استخراج بیت کوین و چالش‌های پیش‌رو در عصر دیجیتال / چین برای حل مشکل مصرف برق در ماینرها چه می‌کند؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، صنعت استخراج ارز‌های دیجیتال جزء صنایعی است که در سال‌های آینده مورد استقبال قرار خواهد گرفت، علت این استقبال هم افزایش قیمت رمزارز‌ها در بازه زمانی سال ۲۰۲۰ الی۲۰۳۰ میلادی است.

از طرفی اقتصاد و تجارت در بسیاری از کشور‌های جهان سال‌هاست که به سمت فضای مجازی و بستر اینترنتی تمایل پیدا کرده است، اما در کشور ما این حرکت هرچند دیر، اما به تازگی سرعت گرفته و نمونه‌های آن را می‌توان در رشد انواع کسب و کار‌های اینترنتی، استارت‌آپ‌های نوین و خدمات الکترونیکی دولتی مشاهده کرد. البته مسیر حرکت ایران و حتی سایر کشور‌های جهان به سمت اقتصاد دیجیتال با شیوع بیماری کرونا در ابتدای سال ۲۰۲۰ هموارتر شد و به دلیل جلوگیری از انتشار بیشتر بیماری و محدودیت‌های اعمال شده در کشور‌ها به دیجیتالی شدن مبادلات تجاری و خدمات اقتصادی سرعت بخشید.

تبادلات پولی و انگیزه‌های سرمایه گذاری نیز از این فضا مستثنی نیستند و رشد چشم‌گیر قیمت رمز ارز‌ها و افزایش ارزش تبادلات مالی در بازار ارز دیجیتال نشان می‌دهد این وسیله‌ی سرمایه گذاری و معاملات اقتصادی به زودی از جایگاه قابل توجهی در بازار‌های مالی برخوردار خواهد شد و شاید در آینده‌ای نزدیک به عنوان پول در فضای مالیه بین الملل نیز پذیرفته شود. با این وجود، اما به نظر می‌رسد در مورد اعتبار و معامله‌ی رمز ارز‌ها و همچنین استخراج بیت کوین به عنوان بزرگترین ارز دیجیتال اختلافاتی وجود دارد. به ویژه با توجه به برق ارزان قیمت در ایران و خاموشی‌های دو ماه اخیر در نقاط مختلف کشور حساسیت‌ها نسبت به ماین یا استخراج رمزارز بیشتر از قبل شده است.

بیشتر بخوانید:

جولان سایت‌های کلاهبرداری فیلتر نشده / خریداران ارز دیجیتال مراقب باشند

 نوسانات، خطرات و ریسک‌های بازار ارز دیجیتال چیست؟

به منظور رفع موانع و اختلاف‌ها باید قبل از هر چیزی به یک دید کارشناسی در این حوزه دست یافت تا بدانیم که اصلاً چه سهمی در استخراج ارز‌های دیجیتال داریم و چه مقدار برق مصرف می‌شود. در ماه‌های اخیر گزارش‌ها و اظهار نظر‌های فراوانی را پیرامون این موضوع مورد بررسی و مطالعه قرار دادیم که در اکثر آن‌ها از یک جنبه به این قضیه نگاه شده بود و ضمناً این گزارش‌ها آنقدر کلی بود که نمی‌توانست مبنای درستی برای اظهار نظر و تصمیم گیری در این زمینه باشد.

برای محاسبه مصرف برق استخراج بیت کوین شاخص‌های مختلفی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان میزان مصرف برق را محاسبه کرد. ابتدا نقشه‌ای را ارائه می‌کنیم که بر اساس توضیح هش‌ریت جهانی سهم متوسطه هر کشور را مشخص کرده است و همانطور که در این نقشه مشخص است ایران سهم قابل توجهی از هش‌ریت را به خود اختصاص داده است.

بد نیست نگاهی هم به میانگین تقسیم هش‌ریت ماهانه کشور‌ها مختلف داشته باشیم، این نقشه مشخص می‌کند چین با  65.08 درصد رتبه اول و ایران با 3.82 درصد، ششمین جایگاه را به خود اختصاص داده است.

شاخص مصرف انرژی بیت کوین در جهان هم نشان می‌دهد انرژی مصرفی تاریخ پنجم بهمن ماه ۱۳۹۹ چقدر بوده است تقریباً ۷۸۲/ ۷۷ تراوات بر ساعت است.

این داده‌ها بر اساس اطلاعات موقعیت جغرافیایی یا همان آی پی آدرس که در هنگام نصب دستگاه‌ها به استخر‌های ماینینگ داده می‌شود به دست آمده است. تولید این میزان انرژی می‌تواند به اندازه کل کربن تولید شده در کشور نیوزلند، کربن تولید کند.

نکته جالب اینجاست که اگر بیت کوین را به عنوان یک کشور تصور کنیم برق مصرفی توسط بیت‌کوین، این کشور را در رتبه سی و نهمین کشور مصرف کننده برق دنیا قرار می‌دهد. استخراج بیت کوین در دنیا تقریباً به اندازه کشور شیلی و بنگلادش مصرف برق دارد.

اگر این حجم از مصرف برق را با نمودار مصرف برق کشور‌هایی همچون آمریکا، روسیه، کانادا، آلمان و چند کشور دیگر مقایسه می‌کنیم نمودار زیر به دست می‌آید.

داده‌ها نشان می‌دهد حدود ۳۹ درصد از کل برق مصرفی که برای استخراج بیت کوین در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته از منابع تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی بوده است. در ایران کل برق تولیدی حدود ۸۵ تراوات بر ساعت است که تنها حدود یک درصد آن از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شود، حال آنکه طبق قانون برنامه ششم توسعه در این برهه زمانی باید حدود ۴ هزار مگاوات از نیروگاه‌های سوخت فسیلی به نیروگاه‌های پاک تبدیل می‌شد. متاسفانه ایران در فرآیند استخراج بیت کوین از آن ۳۹ درصد انرژی تولید شده از منابع تجدیدپذیر در دنیا، تقریبا هیچ سهمی ندارد.

همزمانی افزایش تقاضای خرید و استخراج بیت کوین با اورهال نیروگاه‌ها
نکته دیگر اینجاست که نیروگاه‌های برق کشور معمولاً در فصل زمستان که با پیک مصرف برق فاصله دارند اقدام به تعمیرات دوره‌ای و اورهال می‌کنند، اما از آنجا که این فصل با اوج گیری قیمت بیت‌کوین مصادف شد، تقاضا برای استخراج بیت کوین را افزایش داد و در نتیجه با مشکلاتی در زمینه تأمین برق مواجه شدیم به عبارتی اگرچه نمی‌توان بیت کوین را مقصر اصلی مشکلات قطع برق این روز‌ها دانست، اما این موضوع در ایجاد مشکلات اخیر بی‌تأثیر هم نبوده است. با توجه به اطلاعاتی که از داده‌های فوق برآورد شده در ایران برای استخراج بیت کوین که در حال حاضر هر توکن آن بیش از ۴۸ هزار دلار است، حدود ۲۹۷۰ مگاوات برق مصرف می‌شود و این حجم از مصرف برق به اندازه حجم تولید چند نیروگاه بزرگ در کشور است. این عدد قابل توجه است و مدیران باستی با اطلاع از این موضوع و در نظر گرفتن این حجم از تقاضای برق در صنعت استخراج بیت کوین حتماً برنامه‌ریزی صحیح تری داشته باشند.

راه حل چیست؟
راه حل این موضوع بگیر و ببند‌های دستوری و سختگیرانه و جمع آوری تجهیزات استخراج بیت کوین در کشور نیست و بهتر است با جذب سرمایه گذاری خارجی که به حوزه استخراج ارز‌های دیجیتال هم علاقه‌مندی بسیاری نشان می‌دهند این تهدید را به فرصت مبدل کرد. به عنوان مثال در کشور چین به این افراد اجازه تاسیس نیروگاه تجدیدپذیر داده می‌شود تا با استفاده از برقی که در نیروگاه‌های پاک خود تولید می‌کنند اقدام به استخراج ارز دیجیتال کنند. صدور مجوز‌های ۵ و ۱۰ ساله ماینینگ به شرط تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی و یا هر نیروگاه تجدیدپذیر دیگری در مناطق کویری توسط خود چینی‌ها این فرصت را ایجاد خواهد کرد که هم با توجه به چشم انداز رشد قیمت بیت کوین در سال‌های آینده می‌تواند فرصتی هم برای ثروت آفرینی به کشور ما بدهد و هم در سال‌های بعد از برق نیروگاه‌هایی که این به این بهانه راه اندازی شده است بهر‌مند شویم. بدون شک اگر در این مقطع زمانی راهکار منطقی و مناسبی برای این موضوع پیدا نکنیم در آینده با گسترش بازار ارز دیجیتال، اوج گرفتن قیمت بیت کوین و افزایش تقاضای استخراج بیت کوین با مشکل جدی مواجه خواهیم شد.