احداث پالایشگاه شیر در مازندران در حد شعار / امیدی که هنوز از دست نرفته

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مازندران یکی از استا‌نهایی است که ظرفیت تولید صنایع لبنی در آن بسیار بالاست، روستا‌های این استان سرشار از توانمندی در بخش نگهداری و پرورش گاو و دام‌های مختلف است و با توجه به ظرفیتی که در مازندران در بخش دامپروری وجود دارد، از سال‌ها قبل بحث ساخت یک پالایشگاه شیر با هدف عمل‌آوری و استحصال فرآورده‌های مختلف لبنی مورد توجه قرار گرفت و بر همین اساس تفاهم‌نامه ساخت پالایشگاه شیر مازندران با یک شرکت بخش خصوصی اواخر سال ۹۶ از سوی استاندار وقت و به عنوان یکی از طرح‌های مهم اقتصاد مقاومتی امضا شد.


قرار بود ساخت این پالایشگاه با تضمین خرید شیر تولیدی، مبنای گسترش دامداری‌های کوچک در مناطق روستایی مازندران شود و حتی برنامه ریزی شده بود تا روستائیان به ازای تحویل شیر به پالایشگاه، خوراک دام بگیرند و مازاد بر آن را نیز به صورت نقدی طبق توافق دریافت کنند.

بر اساس اعلام مسئولان وقت، پیش بینی شده بود با گسترش دامداری‌های کوچک، علاوه بر مهاجرت معکوس جمعیت به روستا‌ها و جبران کمبود شیر برای کارخانه‌های لبنی، هدف سه میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی مازندران هم در برنامه ششم توسعه محقق شود. این اتفاق امید زیادی را در بین مردم ایجاد کرد و همچنین امید می‌رفت با راه اندازی این پالایشگاه گام‌های بزرگی در حوزه اشتغال و توسعه صنایع بنی برداشته شود تا جایی که به گفته محمد اسلامی استاندار وقت مازندران قرار بود با احداث این پالایشگاه شیر در مازندران حدود ۱۷ هزار شغل ایجاد شود.

دامداری‌های استان مازندران بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی، سالانه حدود ۷۵۰ هزار تن شیر خام تولید می‌کنند، ولی از این میزان کمتر از حدود ۲۵۰ هزار تن تحویل کارخانه‌ها می‌شود و بقیه یا تازه خوری می‌شود و با به صورت سنتی فراوری و فله‌ای عرضه می‌شود، ایجاد پالایشگاه شیر می‌توانست مردم روستا‌های مازندران را به پرورش دام بیشتر و تولید شیر با مقدار بالاتری تشویق کند و بسیاری از مشکلاتی که دامپروران با آن روبرو بودند را برطرف کند، اما برخی مشکلات مانع ساخت این پالایشگاه شد.

مهم‌ترین مشکل در ساخت پالایشگاه شیر بر اساس آنچه که مسئولان وقت اعلام کرده اند، بروز اختلاف نظر با پیمانکار بر سر مکان زمین بود. مسئولان وقت منابع طبیعی و صنعت، معدن و تجارت مازندران می‌گفتند که پنج قطعه زمین را برای ساخت پالایشگاه تعیین کرده اند، ولی پیمانکار که شرکت لبنی کاله است به دنبال زمینی در نزدیکی مجموعه کنونی این شرکت است، زمینی که گفته می‌شود احتمال واگذاری آن با توجه به معارضات منطقه‌ای در وضعیت کنونی امکان پذیر نیست.

تعلل در ساخت پالایشگاه شیر در مازندران نگرانی‌های برای مردم پیگیر این موضوع ایجاد کرد. مهمترین نگرانی این بود که اگر ساخت این پالایشگاه در مازندران به انجام نرسد، طبق توافق دو جانبه، پیمانکار می‌تواند تجهیزات خریداری شده را به استان دیگری غیر از مازندران انتقال دهد. این در حالی بود که بر اساس آخرین گزارش، ماشین آلات ساخت پالایشگاه شیر به ارزش ۱۰۰ میلیون یورو خریداری شد بود.

تعطیلی ۸۰ کارخانه صنایع غذایی در استان به دلیل کمبود مواد اولیه

برخی معتقد بودند احداث پالایشگاه شیر در مازندران در حالی که برخی از صنایع لبنی در حال تعطیلی هستند، اقدام درستی نیست. احمد مهدی زاده دبیر انجمن صنایع غذایی مازندران هم در یکی از سخنرانی‌های خود به حال و روز بد صنایع غذایی و نوسانات بازار شیر و روغن در سال گذشته اشاره کرده و گفته بود ۸۰ کارخانه صنایع غذایی در استان وجود دارد که برخی به دلیل کمبود مواد اولیه تعطیل شده است.

وی با بیان اینکه گرانی قیمت شیر سبب شده تا دامداران بیشتر تولیدات را به مغازه داران بفروشند تاکید کرده بود واحد‌های لبنی برای تولیدات با مشکلات زیادی روبرو هستند.

براساس برخی آمار‌ها در نیمه اول سال ۴۵۰ هزار تن شیر در استان مازندران تولید می‌شود که بخش زیادی از این تولیدات برای فراوری به استان‌های همجوار ارسال می‌شود که اگر در این استان پالایشگاه فراوری محصولات لبنی وجود داشت دیگر نیازی به ارسال شیر برای فراوری به استان‌های همجوار نبود و مسلما راه اندازی این پالایشگاه سبب شکوفایی اقتصادی استان هم می‌شد.

به گفته برخی از مسئولان یکی از مشکلات برای ساخت پالایشگاه شیر، نبود زمین مناسب است. تهیه زمین برای ایجاد صنایع مادر و بزرگ از جمله نیازمندی‌ها در مازندران به شمار می‌رود و باتوجه به بالابودن ارزش زمین نسبت به سایر استان‌ها، این استان با فقر اراضی صنعتی روبرو است.

حال ناخوش صنایع غذایی در استان مازندران

نوسانات بازار شیر و بالارفتن قیمت‌ها و فروش شیر به مغازه داران سبب شده تا سکو‌های سنتی جمع آوری شیر و کارخانه لبنیات در مازندران حال ناخوشی داشته باشند و بسیاری از کارخانه‌های صنایع غذایی در استان به تعطیلی کشیده شد و همه این سال دست به دست هم داد تا در سال‌های اخیر، یادی و نشانی از پالایشگاه شیر نباشد.

گویا ساخت پالایشگاه شیر در مازندران فراموش شده و امروز مازندران که دستش از داشتن پالایشگاه شیر کوتاه مانده در تلاش است تا با راه اندازی صنایع پتروشیمی و فولاد بخشی از عقب ماندگی‌ها را جبران کند و کلنگ ساخت پتروشیمی در استان به زمین زده شد و مازندرانی‌ها چشم انتظار به بار نشستن این پروژه هستند.

هنوز امید مردم روستا‌های مازندارن برای احداث پالایشگاه شیر در این استان از دست نرفته و به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیتی که در مازندران در بخش دامپروری وجود دارد، احداث پالایشگاه شیر با هدف عمل‌آوری و استحصال فرآورده‌های مختلف لبنی می‌تواند اتفاقات مثبتی را در استان رقم بزند، اما نیاز است مسئولان با تلاش و همت بیشتری نسبت به این موضوع توجه کنند تا با حمایت از دامپروری مازندران در آینده شاهد توسعه این حوزه باشیم.