این زمینه تلاش برای اصلاح و بازنگری قانون تسهیل ازدواج جوانان از اهمیت بسیار بالایی برخورداراست تا بتوان گامی موثر درجهت آسان سازی ازدواج جوانان برداشت.
بنا بر نظرات کارشناسان حوزه جوانان و خانواده برای عبور از این موانع علاوه براصلاح قوانین موجود؛ دربرنامهریزی برای جوانان باید از تجربیات سایر کشورها در این زمینه بهره برد. همچنین تفاوتهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را نباید نادیده گرفت. همچنین بهتر است در ارائه تسهیلات برای آسانسازی ازدواج به همه افراد توجه شود. برای این منظور میتوان علاوه بر ارائه تسهیلات به زوجین جوان، امتیازات و حمایتهایی را برای ازدواج در سنین بالا درنظر گرفت؛ مراقبتهای ویژه از خانمهای باردار بالای ۳۵ سال با هزینه کمتر یکی از تسهیلاتی است که میتوان برای این قشر لحاظ کرد.
حناسادات مطلبی - کارشناسی علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.