به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، رضا جمارانیان با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما درباره نابسامانی بازار سیمان گفت: قطعی برق کارخانجات سیمان در ۱۴ تیر ایجاد شد و از نظر فنی سیمان قابلیت انبار در کارخانهها را ندارد.
وی ادامه داد: ظرفیت سیلوهای سیمان حداکثر برای تولید یک هفته است.
جمارانیان گفت: بعد از قطع برق حداکثر ظرفیت یک هفته را برای عرضه داشتیم که اولین عرضه را ۱۸ تیر در بورس کالا با ۶۴۵ میلیون تن انواع مختلف سیمان داشتیم.
وی افزود: کل تناژ هفتگی صنعت کشور حدود یک میلیون تن است یعنی ۶۵ درصد تناژ تولیدی یک هفته در بورس کالا عرضه شده است.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان با اشاره به اینکه در ۲۵ تیر ماه ۳۲۶ میلیون تن عرضه شده است ادامه داد: در آخرین عرضه هم ۱۵۰ میلیون تن عرضه شده است که حتی اندکی بیش از ظرفیت ذخیره بوده است.
جمارانیان گفت: قیمت را در دو قسمت قبل و بعد از قطع برق باید بررسی کنیم که قبل از قطع برق در زمستان ۹۹ قیمت مصوب هر پاکت ۵۰ کیلویی سیمان ۱۶ هزار تومان بود که در همان زمستان درب کارخانه سیمان به مبلغ ۱۶ هزار تومان بورس میرسید، ولی عوامل توزیع و واسطهها خریداری میکردند و تا به مصرف کننده نهایی برسد بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان میرسید.
وی افزود: اگر این عدد را در تناژ تولیدی و فروش صنعت سیمان در زمستان ۹۹ کنیم به یک گردش ۶ هزار میلیارد تومانی خواهیم رسید.
جمارانیان ادامه داد: در اردیبهشت ۱۴۰۰ بعد از چند سال افزایش قیمتهای پاینتر از نرخ تورم نهایتاً ۴۰ درصد افزایش قیمت به سیمان داده شد که پاکت ۱۶ هزار تومانی به ۲۲ هزار تومان رسید.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان عنوان کرد: در ۹ خرداد ۱۴۰۰ و در بورس کالا، بالاترین قیمتی که قبل از قطع برق سیمان فروخته شد ۲۴ الی ۲۵ هزار تومان بود که مصرف کننده میتوانست به صورت مستقیم و حداقل ۱۰ تن از طریق بورس کالا خریداری کند، ولی برای مصرف کننده جز در سطح بازار این قیمت به ۳۲ الی ۳۴ هزار تومن رسید.
معاون غیر فلزی دفتر صنایع معدنی گفت: وزارت صمت مخالف عرضه سیمان در بورس کالا بود، چون ساز و کار لازم فراهم نشده بود.
فرهاد رحمانی در ادامه این برنامه افزود: موضوع قیمت گذاری سنتی در سیمان در سالهای پیش بوده و از چند سال گذشته هم از سبد حمایتی خارج میشود و به گونهای بر اساس صورتهای مالی واحدهای سیمان و توسط سازمان حمایت از تولید کننده و مصرف کننده نظارت میشود تا قیمت بیش از اندازه افزایش پیدا نکند.
وی ادامه داد: بنابر اصرار واحدهای سیمانی مبنی بر عرضه سیمان در بورس کالا و با توجه به مخالفت وزارت صمت این اتفاق افتاد.
رحمانی با اشاره به اینکه دلیل مخالف صمت، نبود ساز و کار لازم در عرضه سیمان در بورس کالا بود گفت: هنوز هم معتقدیم این ساز و کار وجود ندارد و باید ساماندهی شود.
وی افزود: به دلیل ماهیت سیمان هنوز قیمت گذاری سنتی سیمان وجود دارد و یکباره نمیتوان همه ظرفیت را در بورس کالا عرضه کرد.
وی با بیان اینکه قیمت گذاری دستوری نداریم ادامه داد: الآن واحدهای سیمانی مجاز هستند که قیمت سیمان را تعیین کنند، اما سازمان نظارت بر اساس ساز و کار خود ورود میکند که اگر قیمت از یک درصدی بالاتر باشد به تعزیرات معرفی میکند و واحدهای سیمان به دلیل اینکه نمیخواهند تعزیراتی شوند سعی میکنند به یک توافقی با سازمان حمایت برسند.
رحمانی گفت: با بررسی واحدهای سیمان در بورس کالا متوجه میشویم که تمام شرکتها در دوره مشابه سال قبل صد درصد سودآوری داشتند.
معاون عملیات و نظارت بورس کالا گفت: در حال حاضر ۴۴ شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شدند که این تعداد ۷۰ درصد ظرفیت تولید سیمان کشور را در اختیار دارند.
سیدجواد جهرمی معاون عملیات و نظارت بورس کالا درباره دوگانگی قیمت سیمان و لطمهای که به بازار وارد میکند افزود: موضوع سیمان و ورود آن به بورس به پیگیریهای ریاست سازمان بورس برمی گردد، چون از زمان ورود ایشان کالاهایی که مشمول قیمت گذاری دستوری بودند و سهام آن کالاها در بورس و فرابورس عرضه میشد جزو اولویتها قرار دارند تا کالاهایشان از شمول قیمت گذاری خارج شوند.
وی افزود: عرضه سیمان در بورس در سالهای قبل هم پیگیری شده بود که نتیجهای نداشت، چون مقاومتی از طرف ذینفعان و برخی از شرکتها وجود داشت، ولی این بار تلاش شد که با هلدینگها به نتیجه برسید تا هلدینگهای بزرگ سیمانی وارد شوند؛ که ۱۶ تا ۱۷ شرکت برای مجموعه شستا بودند که ابتدا پذیرش شدند.
جهرمی گفت: اگر قرار بود صبر کنیم تا ۳۰ درصد باقیمانده شرکتها هم برای ورود به بورس کالا راضی کنیم هیچ وقت این بازار شکل نمیگرفت، چون منافع به اندازهای هست که نخواهند وارد بورس شوند به همین دلیل گام به گام پیش رفتیم و توافق شد مابقی شرکتها طی هفتههای آینده پذیرش شوند، ولی وزارت صمت در این زمینه همراهی نکرده، چون بخشی از وزارت صمت مخالف و بخشی دیگر موافق عرضه سیمان در بورس هستند.
وی افزود: بازار سیمان شبیه بازار میل گرد است، چون در این بازار هم تاجر، مصرف کننده نهایی و پروژه وجود دارد و دولت و شهرداریها خرید میکنند و اگر رانتی در قیمتها وجود نداشته باشد قطعاً هیچ گونه نگرانی از خرید همگان وجود نخواهد داشت.
وی افزود: در حال حاضر بالای ۳ هزار نفر کد برای خرید سیمان دریافت کردند و هزار و ۴۰۰ نفر خرید کرده اند و با موافقت سازمان بورس هر فردی که کد بورسی دارد میتواند سیمان خریداری کند که از هفتههای آینده اعلام خواهد شد تا مشتریان برای خرید سیمان مشکل نداشته باشند.
وی ادامه داد: ما سامانه جامع انبارها داریم و بعد موضوع رصدها را داریم که اینها باید در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع انبار رصد شود تا فردی که خرید انجام داده کالا را به کجا برده است؟ باید دیتا وجود داشته باشد که فردی که سیمان خریداری کرده در نهایت زنجیره چه اتفاقی برای کالا افتاده است.
جهرمی گفت: سهامداران سیمانی به خاطر این قیمت گذاری متضرر میشوند و مشکل ما با وزارت صمت این است که تصمیم گیرنده در وزارتخانه مشخص نیست و در معاونت معدنی طی یکسال گذشته چند معاون تغییر کرده و فردی تصمیم نمیگیرد.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان صنعت سیمان گفت:کف عرضه سیمان در بورس کالا ۱۰ تن است بنابراین مصرف کنندهها در هر نقطهای از ایران از طریق بورس کالا میتوانند خرید کنند.
رضا جمارانیان درباره اختلاف قیمت سیمان در درب کارخانه و کف بازار گفت: این اختلاف قیمت به جیب واسطهها میرود و ما به عنوان تولید کننده موظف بودیم سیمان را به قیمت دستوری بفروشیم، ولی عوامل توزیع و واسطهها موجب شد تا سیمان زمانی که به مصرف کننده نهایی برسد به پاکتی ۶۰ هزارتومان افزایش پیدا کند که این اتفاق در زمستان ۹۹ افتاد و مسئول آن تولید کننده نیست.
وی افزود: هر کجا قانون خاصی وضع میکنیم فقط موجب رانت و فساد میشود.
جمارانیان ادامه داد: سالی یکبار صنعت سیمان موظف بود در وزارت صمت و سازمان حمایت در موضوع قیمت سیمان توافق کند که در سال ۹۵ و ۹۶ درصد افزایش قیمت سیمان صفر بوده است.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان گفت: اگر بخواهیم یک واحد تولیدی سیمان ایجاد کنیم به هیچ وجه نرخ بازگشت سرمایه ندارد، چون در این چند ساله سیمان توسعه داده نشده است و همچنین کارخانههای سیمان با این قیمت، هیچکدام نوسازی و بهسازی نشده اند و اگر تا دو سال دیگر قیمت سیمان با این روند بماند بیشتر کارخانههای سیمان از مدار تولید خارج میشوند.
وی افزود: بیشتر کارگزاریهای بزرگ در کوچکترین شهرستانهای کشور شعبه دارند و افراد میتوانند کد بورسی کالا را از کارگزاری دریافت کنند؛ کف عرضه سیمان ۱۰ تن است بنابراین مصرف کنندهها در هر نقطهای از ایران از طریق بورس کالا میتوانند خرید کنند.
جمارانیان ادامه داد: با سامانههایی که وجود دارد میزان عرضه و ظرفیت تولیدی هر شرکت در بورس کالا مشخص است بنابراین پیداست که آیا به میزان ظرفیت کارخانه عرضه شده یا خیر.
وی گفت: سیمان کالای حجیمی است و قیمت آن در مقایسه با قیمت حمل بسیار پایین است و نکتهای که در عرضههای بورس گذاشتیم این است که مشتری وقتی خرید میکند هفت روز فرصت دارد کالا را از کارخانه سیمان تحویل بگیرد و اگر طی این هفت روز تحویل نگرفت روزی نیم درصد ارزش کالا جریمه میشود که با این شرایط واسطه نمیتواند سیمان را بخرد و در کارخانه سیمان از انبار رایگان استفاده کند و منتظر افزایش قیمت برای عرضه به بازار باشد و فقط موجب میشود مصرف کنندهای که ظرف یک هفته نیاز به کالا دارد خریداری کند.
رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان صنعت سیمان افزود: در کل کشور ۳۰ نفر واسطه در این عرصه وجود دارد که بیش از ۱۵ سال است که این تعداد بازار را در دست دارند که مصرف کننده و تولید کننده را نابود کردند.
وی گفت: قبل از قطع برق رقابت خیلی جزئی بود، چون عرضه بیش از تقاضا بود و از لحظهای که برق کارخانجات به صورت مستمر وصل شود و تولید سیمان شروع شود حداکثر فاصله بین دو الی سه هفته زمان میبرد تا قیمت تعادل پیدا کند و به قیمتهای قبلی باز گردد.
جمارانیان ادامه داد: در تاریخهای ۹ تیر، ۱۱ خرداد و ۱۳ تیر نامههایی به وزارت صمت و وزارت نیرو مبنی بر هشدار قطعی برق دادیم که حداقل ۷۰ درصد دیماند باشد تا تولید مستمر بماند.
وی گفت: توزیع سیمان در بخش سنتی اشتباه است، چون بر اساس درخواست ما باید صددرصد تولید سیمان در بورس کالا عرضه شود تا دو بازار پیش نیاید.
محمد لهونی مدیر عامل شرکت تعاونی مصالح فروشان در ادامه برنامه گفتگوی ویژه خبری در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: جهش قیمتی که در هفته اخیر اتفاق افتاد اجتناب ناپذیر بود، چون تولید و عرضه به بازار افت بسیار شدیدی داشت.
وی با اشاره به اینکه قیمت سیمان قبل از قطع برق هیچ وقت به ۶۰ هزار تومان نرسید افزود: بیشترین قیمت در زمستان ۹۹ بوده که به دلیل قطع برق و گاز کارخانهها بوده است.
لهونی ادامه داد: قبل از عرضه سیمان در بورس، قیمت خرده فروشی سیمان در بازار تهران بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان بود.
مدیر عامل شرکت تعاونی مصالح فروشان گفت: با قطع برق حجم قابل توجهی از تولید کاهش پیدا میکند و تولید به بازار تزریق نمیشود که موجب کمبود در بازار میشود، ولی کمبود کالا در بازار موجب افزایش قیمت نیست بلکه سودجویی واسطهها باعث این افزایش قیمت شده است.
وی افزود: مصرف سیمان در تهران ۸۵۰ هزار تن در ماه است، ولی آنچه که به تعاونی مصالح فروشان تهران در اردیبهشت امسال اختصاص داده شده حدود ۴۲ هزار تن بوده است یعنی فقط ۴۰ هزار تن با قیمت مصوب از کارخانه به صنف مصالح فروشان داده شده است.
لهونی درباره افزایش قیمت سیمان در بورس کالا و بازار گفت: تفکیک این دو بازار بعد از عرضه در بورس کار راحتی نیست، چون آنچه که در بازار عرضه میشود حتی از جانب مصالح فروشان صرفاً آن چیزی نیست که از کارخانهها به صورت مستقیم دریافت میکنند و ما به عنوان شرکت تعاونی مصالح فروشان از بورس طی این چهار تا پنج هفته اخیر خرید کرده ایم.
رحمانی با بیان اینکه وزارت صمت مخالف ورود سیمان به بورس کالا است گفت: تا زمانی که ساز و کار آن نهایی نشود مخالف این عرضه هستیم.
وی افزود: مشکل در افرادی است که با کد بورسی خرید سیمان را انجام میدهند و رصد نمیشوند.
رحمانی ادامه داد: چرا با این عجله سیمان در بورس کالا عرضه شد بلکه باید اول ساز و کار را تعریف میکردیم بعد سیمان را در بورس کالا عرضه میکردیم.
وی گفت: با مصوبه جدید دولت برق به ۵۰ درصد دیماند رسید که کارخانههای سیمان از ۱۲ تا ۸ شب بتوانند فعالیت کنند که این شرایط هم بی فایده است و در حال رایزنی با وزارت نیرو برای رسیدن به ۷۰ درصد دیماند و ۲۴ ساعته هستیم.
رحمانی افزود: در حال حاضر تفاهم نامهای با انجمن سیمان بررسی میشود که در این تفاهم نامه بحث توزیع سیمان در بخش سنتی بررسی میشود که بتوانیم این توزیع را انجام دهیم.