استراتژی بایدن در افغانستان؛ آیا آمریکا با طالبان توافق نانوشته امضا کرده است؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو- مصطفی احمدی، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم دارد در بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ارتش آمریکا را از افغانستان خارج کند. در روز گذشته هم سخنگوی پنتاگون اعلام کردکه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در هر صورت انجام می‌شود.

در روزهای گذشته شاهد نوعی هراس در افغانستان در پی حملات طالبان و سقوط شهرهای این کشور توسط این گروه بودیم به گونه‌ای که دولت تاجیکستان هم از پناهنده شدن بیش از ۱۳۰ نظامی افغانستان به این کشور خبر داده است.

گفتگوهای صلح، بین دولت افغانستان و گروه طالبان از سال 2020 در دوحه قطر شروع شده اما هم اکنون به دلایلی متوقف شده و پیشرفت چشم‌گیری نداشته است. در همین رابطه هفته گذشته وزیر خارجه قطر در بیانیه‌ای تاکید کرده است که هنوز هیچ پیشرفت ملموسی در روند مذاکرات بین دولت افغانستان و طالبان در دوحه حاصل نشده و هدف مقامات قطر دستیابی به آتش‌بس بین دولت افغانستان و طالبان و نیز اجماع درباره آینده این کشور است.

پیمان نانوشته آمریکا و طالبان

محسن پاک آیین کارشناس مسائل منطقه و رئیس اسبق ستاد افغانستان در وزارت خارجه در گفتگو با دانشجو در مورد استراتژی طالبان در افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از خاک این کشور می‌گوید: طالبان گروهی تمامیت خواه هستند که از اوایل تأسیس و از زمانی که با حمایت آمریکا برای مقابله با مجاهدین در افغانستان ایجاد شد، به دنبال این بوده است که تمام افغانستان را تحت سلطه خود در بیاورد و به همین دلیل به امتیازهای کمتر از این قانع نیست و به نظر می‌رسد در زمان فعلی طالبان از فرصتی که ایجاد شده و البته با هماهنگی آمریکا به دنبال این است که حضور حداکثری خود را در افغانستان ثابت کند. یکی از دلایل این وضعیت، ضعف خود دولت افغانستان نیز هست و  چون دولت افغانستان با این تعداد اندک آرا به قدرت رسید، گروه‌های مختلف از جمله طالبان از دولت تبعیت نمی‌کنند. علاوه بر این در دولت و درون خود حاکمیت ، بین رئیس جمهور و معاونین‌اش اختلاف نظرهایی وجود دارد که این‌ها همه باعث می‌شود طالبان از این موقعیت استفاده کنند.

وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا مذاکرات صلح افعانستان با آمریکا به نتیجه رسیده است یا خیر؟ افزود: به نظر می‌رسد آمریکا و طالبان در دوحه به یک توافق نانوشته ای رسیده‌اند، بدین شکل که طالبان از پایگاه‌های نظامی آمریکا در افغانستان حمایت کند و هیچ صدمه‌ای به نظامیان آمریکایی وارد نسازد و در مقابل آمریکا نیز کاری به اقدامات طالبان نداشته باشد و اجازه بدهد که طالبان فعالیت ضددولتی خودش را دنبال کند. به نظر می‌رسد که طالبان، هم از وجود یک دولت نه چندان باثبات و هم از چراغ سبز آمریکا استفاده کرده و به دنبال این است که اهداف تمامیت خواهانه خودش را در افغانستان به نتیجه برساند.

آمریکا به دنبال چین و روسیه در افغانستان

کارشناس مسائل بین الملل در مورد استراتژی آمریکا در افغانستان و شعار بایدن در خروج از افغانستان خاطرنشان کرد: نظر بایدن  این است که با توجه به کسری بودجه، نیروهای خودش را از افغانستان خارج کند و اعلام کرده تا 11 سپتامبر هم تمام آمریکایی‌ها را از خاک افغانستان خارج می‌کند.

پاک آیین با اشاره به علت سقوط پی در پی شهرهای افغانستان و عکس‌العمل منفعل دولت این کشور گفت:  چون رابطه دولت اشرف غنی با آمریکا بسیار خوب است و دولت فعلی افغانستان، دولتی نیست که بتواند در مقابل توطئه های آمریکا بایستد، آمریکایی‌ها از سال 2001 که افغانستان را اشغال کردند، مدعی بودند که ارتش افغانستان را توانمند می‌کنند تا بتواند با تروریست ها مبارزه کند. اما امروزه شاهد این هستیم که آمریکا در حال خروج از افغانستان است و همان ارتش ضعیف و بی‌برنامه افغانستان کماکان حضور دارد، در نهایت باید گفت با توجه به شرایط فعلی بعید است ثبات و امنیت در افغانستان به زودی برقرار شود.

دیپلمات پیشین کشورمان در مورد استراتژی آمریکا برای مهار چین و فشار به روسیه با توجه به موقعیت جغرافیایی افغانستان اظهار داشت: به طور طبیعی هدف طالبان و آمریکا این است که از مسیر آسیای مرکزی،تاجیکستان و ازبکستان به چین و روسیه نزدیک شوند اما روسیه و چین مخالف این تحرکات آمریکا هستند و تدابیر لازم را اتخاذ خواهند کرد.

اتحاد قدرت‌های منطقه در مقابل طالبان

بنابر آنچه گفته شد خروج آمریکا از افغانستان زمینه رقابتی بین کشورهای منطقه‌ای فعال در حوزه افغانستان از جمله چین، روسیه، ایران، پاکستان و عربستان را بیشتر خواهد کرد. هند که از متحدان آمریکا محسوب می‌شود، در گذشته هرگونه ارتباط با طالبان به دلیل آن که آن را یک گروه تروریستی می‌خواند،خودداری می‌کرد اما در ماه گذشته قول خود را زیر پا گذاشت.

با توجه به استراتژی امریکا در آسیای مرکزی به نظر می‌رسد همکاری سه کشور ایران و چین و روسیه  در حوزه افغانستان بیشتر شود و به این ترتیب بخشی از بار سیاسی و امنیتی جلوگیری از بحران در افغانستان به این سه کشور منتقل شود . رفتار شناسی آمریکا نشان می‌دهد که این کشور با توجه به ریاست ویلیام برنز در سازمان سیا به این راحتی‌ها مداخله در افغانستان را رها نخواهد کرد. هر چند با خروج آمریکا نفوذ این کشور ممکن است کمتر شود. هم چنان که  نیویورک تایمز مقاله‌ای منتشر کرده است که تأیید می‌کند نیروی واقعی ارتش آمریکا در افغانستان بیش از آن است که به طور رسمی اعلام می‌شود. براساس این مقاله که به مقامات آمریکایی ، اروپایی و افغانستان استناد می‌شود ، حداقل 1000 آمریکایی در افغانستان بیشتر از آمار گزارش شده توسط واشنگتن هستند. پنتاگون ادعا می‌کند که در حال حاضر فقط 2500 سرباز در آن کشور وجود دارد اما  قطعا سربازان آمریكایی فراموش شده بخشی از نیروهای عملیات ویژه هستند و از این نظر دلیل حذف داده‌ها كاملاً استراتژیك خواهد بود. به گفته‌ی نیویورک تایمز ، این واحدهای ویژه مستقر در خاک افغانستان خدمات مخفی انجام می‌دهند که به طور متقابل به پنتاگون و سیا کمک می‌کنند.

انتهای پیام/