ایران؛ دوازدهمین کشور صیدکننده تن ماهیان در جهان

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مختار آخوندی مدیر کل صید و صیادی سازمان شیلات ایران اظهار داشت: تون ماهیان جزء ماهیان مهاجر دو کاشانه‌ای با مهاجرت‌های طولانی هستند، تن ماهیان حدود ۷% صید جهان را به خود اختصاص می‌دهند، ولی در ایران بیش از ۳۰% صید کشور، مربوط به تن ماهیان و شبه تون ماهیان است.

وی افزود: این نشان دهنده اهمیت و جایگاه صید تن ماهیان در فعالیت‌های صید و صیادی و صنعت شیلات کشور است، بطوریکه حدود ۶۰۰۰ فروند از ۱۱۰۰۰ فروند شناور‌های صیادی کشور در صید تن ماهیان و شبه تون ماهیان فعالیت دارند و در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۵۸ هزارتن از ذخائر مذکور را در صیدگاه‌های خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند صید نمودند.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در صید تن ماهیان در محدوده صیدگاهی غرب اقیانوس هند رتبه اول، در کل اقیانوس هند رتبه دوم و در جهان رتبه دوازدهم را به خود اختصاص داده است.

وی اظهار داشت: حدود ۲۰ سال پیش سهم کشور در بهره برداری از ذخائر تن ماهیان در اقیانوس هند حدود ۵ درصد بود که با سیاست گذاری‌های کلان شیلات، سرمایه گذاری انجام شده، ایجاد زیرساخت ها، آموزش و هدایت بهره برداران، اکنون به حدود ۱۲ درصد افزایش یافته است.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۹، حدود ۵۷ درصد صید تن ماهیان و شبه تن ماهیان سهم صیادان استان سیستان و بلوچستان، ۳۱ درصد هرمزگان، ۱۱ درصد بوشهر و ۱ درصد استان خوزستان بود، استان سیستان و بلوچستان به دلیل همجواری با دریای عمان و دسترسی به اقیانوس هند بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

آخوندی بیان داشت: گونه‌های تن ماهیان در کشور شامل هوور، هوور مسقطی، زردباله (گیدر)، چشم درشت، تون منقوش و زرده بوده و روش‌های عمده صید آن‌ها نیز گوشگیر، پرساین و انواع رشته قلاب هستند.

وی گفت: در سال ۱۳۹۹ به ترتیب چهار گونه هوور، گیدر، هوور مسقطی و زرده بیشترین میزان صید را به خود اختصاص داده بطوریکه ۷۲ درصد صید تن ماهیان و شبه تن ماهیان سهم آن‌ها بود.

این مقام مسئول در سازمان شیلات ایران، عنوان کرد: صید به روش لانگ لاین مورد توصیه سازمان‌های بین المللی از جمله سازمان خواروبار کشاورزی جهانی (فائو) و کمیسیون تون ماهیان اقیانوس هند است و از مهم‌ترین مزایای این روش این است که منجر به صید انتخابی، هدفمند و با کیفیت می‌شود و کاهش صید ضمنی، ارتقاء ارزش افزوده، کاهش هزینه‌های ابزار و ادوات صید و توجیه اقتصادی مناسب‌تر فعالیت، از دیگر مزایای روش صید لانگ لاین است که باعث بهبود منافع بهره برداران و تقویت فرصت‌های صادراتی و ارز آوری برای کشور خواهد شد.

آخوندی یادآور شد: به همین جهت طی سال‌های اخیر در راستای ترویج و توسعه صید لانگ لاین تن ماهیان از سوی سازمان شیلات ایران اقدامات موثری صورت گرفته است.

وی به برگزاری کارگاه‌های آموزشی ترویج صید لانگ لاین در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان با مشارکت تشکل‌ها و صیادان و نیز اعزام صیادان برای شرکت در کارگاه‌های بین المللی آموزشی از جمله ژاپن در راستای ترغیب آن‌ها برای استفاده از روش صید لانگ لاین و نیز مدیریت و ساماندهی صید تون ماهیان به عنوان برخی از اهم اقدامات انجام شده می‌توان اشاره کرد.

مختار آخوندی تاکید کرد: باید با انجام آموزش‌های لازم و اقدامات ترویجی برای صیادان و همچنین فراهم نمودن شرایط مناسب برای بازار آبزیان، تلاش کنیم تا از روش‌های متنوع‌تر صید که منجر به حفظ کیفیت آبزیان، افزایش ارزش افزوده و پایداری ذخیره می‌گردد، استفاده شود.

وی افزود: براین اساس با افزایش بهره وری صیادان درآمد و شرایط اقتصادی مطلوبتری خواهد داشت.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران عنوان کرد که بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، جمهوری اسلامی ایران از بهمن سال ۱۳۸۰ به عضویت کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند درآمده است.

مختار آخوندی افزود: از اهداف و مسئولیت‌های کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند می‌توان به حفاظت و مدیریت ذخایر تون و شبه تن ماهیان در منطقه IOTC، کاهش صید ضمنی و گونه‌های غیر هدف، مبارزه با صید غیر قانونی، گزارش نشده و تنظیم نشده (IUU)، کنترل صید و تلاش صیادی، نظارت کنترل و بازرسی (MCS)، تهیه چارچوب‌های لازم برای جمع آوری و ارزیابی آمار و داده‌های صید، تعیین معیار‌های لازم برای ظرفیت صید، اجرای پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه صید و صیادی و ارزیابی ذخایر، ایجاد ارتباط موثر با دیگر کشور‌های عضو و سایر سازمان‌های حاضر در کمیسیون در راستای بهره برداری پایدار از ذخائر مذکور اشاره نمود.

وی بیان داشت: ۳۲ کشور عضو کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند هستند و حدود ۴۰ کشور از ذخائر تون ماهیان اقیانوس هند بهره برداری می‌کنند که جمهوری اسلامی ایران درکل اقیانوس رتبه دوم و در غرب اقیانوس رتبه اول را به لحاظ صید دارا هستند.

وی افزود:بیش از ۱۳۰۰ فروند شناور ایران در کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند به ثبت رسیده است، حدود ۸۰۰ فروند از شناور‌های صیادی کشور در آب‌های اقیانوسی و فراساحل به صید می‌پردازند و بیش از ۶۰۰ فروند از شناور‌ها به سیستم برودتی برای نگهداری ماهی مجهز شده اند.

آخوندی تاکید کرد: با توجه به اینکه در مرحله تدوین معیار‌های سهمیه بندی برای صید تن ماهیان در اقیانوس هند قرار داریم و از جمله معیار‌هایی که مورد تاکید و پذیرش اعضاء برای تخصیص سهمیه است.

وی افزود: میزان پایبندی کشور‌ها به قوانین و مقررات کمیسیون است، در بررسی‌های انجام شده توسط کمیته پایبندی، ایران از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بوده، گرچه هنوز کاستی هائی در تطبیق ضوابط و مقررات ذیربط وجود دارد که باید برای رفع آن‌ها تلاش بیشتری صورت گیرد و زیرساخت‌های لازم برای اجرای آن‌ها فراهم گردد.

مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران بیان داشت: میانگین سطح پایبندی کشور‌ها به قوانین و مقررات کمیسیون در سال ۲۰۱۰ حدود ۲۵% بود و پایبندی جمهوری اسلامی ایران ۱۱%، که بسیار پائین‌تر از میانگین اعضای کمیسیون بود و در سال ۲۰۱۸ میانگین پایبندی کشور‌ها حدود ۶۸% بود و ایران با اقدامات و تلاش‌های صورت گرفته، پایبندی خود را از ۱۱% در سال ۲۰۱۰ به ۷۰% در سال ۲۰۱۸ ارتقاء داد و از میانگین کشور ها‌ی عضو، پیشی گرفت و این شاخص برای سال ۲۰۲۰ به ۷۳% افزایش یافت.

وی گفت:بر همین اساس سازمان خواروبار جهانی (فائو) از ایران درخواست نمود تا تجارب خود در این خصوص را در اختیار سایر کشور‌ها قرار دهد.