تغییری در ظرفیت پذیرش آزمون دستیاری نداشته‌ایم

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مصطفی قانعی دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی با اشاره به اینکه در روز‌های اخیر نظراتی مطرح شده که دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی و معاونت آموزشی وزارت بهداشت ظرفیت پذیرش دستیاران پزشکی را کاهش داده است، گفت: اگر به کل داده‌ها و روند‌های پذیرش، نیاز سنجی‌های دقیق موجود، ظرفیت‌های تایید شده توسط هیات‌های بورد، نیاز‌های اعلامی حوزه درمان، نظرات انجمن‌های علمی و ظرفیت‌های اعلامی دانشگاه‌ها توجه شود، ملاحظه خواهد شد که اشکالی در جریان نبوده و منافع کشور به صورت کلی دیده شده است.

وی افزود: در این راستا، باید توجه داشت که روند جذب دانشجو در وزارت بهداشت و کل کشور بر اساس برآورد نیروی انسانی انجام می‌شود، که سال ها است با دقت و توسط خبره‌ترین اساتید مرتبط و نظرخواهی از بورد‌ها و انجمن‌های تخصصی و البته بررسی نیاز واقعی کشور تعیین می‌شود.

قانعی ادامه داد: فاکتور دومی که البته بسیار مهم است ظرفیت اعلام شده پذیرش دستیار توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است که بر اساس تعداد و تنوع بیماران، اعضای هیات علمی آموزش دهنده، تجهیزات و سایر فاکتور‌هایی که برای آموزش دستیاران بالینی لازم است، توسط خود دانشگاه، اعلام می‌شود.

وی گفت: این ظرفیت اعلامی با نتایج اعتباربخشی بورد‌های تخصصی و فوق تخصصی که در بازدید‌های ارزشیابی تعیین می‌شود، کنترل شده و اگر دانشگاهی کمتر یا بیش از توان و استاندارد‌های خود، ظرفیتی را اعلام کرده باشد تعدیل می‌شود و اگر سیاست بالادستی و نیاز وافر درمان در رشته‌ای ارسال شود، در این محاسبات مدنظر قرار خواهد گرفت.

ظرفیت سال ۹۹ غیر منطبق با مکانیسم‌های اصلی تعیین ظرفیت، جهشی رشد یافت

دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی اظهارکرد: در سال قبل ظرفیت اعلامی به صورتی غیر منطبق با مکانیسم‌های اصلی تعیین ظرفیت، جهشی رشد یافته و به عدد ۴۳۳۸ رسیده بود، در حالیکه در سال‌های قبل این عدد بین ۳۳۰۰ تا ۳۵۰۰ بوده است و امسال هم در اعلام اولیه ۳۶۳۴ نفر است.

وی افزود: به عبارتی در روند کلی ظرفیت‌ها هیچ تغییر محسوسی در جهت کاهش رخ نداده است و حتی نسبت به مقدار متوسط سال‌های قبل افزایش هم داشته است. پذیرش سال ۹۸ برابر ۳۳۴۳ و پذیرش سال ۹۹ برابر ۳۴۷۹ بوده است.

ظرفیت‌های خالی سه رشته اصلی تخصص پزشکی بسیار نگران کننده است

قانعی با بیان دلایل اعمال سیاست کاهش ظاهری ظرفیت‌ها افزود: متاسفانه در بعضی رشته‌ها درصد پر شدن ظرفیت‌ها بسیار اندک بوده است. به عنوان مثال در سه رشته اصلی که نقشی محوری و اساسی در ارائه خدمت در پاندمی کووید داشتند، ظرفیت‌های خالی بسیار نگران کننده است: ظرفیت خالی مانده در رشته طب اورژانس ۹۱ درصد، ظرفیت خالی رشته بیهوشی ۶۹ درصد و ظرفیت خالی رشته عفونی ۶۸ درصد بوده است و متاسفانه بعد از انتخاب رشته و ورود به بخش نیز در این رشته‌ها ریزش و یا تقاضا برای تغییر رشته زیاد است.

وی افزود: برای حل این مشکل در یک سال گذشته تمهیداتی به همراه معاونت درمان اندیشیده شده تا جذابیت این رشته‌ها افزایش یابد. ولی قطعاً رشته‌های مذکور پر نمی‌شوند و سال گذشته ظرفیت این رشته‌ها بیش از حد افزایش یافته که اثر خود را در ظرفیت اسمی به شکل محسوسی نمایش داد (افزایش ظاهری ۷۰۰ نفر در ظرفیت دانشگاه ها).

دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی با اشاره به اینکه در رشته‌هایی که طرفدار زیاد ندارند ظرفیت‌ها بالا برده شد بدون اینکه اثری در زیادتر کردن ورودی دستیار داشته باشند، افزود: البته این افزایش یک اشکال جدی هم ایجاد کرد، چون ظرفیت دانشگاه‌های مادر به خصوص در شهر تهران افزایش یافته بود، تعداد محدود پذیرفته شده در این رشته‌ها نیز در شهر تهران متمرکز شدند و به همین دلیل اعتراض شدید اهواز، زاهدان، بندرعباس و بوشهر را به همراه داشت که دستیار کودکان به سمت این شهر‌ها گسیل نشده است.

تصمیم گرفته شد به صورت هدفمند ظرفیت بعضی رشته‌ها در حد سال ۹۸ اعلام شود

وی تاکید کرد: در این راستا تصمیم گرفته شد به صورت هدفمند ظرفیت بعضی رشته‌ها در حد سال ۹۸ اعلام شود و تکمیل ظرفیت‌ها و بالا بردن شانس قبولی‌ها در راستای ترغیب داوطلبان به سمت خارج از شهر تهران باشد. البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که علی رغم قبولی در شهرستان‌ها درصد قابل ملاحظه‌ای در حین تحصیل به دلایل متعدد مجدد به شهر تهران منتقل می‌شوند و لذا محدود کردن اولیه ورود به تهران در تکمیل ظرفیت تا انتهای دوره باقی نمی‌ماند.

قانعی افزود: البته در بعضی رشته‌ها نیز به نظر می‌رسد نزدیک به سطح اشباع هستیم و نباید در آن‌ها بیش از حد سرمایه گذاری کنیم. محاسبات متعدد نشان می‌دهد که در برخی رشته ها، وضعیت نزدیک اشباع است و فضای کار حتی در شهرستان‌ها محدود بوده و در صورت عدم برنامه ریزی درست، خطراتی مانند نیاز‌های القا شده و شیوع اقدامات بدون اندیکاسیون وجود دارد. البته این به معنای توقف دوره نیست بلکه باید هدفمند تعداد پذیرش را مدیریت کرد و مانع گسترش غیرمتعارف بود.

وی گفت: احساس نیاز به متخصص در مناطق محروم نکته مهمی است که باید سیستم به آن پاسخ دهد، ولی نقطه شروع و مشکل زیربنایی در این زمینه کم بودن رشته محل‌های آموزش نیست، بلکه مشکل در ضعف مکانیسم‌های نگهدارنده و تشویق کننده برای حضور متخصصین در مناطق محروم است.

بالا بردن ظرفیت‌های پذیرش قطعا کمترین تاثیر را در پر کردن کمبود‌ها دارد

دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی افزود: بدین ترتیب که زمانی که فضای کار در مناطق محروم محدود است و فقط کسانی که متعهد خدمت هستند یکی دو سه سال در این مناطق خدمت می‌کنند و روزشماری می‌کنند که تعهدات آن‌ها تمام شود تا به شهر‌های برخوردار بروند؛ بالا بردن ظرفیت‌های پذیرش قطعا کمترین تاثیر را در پر کردن کمبود‌ها خواهد داشت.

وی تاکید کرد: اگر یک پزشک متخصص مثلا ۳۰ سال کار حرفه‌ای انجام دهد و ۲ سال آن را در مناطق محروم باشد، یعنی یک چهاردهم خدمت خود را در این مناطق بوده است. اگر با تدبیری که عمدتاً باید اغنایی باشد تا اجباری، مدت ۲ سال به ۴ سال افزایش یابد بهره مندی مناطق محروم از خدمات آن‌ها دو برابر می‌شود و معادل ۲ برابر کردن ظرفیت پذیرش اثر می‌گذارد بدون اینکه عوارض اساسی به جا بگذارد.

قانعی تصریح کرد: بالا بردن ظرفیت پذیرش نیاز به زیرساخت آموزشی گران قیمت می‌خواهد در غیر این صورت به شدت کیفیت را می‌کاهد. نیرو‌های آموزش دیده بعد از ارائه خدمت در مناطق محروم به سرعت در شهر‌های بزرگ مستقر می‌شوند و زیاد شدن متخصصین عوارض جدی در هزینه‌های سبد خانوار خواهد داشت و پرداخت از جیب را می‌افزاید مگر اینکه نظام ارائه خدمت ساختارمند شده و مانع بروز تقاضا‌های القایی شود.