گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، زهرا مکتبی فرد؛ عدالت همواره به عنوان والاترین آرمان های انسان در طول کل تاریخ بشر مطرح بوده است. چرا که بقای هر جامعه و تداوم آن، به اجرای عدالت بستگی دارد. اجرای عدالت در سه حوزه اقتصاد، اجتماع و سیاست، موجب حفظ توازن و یکپارچگی جامعه و همچنین وفاق اعضای جامعه با یکدیگر می‌شود. براین اساس عدالت در حوزه شهری دارای ابعاد فضایی، اجتماعی، سیاسی و... می باشد که نیازمند توجه اساسی به تمامی ابعاد آن می باشد. از جمله مهم ترین مصادیق عدالت در حوزه اجتماعی، مشارکت فعال زنان در امور اجتماعی – سیاسی جامعه است.
امروزه اکثر صاحب نظران سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر این باورند که دستیابی به رشد و توسعه پایدار شهرها بدون مشارکت هدفمند گروه های مختلف مردم از جمله زنان امکان پذیر نیست. با افزایش پیشرفت های علمی جامعه، زنان توانمندی های خود را ارتقاء داده اند و ديگر نمی توان زنان را در حاشيه مناسبات سياسی - اجتماعی نگه داشت. با این وجود علی رغم ارتقاء آگاهی های اجتماعی، دانش و مهارت های تخصصی، هنوز هم زنان سهم قابل توجهی در سطوح مختلف مديريتی ندارند. امروزه زنان در جوامع شهری خواهان آن هستند كه در مراحل مختلف سیاست گذاری، برنامه ريزی و تصميم گيری های کلان به عنوان عضوی از جامعه، حضور فعال داشته باشند.
چراكه حضور زن در جامعه و افزايش مشاركت اجتماعی - سياسی او يک امر مقبول و برمبنای عدالت می باشد. بی اهميتی به نقش زنان به عنوان نيمی از سرمایه انسانی هر جامعه و عدم برنامه ريزی اصولی برای زمينه سازی حضور مؤثر آنان در فرايند توسعه شهرها، دستاوردی جز برهم خوردن توازن و تعادل توسعه شهرها نخواهد داشت. يکی از مهم ترين مواردی که توسعه يافتگی را تحت تأثير قرار می دهد، امکان دسترسی زنان مانند مردان به احساس امنيت است. امنیت نوعی احساس آرامش و آسایش درونی است که از مؤلفه های فعال محیط حاصل می شود و پس از ادراک ذهنی، گونه ای احساس درامان بودن را به وجود می آورد. مقوله احساس امنیت به مثابه یک آرمان و واقعیت را می توان به عنوان یکی از حقوق اساسی و پیش نیازی برای ارتقای رفاه و سلامت مردم دانست.
مفهوم امنیت دارای سطوح متفاوتی است. سطح اول، تأمین امنیت فیزیکی است که برای تمامی اقشار جامعه ضروری است. سطح بعدی در حوزه امنیت محیطی، امنیت روانی در فضاهای شهری است که در این حوزه سنین مختلف و نقش جنسیت‌ها مورد توجه قرار می گیرد. سطح سوم امنیت نیز امنیت اجتماعی نام دارد و زمانی که از امنیت بانوان صحبت به میان می‌آید باید دو بعد امنیت روانی و امنیت اجتماعی به صورت توأمان در فضاهای شهری مدنظر قرار گیرد. در این زمینه با بررسی تجارب شهر دارالسلام مشخص گردید که ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه تحولات اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اقتصادی و ﺳﻴﺎﺳﻲ به عنوان ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ در کاهش احساس امنیت زنان در فضاهای شهری مطرح است. ایران نیز به عنوان کشوری با سابقه شهرنشینی سریع، دارای مشکلات مشابهی در مقوله حضور زنان در جامعه به عنوان شهروندان فعال می باشد.
در این راستا از جمله عوامل ایجاد امنیت در فضاهای شهری می توان به افزایش خوانايي فضا، دسترسي داشتن به امداد، نظارت بر فضا و تامين امنيت شبانه شهري اشاره نمود. امید است که با شروع فعالیت شورای اسلامی ششم کلان شهر شیراز، مساعدت های لازم جهت اتخاذ سیاست های مناسب در زمینه عدالت شهری، مشارکت اجتماعی زنان در سطوح مختلف اجرایی و مدیریتی و تأمین امنیت روانی و اجتماعی زنان در بستر های شهری بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
زهرا مکتبی فرد - عضو هسته عدالت شهری بسیج دانشجویی فارس
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.