به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهره الهیان نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در برنامه تلویزیونی دستخط که امروز جمعه ۳ اردیبهشت از شبکه پنجم سیما پخش شد، به تحلیل شرایط کشور و موضوع مذاکرات هسته ای، انتخابات آینده و عملکرد مجلس یازدهم پرداخت.
متن کامل گفت و گوی برنامه دستخط به این شرح است:
«مهمان ارجمند این هفته برنامه «دستخط» از بانوان فعال در عرصه سیاسی کشور، متولد ۱۳۴۷ در کرمانشاه است. پزشک متخصص بیماریهای داخلی و صاحب تجربه کار در فرهنگستان علوم پزشکی است و در پرونده کاری خودش مسئولیت بسیج دانشجویی خواهران را دارد.
دومین دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی را در حال تجربه کردن است؛ هم مجلس هشتم و هم مجلس فعلی (یازدهم) نماینده تهران بوده است. از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی است. از آدمهای موثری است که صحبتها و مصاحبهها و اظهارنظرهای ایشان بلافاصله در فضای خبری منعکس میشود و خلاصه از بانوانی است که میتوان گفت در حیطه مسئولیتهای مختلف، ایشان را دیدهایم و موثر در فعالیتهای سیاسی است و گفتنیهای فراوانی برای ما خواهد داشت بخصوص در یک ساله مجلس و تعاملی که با دولت داشتهاند.
در خدمت خانم دکتر زهره الهیان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هستیم.
*سلام؛ خیلی خوش آمدید.
خیلی متشکرم. بنده هم عرض سلام و ادب و احترام حضور بینندگان عزیز دارم، آرزوی قبولی طاعات و عبادات را دارم و امیدوارم ماه رمضان ۱۴۰۰ ماه پربرکتی برای همه ملت ایران و مسلمانان جهان باشد.
*مجلس یازدهم چطور است؟
اگر از حق و انصاف خارج نشویم، انصافاً نمایندگانی جوان، متخصص و دلسوز و پرتحرک و بانشاط را در این مجلس میبینم. رویکرد کارشناسی و تخصصی در حوزههای مختلف وجود دارد و نمایندگان هم زمان زیادی برای مردم میگذارند.
هم ملاقاتهای مردمی، حوزههای انتخابیه و هم بحثهای کارشناسی در جلسات و کمیسیونهای تخصصی و مرکز پژوهشهای مجلس برقرار است، اما قدری به واسطه جوانتر بودن نمایندگان نسبت به دورههای قبل، تجربیات کمتر است و ممکن است بعضاً اشتباهاتی بواسطه تجربه کم همکاران جوان اتفاق بیفتد و بعضاً ممکن است نقدهایی به این مجلس هم باشد، ولی در مجموع فکر میکنم در آینده ثمرات فعالیتها و حرکتهای خوب تخصصی که شکل میگیرد و صورت گرفته برای مردم آشکارتر شود.
جنس کار مجلس و جنس کار تقنین طوری نیست که انتظار این را داشته باشیم که به سرعت و در عرض یکی دو ماه جواب دهد و نتایج آن مشخص شود، اما ان شاالله با حضور دولت آینده و یک دولت انقلابی، دلسوز و مردمی و تعامل با مجلس و قوانین جدی و اصولی که الان روی آن کار میشود، انشالله سال ۱۴۰۰ و سالهای بعد از ان گشایشهای خوبی برای مردم ایجاد میشود.
*خود شما به مجلس هشتم که وارد شدید ۴۱ ساله بودید. صحبت از جوانان مجلس یازدهم کردید، آن دوره هم جزو جوانان مجلس بودید که وارد شدید. اولین دوره بود، وقتی مقایسه میکنید چه فرقهایی بین خود و جوانان مجلس یازدهم میبینید؟
من به نکتهای اشاره کنم اشتباهات فقط برای جوانان نیست، ممکن است بزرگترها و با سابقههای مجلس هم اشتباه کنند و اتفاقاً اشتباهات فاحشی داشته باشند. ما هم زمانی که مجلس هشتم آمدیم، اولین تجربه بود و تعدادی از نمایندگان بعنوان نمایندگان بازسابقه و افرادی که تجربیات خوبی در دوره نمایندگی قبلی داشتند، به نوعی راهنمای ما بودند و الان هم ما و نمایندگان دیگر که سابقه و تجربه مجالس گذشته را داریم، باید به دوستانی که اولین دوره در مجلس هستند، کمک کنیم. در واقع با یک تعامل دوجانبه باید بتوانیم این دوستان را هم با سازوکار آشنا کنیم.
*تا جایی که یادم هست شما کمکپذیر بودید. بچههای جوان الان هم کمک میپذیرند؟
بعضاً بله. البته برخی هم تخته گاز میروند و بعضا اشکالات و ایراداتی هم در عملکرد دارند. مجلس جای بسیار پیچیدهای است. سازوکارها و وظایف یک نماینده و تعامل با دولت و مسئولین و فضای سیاسی کشور و اینکه یک نماینده وقتی نطقی میکند، برد بسیار جدی هم در جامعه و عرصه بین الملل دارد. خیلی باید این دوستان و کلا سایر نمایندگان دقت در عملکرد داشته باشند و از تجربیات سایر همکاران استفاده کنند. گاهی این را در بین برخی از نمایندگان کمرنگ میبینیم.
*همانطور که شما اشاره کردید فقط بحث جوانان نیست. بحث جوانان فقط یک مطلب است و هر جوانی که در هر عرصهای میآید آزمون و خطا دارد و در این شکی نیست. اما برخی ناظران بیرونی و حتی برخی از نمایندههایی که تجربه نمایندگی داخل مجلس دارند و الان هم نماینده هستند به نوعی از سال گذشته که مجلس یازدهم شروع شد سایه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ روی مجلس وجود دارد. اگر بخواهم صراحتاً بیان آنها را عنوان کنم، میگویند در هیئت رئیسه سه رکن اصلی ما رئیس، نائب روسا هستند و هر سه به فکر انتخابات ریاست جمهوری هستند و این قدری به کار با اصل کاری که باید در مجلس دربیاید، لطمه میزند. این را تصدیق میکنید؟
اینکه تعدادی از همکاران مجلس کاندیدای ریاست جمهوری هستند و از چند ماه قبل هم مطرح بوده، شکی نیست، بالاخره این نکته را هم که حضور در این جایگاه تاثیر خودش را بر عملکرد نمایندگان خواهد گذاشت نمیتوان انکار کرد و اگر بخواهیم از موضع صداقت ورود کنیم تاثیرات منفی دارد منتهی یک حرکتی را برخی از دوستان در مجلس شروع کردهاند از جمله آقای زاکانی که نهضت نیامدن است و با تک تک این دوستان صحبت کردند که در این مسندی که حضور دارید بعنوان نائب رئیس مجلس ورود به عرصه انتخابات و شرایطی که اقتضائات کاندیدای ریاست جمهوری است ممکن است در کارکرد فعلی شما آسیبهایی وارد کند و خواستهاند فعلاً با یک وضعیت کُند و بدون ورود جدی، وظایف نمایندگی و جایگاهی که بعنوان نواب رئیس دارند را انجام دهند.
*فقط نواب رئیس؟
قضیه درباره شخص رئیس مجلس متفاوت است و نمیتواند کمرنگ در مجلس باشد؛ یعنی به اندازهای چالشها و بحثهای قانونی، تعامل با دولت، شورای عالی امنیت، مسائل مختلف اعم از درگیری بحثهای هستهای و مذاکرات و ... است که میطلبد شخص رئیس مجلس شبانه روزی وقت بگذارد و انصافاً آقای دکتر قالیباف را اینچنین دیدیم.
*صحنه انتخابات را بعنوان کسی که از بانوان تاثیرگذار در سیاست هستید، چطور میبینید؟
این دوره آنچه مسلم است تعدد کاندیداها باعث این شده بدنه اجتماعی سرگردان شود؛ البته مزایایی هم دارد. بالاخره جوانان کشور و مردمی که میخواهند رای بدهند به نوعی خودشان را مختار بین انتخاب چند کاندیدا از طیفهای مختلف مختار میبینند و البته باید صبر کرد و دید شورای نگهبان کدام یک از این افراد را بعنوان یک رجل سیاسی که توانمندی در سطح ورود به این عرصه دارد، میشناسد.
*قانون جدید میرسد؟
خیر، قانون جدید به انتخابات ۱۴۰۰ نمیرسد؛ چون اخیراً هم اصلاحات نهایی را داشتیم.
*چون گفتند یک اختلاف نظری بین مجمع تشخیص و مجلس هست که باید رفع شود و بسیاری منتظر بودند این اختلاف نظر رفع و قانون ابلاغ شود.
بله، شاید اخیراً بود که اصلاحات شورای نگهبان در مجلس انجام شد تا آن اختلافی که با مجمع تشخیص است برطرف شود؛ طبق اعلامی هم که وزارت کشور داشت این قانون به این انتخابات نمیرسد.
*فکر میکنید آقای رئیسی وارد عرصه میشوند؟
صحبتها وجود دارد که آقای رئیسی ورود میکنند. خود ایشان تاکنون امتناع داشتهاند و جایگاه قوه قضائیه را بعنوان رئیس قوه قضائیه در مسند خدمتگزاری به مردم و مبارزه با مفاسد و اصلاح ساختار سیستم قضائی موثر میدانستهاند و احساس تکلیف در این جایگاه میکردند، اما فشار نخبگان و مطالبه مردمی نسبت به ایشان زیاد است و باید صبر کرد و دید ایشان به چه نتیجهای میرسند یا نه.
*تحلیل خود شما چیست؟ فکر میکنید چه اتفاقی بیفتد؟
من فکر میکنم افرادی مثل آقای رئیسی، آقای قالیباف و از آن سمت آقای ظریف حضور دارند. ظاهراً آقای لاریجانی اعلام کرده که قصد حضور بعنوان کاندیدای ریاست جمهوری ندارد.
در مجموع طیف اصلاحات مثل همیشه با یک کاندیدا حاضر میشود، در جناح انقلابی و اصولگرا هم تلاش این است که شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با کمک سایر احزاب و جریانهای مطرح اصولگرا و انقلابی بر سر یک میز بنشینند و به نتیجه برسند که از یک کاندیدای واحد حمایت کنند، بنابراین خیلی خوب است که جریان انقلابی به وحدت و اجماعی بر سر یک کاندیدا برسند.
*شورای ائتلاف با شورای وحدت چه فرقی دارد؟
شورای ائتلاف همان شورایی است که در طول انتخابات مجلس شکل گرفت، متشکل از نخبگان و تاثیرگذاران عرصه سیاست هست، احزاب مطرح در این شورا نماینده دارند، تشکلهای مختلف از جمله تشکلهای دانشجویی در این شورا حضور دارند. افراد عنواندار که پشتوانه اجتماعی خوبی دارند و در واقع میتوانند پیام را به بدنه اجتماعی منتقل کنند، حضور دارند و این شورا با یک وحدت رویه در انتخابات گذشته، یک لیست را ارائه داد که منجر به این شد که از نفر اول تا سیام این لیست در تهران حضور پیدا کنند و در سایر استانها اکثریت نمایندگانی که امروز در مجلس هستند کاندیداهایی هستند که از سوی شورای ائتلاف حمایت شدند.
شورای وحدت هم که جامعه روحانیت هستند، بزرگوارانی که در این جامعه روحانیت حضور دارند.
*حاج آقا موحدی کرمانی و ...
بله، حاج آقای تقوی و آقای ابوترابی و سایرینی که در آن شورا حضور دارند و تعاملات هم بین شورای وحدت و شورای ائتلاف برقرار است.
*فکر میکنید به نقطه مشترک برسند؟
امیدواریم این اتفاق بیفتد و بسیار محتمل است. الان هم تعاملات بین شورای ائتلاف و شورای وحدت وجود دارد.
*نامزد اصلاح طلبان را آقای ظریف میدانید؟
به نظرم میرسد آقای ظریف باشند.
*الان زمانی که برنامه را ضبط میکنیم، تیم مذاکره کننده در وین مشغول مذاکره است و پیش از اینکه آقای عراقچی برود، در کمیسیون امنیت ملی گزارشی دادند. از آن جلسه صحبت و نکتهای دارید که بیان شود؟
آقای عراقچی تشریف آوردند و بعد از ایشان و بعد از اینکه تیم به ایران برگشت، کمیسیون امنیت از آقای ظریف دعوت کرد. آقای ظریف ابتدا امتناع کرد و متاسفانه این دوره که ما حضور داریم، برای چندمین بار است که آقای ظریف از این امتناع میکنند که دعوت کمیسیون را پاسخ بدهند.
*به چه دلیل؟
دلایل مختلف دارد. این دوره بحث کرونا را مطرح کردند. اشاره کردند کمیسیون امنیت به وزارت خارجه بیایند. کمیسیون امنیت به هیچ وجه قبول نکرد بخاطر جایگاهی که مجلس دارد و وقتی مجلس وزیری را فراخوان میکند آن وزیر موظف است، حضور یابد و گزارش از عملکردی که مورد سوال نمایندگان است و تصمیم کمیسیون این شد که پیگیری را بطور جدی داشته باشند و از ایشان بخواهند که حتماً حضور یابند. بحث مذاکرات و رفع تحریمها موضوع مهمی بود که برای کمیسیون مطرح بود که با پیگیری که شد ایشان به مجلس تشریف آوردند و نمایندگان توضیحات را ار خواستند و نقطه نظرات را بیان کردند. جلسه نسبتاً جنجالی بود.
*کلیت حرف آقای ظریف چه بود که جنجالی شد؟
مجموعاً نمایندگان به این نوع مذاکره و روندی که دولت در مذاکرات دارد، نقد داشتند. بدین معنا که مذاکره در شرایطی که از این طرف میبینیم با ۱+۴ قرار است درباره بحث هسته ای، حقوق ملت ایران، لغو تحریمها صحبت کنند، همزمان در نطنز انفجار صورت میگیرد و طرف اروپایی هم اتفاق نطنز را محکوم نمیکند.
به نظر میرسد یک تقسیم کاری صورت گرفته است و به نوعی تلاش طرف غربی این است که از این طرف دست جمهوری اسلامی ایران را از بحث هستهای خالی کند و غنیسازی متوقف شود و ما را پای میز مذاکره مجبور به دادن امتیاز کند. اساس این مذاکره این است که این مذاکره در فضای زور و تهدید و ترور هسته ای.
واقعا فاجعهای که در نطنز اتفاق افتاد یک فاجعه انسانی بود؛ اعلام هم شد. اگر پیرو انفجارهایی که در دستگاههای سانتریفیوژ ما رخ میداد، نشت هستهای داشتیم چه فاجعهای اتفاق میافتاد و چه بخشی از منطقه آلوده میشد و جان هزاران انسان به خطر میافتاد! اتفاقی که در چرنوبیل رخ داد و دیدید چه ابعادی این حادثه داشت. اینها قابل پذیرش نیست.
*پاسخ آقای ظریف چه بود؟
آقای ظریف قاعدتاً از مذاکرات دفاع میکرد. متاسفانه ما این دوره آنچه میبینیم این است که دولت یک تعجیل بیمنطق برای مذاکرات دارد، شتاب و عجلهای برای مذاکرات دارد؛ به عبارتی التماس برای مذاکره دارد. واقعاً ملت ایران بیش از این اقتدار و عزتشان مهم است که این گونه التماس برای مذاکره نکنیم. این اولین بار نیست که ما مذاکره داریم. دورههای گذشته هم مذاکره داشتیم، زمان آقای جلیلی هم بود. اما تفاوت این است که آن زمان مذاکره داشتیم، ولی مذاکره با عزت و اقتدار بود.
*البته برخی هم نقد میکنند آن مذاکرات درست است که از موضع عزت بود، ولی نتیجهای هم حاصل نمیشد!
البته این را در نظر داشته باشید تحریمهایی که الان ما داریم با این روند مذاکرات، از زمان برجام و در طول پروسه برجام، تحریمهایی که به ملت ایران تحمیل شده خیلی بیشتر از تحریمهایی است که آن زمان علیه ما بود.
*و سوال اصلی هم اینجاست که مسئولیت سیاست خارجی میتوانند پاسخ دهند، مردم میگویند دولت مستقر شد و با شعار مذاکره آمد و مذاکره هم کرد و نتیجه مذاکره را در دوره اوباما دیدیم و چیزی نبود که با آمدن ترامپ بهم بریزد. زمان آقای اوباما مشخص بود، ولی الان دو ماه به پایان دولت مانده است، این میزان عجله برای دو ماه چیست؟ خب صبر کنیم انتخابات برگزار شود و بعد مذاکرات را انجام دهیم. آن زمان که با آرامش مذاکره کردیم، این شد؛ الان با این عجله معلوم نیست چه اتفاقی بیفتد. حق هم دارند نگران باشند.
تحلیلی که وجود دارد، چه کارشناسان سیاسی و حتی افکار عمومی مردم متوجه این قضیه شده، این است که هدف انتخاباتی پشت مذاکراتی وجود دارد. این حقیقت تلخی است که وجود دارد. در جلسهای که آقای ظریف تشریف آوردند به ایشان عرض کردم که افکار عمومی این امر را متوجه میشود و قطعاً مردم ایران هوشمند هستند.
برای کسب آراء، مذاکره و شرطی کردن اقتصاد ایران واقعاً درست نیست و این روند به نفع مردم نیست. شما میبینید هر زمان که مذاکره قرار است صورت گیرد و توافقاتی قرار است اقتصاد ایران دچار رکود میشود. چون همه منتظر هستند ببینند چه شد؟! این قصه پرغصه این سالهای ماست یعنی از زمانی که بحث برجام بوده، به جای توجه به پتانسیلهای داخلی بر سر منابع داخلی جوانان متخصص و مدیریت شرایط داخل چشم به مذاکره داشتیم و اینکه دشمن چه امتیازی به ما میدهد، اقتصاد ما دچار نوعی فضای صبر و رکود شده است.
*از رکود هم گذشته است. مردم تحت شدیدترین فشار هستند که با دو نظارت قوه مجریه میتواند حل شود. نمیخواهم از مرغ و تخم مرغ صحبت کنم، ولی با بالا بردن درجه نظارت مشخص است خیلی چیزها حل میشود و فقط در مسیر مذاکره حرکت کردن ...
فعلا اقتصاد و افکار عمومی ما به نحوی است که جامعه را نسبت به مذاکرات و وعدهها شرطی کرده است. در طول ۸ سال این وعدهها داده شد و اتفاقی هم نیفتاده است. شما الان وضع بورس را میبیند، وضعیت بازار را میبینید. یکباره یک امیدی در دل مردم ایجاد میکنند که با فضاسازی و امید به مذاکره و امید به اینکه طرف مقابل امتیازهایی به ما بدهد و تحریمها لغو شود، بعد دوباره مردم دچار ناامیدی میشوند.
*این انتخاباتی بودن مذاکرات را آقای ظریف قبول نداشت؟
سکوت کردند؛ چیزی نگفتند
*پایان جلسه چه نتیجهای داشت؟
البته بخش آخر جلسه بعد از اینکه صحبتها را با آقای ظریف داشتم مجبور شدم بخاطر حضور در جلسه دیگری بلند شوم، ولی از دوستان شنیدم که انتهای جلسه پرچالش شده و آقای ظریف با اعتراض تشریف بردند.
*و قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها چیزی بود که مجلس دست دولت را پر کرد و این که دولت اوایل قدری موضع داشت، ولی موضعها هماهنگ شد و چیزی شد که میتوانستند از آن استفاده کنند. به نظر من اثر مثبت خودش را گذاشت.
قطعاً همینطور است. قدرت چانهزنی دولت در این مذاکرات بواسطه همین اجرایی شدن قانون لغو تحریم هاست که ابتدا دولت امتناع میکرد و با تعابیری که شایسته نیست این قانون را خطاب کردند، ولی همین قانون باعث شد غنی سازی ۲۰ درصد را انجام دهیم.
*الان هم غنی سازی ۶۰ درصد را داریم.
بله، الان هم بحث غنی سازی ۶۰ درصد رقم خورده و سانتریفیوژها و نسل IR۶ و نطنز و رآکتور اراک و ... اینها ثمرات این قانون بود که باعث شده امروز دیپلماتهای ما با برگ برنده پای مذاکرات حاضر شوند که در این قانون هم این تدبیر شده که اگر دولت تخلف داشته باشد، وزارت خارجه، رئیس جمهور، سازمان انرژی اتمی از قانون استنکاف داشته باشند، مستوجب مجازات درجه دو تا ۵ طبق قانون مجازات اسلامی خواهند بود و همین باعث شد دولت ناچار باشد، علی رغم این که تمایلی به اجرای این قانون نداشتند، این قانون را ناچار باشند که اجرا کنند و بازدیدی هم نمایندگان از کمیسیون امنیت و سایتهای هستهای داشتند. البته قبل از انفجار بود. غنیسازی شروع شده و شروع اجرای قانون کلید خورده است.
*از انفجار نطنز چه اطلاعات جدیدی به کمیسیون امنیت ملی داده شده است؟ در کمتر یک سال دو انفجار در نطنز داشتیم.
بله، به نظر میرسد در سیستم حفاظت از نطنز و پدافند غیرعامل اشکالاتی هست که در کمیسیون جلساتی را بعد از انفجار اول برگزار کرد و آقای صالحی را کمیسیون امنیت خواست و ایشان توضیحاتی را داد. باید یک بازبینی در سایت نطنز صورت بگیرد.
*به نظر میرسد از بازبینی هم گذشته است.
بله. به هر حال سیستم فعلی نشان میدهد یک نشتی و نفوذ وجود دارد و به همین دلیل در این دو برهه ما متوجه این شدیم که این مشکلات وجود دارد. البته هشدارها را کمیسیون به سازمان انرژی اتمی داده بود، ولی خط نفوذ کار خودش را میکند. شما میبینید بعد از برجام هیئتهای متعددی اجازه داده شد که از خارج کشور بیایند و از سایتهای هستهای ما بازدید کنند. بالاخره همین هیئتها محل نشت اطلاعات و مباحث محرمانه مراکز هستهای ما هستند. انتظار نمیتوان داشت که این اتفاقت رخ ندهد وقتی تعداد زیادی از هیئتها را راه میدهیم و بازدید از سایتهای هستهای ما دارند.
*این اتفاق افتاده است؟
بله. بعد از برجام و مجوزی که وزارت خارجه به هیئتهای خارجی برای بازدید از سایتهای هستهای داد.
*بالاخره با این اتفاقی که افتاد، تصمیم چیست؟ دستگاههای امنیتی ما چه طرح و ایدهای دارند؟ کمیسیون امنیت ملی میخواهد چه کاری انجام دهد؟ جلسهای با دستگاههای امنیتی برگزار کردهاید؟
کمیسیون چند نفر از عزیزان نماینده را مامور کرد که جلسات مستمری را با دستگاههای امنیتی و سازمان انرژی اتمی داشته باشند و مشکل را بررسی کنند و راه حل آن را که تغییر سیستم حفاظتی سایت نطنز و اجرایی شدن توصیههای سازمان پدافند غیرعامل است، عملیاتی کنند که با نظارت مجلس انجام شود، پیگیری و بازدیدی از سوی مجلس بعد از این صورت بگیرد تا به یک سازوکار مستحکم در ارتباط با این قضایا برسیم.
ولی باید قبول کنیم تا زمانی که اطلاعات را میدهیم و اطلاعات محرمانه مراکز هستهای ما منتقل شده، خیلی انتظار بیشتری نمیتوان داشت و باید این دسترسیها محدود شود. بحث خروج از پروتکل الحاقی را داشتیم، از یکی دو ماه پیش طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها خروج از پروتکل الحاقی اتفاق افتاده یعنی اطلاعاتی از دوربینهایی که آنجا مستقر است داده نمیشود و دسترسی بازرسان هم طبق قانون محدود شده و از این به بعد، قدری جنبههای صیانتی جدیتر شده، اما خط نفوذ هم آنجا کار خودش را انجام میدهد.
*امنیت سایت نطنز با کدام دستگاه امنیتی است؟
فعلاً با ناجا هست.
* یک چیزی که در ایام عید اتفاق افتاد و خیلی هم روی این صحبت شد، بحث قرارداد یا تفاهم ایران و چین بود. چیزی که مشاهده میشود مزایا را خیلی از نخبگان بیان کردند، البته به نظر من کافی نبوده است، چون خیلی از مردم اطلاعات کافی در این زمینه ندارند و به رغم اینکه اطلاعات کافی در این زمینه ندارند وقتی مراکز تحقیقاتی نظر آنها را میپرسد میگویند ما مخالف هستیم و ضرر دارد. چطور میشود اطلاعاتی ندارند و چنین ابراز نظری میکنند. نظر شما در این خصوص چیست؟
این بحث را ۴-۳ ماه پیش آقای ظریف در کمیسیون تشریف آوردند من این سوال را از آقای ظریف داشتم که قرادادی با این اهمیت که یک سند راهبردی و نقشه راه برای تعاملات با کشور مهمی مثل چین است، چرا برای افکار عمومی باز نمیشود؟ چرا به مردم اطلاع رسانی نمیشود؟ حضور نخبگان و متخصصین در صداوسیما، در فضای مجازی اهمیت دارد. مردم حق دارند مطلع نسبت به این سند باشند.
خب پاسخ ایشان این بود که طرف چینی تاکید دارد مفاد این سند محرمانه بماند. این قابل درک است؛ چون طرف چینی قطعاً تمام تخم مرغهای خود را در سبد ایران که نمیگذارد. همزمان که با ایران یک سند راهبردی را توافق میکند نیاز خودش میبیند با آمریکا و عربستان و سایر کشورهای دیگر روابط و تعاملاتش را حفظ کند. دولت هم اعلام کرد ما منعی برای رسانهای کردن مفاد این تفاهم نامه نداریم، ولی خیلی دیر بود.
به هر حال از چندین ماه پیش بدون این که مفاد سند مشخص شود، توضیحات کلی باید برای مردم داده میشد که اساساً هدف چیست و مزایای این تفاهم با چین برای آینده کشور و پیشرفت کشور چه خواهد بود، در چه زمینههایی قرار است همکاری داشته باشیم.
شما میبینید وقتی میبینید این سند امضا شد و وزیر امور خارجه چین به ایران آمد و تفاهمنامه امضا شد موجی از حمله نسبت به ایران، مسئولین و چین در فضای مجازی اتفاق افتاد. این نشان میدهد این تفاهمنامه اهمیتی دارد که دشمنان ما به شدت بهم ریخته اند و در فضای مجازی به تکاپو افتاده اند، شایعهپراکنی میکنند، دروغهایی که در ارتباط با این سند منتشر کردند که قرار است بخشهایی از آبهای ایران واگذار شود، بخشی از زمینهای ایران واگذار شود، چین پایگاه نظامی در ایران تاسیس کند و از این دست مباحثی که اساساً هیچ موضوعیتی نداشت و کذب محض بود.
در همان ایام به یک بانکی مراجعه کردم و دیدم همه کارمندان بانک درباره این تفاهمنامه صحبت میکنند و درباره سند ۲۵ ساله با چین حرف میزنند و اطلاعات غلطی که در فضای مجازی گرفتهاند با هم رد و بدل میکنند. اگر دیده باشید کلیپی هم در فضای مجازی منتشر شد که این کلیپ را دیدم برای من جالب بود. از بچه ۵ ساله سوال میکنند که چقدر دوست داری پول داشته باشی و در چند مرحله این سوال را میپرسند، این بچه میگوید من آنقدری پول داشته باشم که کل ایران را بخرم و اجازه ندهم چینیها به آن دست یابند! یعنی این برد فضای رسانه ای، مدیریت افکار عمومی از سمت آنور آب، در داخل کشور به حدی بود که بچه ۵ ساله هم ذهنش درگیری نسبت به این تفاهم نامه داشته است.
ببینید، آمریکا که ما را تحریم کرده و شیطنت میکند، اروپا هم که گشایشی برای ما طی ۸ سال ایجاد نکرد و خباثت میکند و گشایشی برای ما ایجاد نکرد و حتی مواضع خودش را با امریکا هماهنگ میکند. خب ما هم چین و روسیه و سایر کشورها را (از دست بدهمی) و خودتحریمی کنیم؟!
اگر کشوری آمادگی دارد نفت ما را بخرد و زیرساختها را در ایران تاسیس کند، پتروپالایشگاهها و زیرساختهای صنعت گردشگری را ایجاد کند، در حوزه IT و گردشگری و سایر موضوعات فعالیت کند، چرا باید در را به روی خودمان ببندیم؟ چین یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد. اگر حداقلی از جمعیت چین، بخواهند ایران را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کنند و ما با کمک طرف چینی این زیرساختها را اعم از راه ها، هتل ها، تجهیز مراکز مختلف را ایجاد کنیم، تصور کنید چه سرمایهای وارد کشور میشود! البته همواره شعار نه شرقی و نه غربی را تابلوی اصلی و شعار اصلی سیاست خارجیمان میدانیم. ما به هیچ وجه از زیرپا گذاشتن حقوق ملت ایران را در تعاملات نمیپذیریم و فکر میکنم مردم ما هم اتفاقاً از این نوع تعاملات استقبال میکنند.
*احتمالا اگر آثار مثبت را در ادامه ببینند بیشتر از این میشود. شنیده شد از مفاد این قرارداد روسای سه قوه مطلع هستند. درست است؟
بله. برای روسای سه قوه به صورت محرمانه ارسال شده است. کمیته روابط خارجه هم ملزم شد که با جلسات پیگیر با مسئولین، بررسی کند که مفاد این سند و اینکه آیا حقوق ملت ایران به طور کامل در این سند رعایت شده یا خیر بررسی شود. رصد مجلس نسبت به این سند هم میتواند به نوعی نگرانی مردم را برطرف کند.
*گفته اید وزارت بهداشت از اواخر بهمن و اوایل اسفند طرح شهید سلیمانی را متوقف کرد. گفته اید مجلس با تحقیق و تفحص بدنبال کسانی است که در قضیه کرونا در عید کوتاهی کردند. یعنی تحقیق و تفحص کلید خواهد خورد؟
این متن سوالی است که بنده از وزیر بهداشت داشتم. در آبان ماه به یاد داشته باشید تعداد فوتیها به ۴۸۰ نفر رسید. آن زمان پیش بینی میشد که در بهمن ماه سال ۹۹ به بالای یکهزار نفر هم برسد. همان آبان ماه طرح شهید سلیمانی در کلیه استانها کلید خورد. با این طرح به ۵۷ فوتی در روز رسیدیم، به جای هزار کشته! در همین دوره زمانی که طرح شهید سلیمانی اجرا شد و به شدت آمار فوتیها و مبتلایان افت کرد، در کشورهای اروپایی در همین دوره زمانی ۴ برابر شد. با دست خالی که نه واکسنی داشتیم و نه اعتبار جدی داشتیم.
متاسفانه با آقای نوبخت و سازمان برنامه و بودجه جلسهای داشتیم. خواستیم که اعتبار لازم را اختصاص بدهند و ندادند! بالاخره با دستور سردار سلامی و کمک سپاههای استانی این طرح کلید خورد، اما از اواخر بهمن طرح متوقف شد؛ حالا دلیلش را نمیدانم.
مسئولین بعضاً امتناع داشتند که یادی از نیروهای بسیجی کنند. نیروهایی که جان بر کف درب خانهها میرفتند و بیماریابی میکردند. بعضاً خود این بسیجیان مبتلا شدند. چه اتفاقی میافتد نمیدانم، ولی سوالی که از وزیر بهداشت داشتیم این بود که به چه دلیل با این همه موفقیت این طرح متوقف شد؟
*پاسخ دادهاند؟
هنوز پاسخی ندادند. سوال اخیراً در دستور کار کمیسیون بهداشت قرار خواهد گرفت که باید پاسخ دهند، البته بخشیاش به ستاد ملی کرونا و تصمیماتی که شخص رئیس جمهور هم میگیرد، مربوط میشود. آن بخش را فعلاً از وزیر بهداشت سوال کردیم و از ستاد ملی کرونا یک تحقیق و تفحصی زمزمه هایش بود که اعضای کمیسیون بهداشت داشته باشند، بخاطر همین نابسامانی که قبل از تعطیلات نوروزی دیدید. مردم واقعاً سرگردان بودند. مسئولی اعلام میکرد سفرها باید محدود شود و ممنوعیت تردد در جادهها اعمال نشد و حاصل این است که الان تعداد فوتیهای ما از ۳۲۰ بالاتر رفته است.
*بحث تحقیق و تفحص جدی است؟
مطرح شد، ولی به جهت اینکه در بحران کرونا یک تشتتی بین مسئولین ایجاد نشود و یک هماهنگی و تعاملی برقرار شود، فعلاً کمیسیون بهداشت دست نگه داشته است. دیروز دیدم که آیت الله رئیسی این را اعلام کردند نسبت به مسئولینی که در این ارتباط ترک فعل داشتهاند و به نظرات کارشناسی و تخصصی وزارت بهداشت توجه نداشتهاند، بصورت حقوقی و قضائی برخورد خواهد شد و پیگیری قضائی میشود.