بلا‌های بی‌شمار ارز ۴۲۰۰ تومانی، از به صرفه‌نبودن تولید تا کمبود دارو
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از اصلی‌ترین دلایل کمبود دارو در کشور، مشکلات مربوط به قیمت‌گذاری دستوری دارو به دلیل پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی است. فعالان صنعت دارو با اشاره به همین موضوع اعتقاد دارند که در حال حاضر کمبود‌های دارویی بیداد می‌کند و طی ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر هیچ گاه به اندازه امروز کمبود دارویی نداشته‌ایم. یکی از مهم‌ترین اشکالاتی که منجر به بروز این عارضه شده است، قیمت‌گذاری دستوری و کنترل قیمت ارز در حوزه دارو و بحث ارز ۴۲۰۰ تومانی است. این موضوع باعث شده از آنجا که قیمت داروی وارداتی به دلیل تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، بسیار پایین است، عده‌ای از دلالان تصمیم به خروج آن از چرخه توزیع کنند و در نهایت کمبود دارو را در پی داشته باشد.
در همین راستا، گفتگویی با داریوش چیوایی؛ کارشناس اقتصاد سلامت داشتیم که در ادامه، به مهم‌ترین اظهارات وی اشاره شده است.
داریوش چیوایی در ابتدای صحبت‌های خود گفت: اختصاص ارز ۴۲۰۰ برای واردات کالا‌های سلامت‌محور، اگرچه در ظاهر به نظر می‌رسد به مصرف‌کننده کمک می‌کند تا داروی خود را به راحتی تامین کند، ولی در واقع باعث مشکلات جدی‌ای می‌شود که یکی از آن‌ها، به صرفه‌نبودن تولید در داخل است.
وی ادامه داد: در حقیقت هنگامی که واردکننده اجازه داشته باشد کالای خود را با ارز ۴۲۰۰ وارد کند، هیچ‌گونه انگیزه و صرفه اقتصادی برای تولیدکننده داخلی باقی نمی‌ماند. تولیدکننده دارو در چنین وضعیتی باید با یک پنجم نرخ آزاد ارز، کالای خود را تولید کند تا بتواند با کالای وارداتی رقابت کند.
این کارشناس اقتصاد سلامت با اشاره به مشکلات فراوان ارز ۴۲۰۰ تومانی برای صنعت تولید داروی کشور اضافه کرد: یکی از مشکلات دیگری که ارز ۴۲۰۰ ایجاد کرد این بود که وقتی دارویی را با قیمت یک پنچم بازار آزاد وارد کنید، امکان خروج آن از شبکه و قاچاق معکوس آن وجود دارد. ساده‌ترین مثال این است که یک فرد می‌تواند در قالب یک سفر زیارتی به کشور بیاید، اقلام دارویی موردنیازش را با قیمت آزاد بخرد و به کشور خود ببرد. این موضوع، آن جایی قابل باور می‌شود که بفهمیم بر اساس آمار سامانه تی‌تک، آمار واردات کالایی مانند انسولین در سال ۹۹، نسبت به سال ۹۸ افزایش داشته، ولی فروش بیمه‌ای آن کمتر شده است.
وی افزود: ما اگر بخواهیم در قامت حمایت از مصرف‌کننده دست به کاری بزنیم، باید رو به حذف ارز ۴۲۰۰، نظام بیمه‌ای و ارائه یارانه ریالی به بیمه‌ها بیاوریم. همه افراد از جمله واردکنندگان کالای سلامت‌محور نیز می‌دانند که این راهکار، پیامد‌های مثبتی را به همراه دارد، ولی وقتی پای عمل می‌رسد، در دل مسئولین بهداشت و درمان کشور نسبت به افزایش قیمت دارو، ایجاد ترس می‌کنند.
این کارشناس اقتصاد سلامت در رابطه با افزایش یا عدم افزایش قیمت دارو با حذف ارز ۴۲۰۰ اعلام کرد: با حذف ارز ۴۲۰۰، قیمت دارو افزایش نخواهد یافت؛ چرا که در حال حاضر بسیاری از دارو‌هایی که در کشور به فروش می‌رود با نرخ آزاد به دست مصرف‌کننده می‌رسد و عملا سود اصلی را دلالان می‌برند. همچنین می‌توان از محل درآمد فروش ارز به نرخ آزاد، افرادی که تحت پوشش بیمه نیستند را کمک کرد تا داروی خود را تامین کنند.
داریوش چیوایی در پایان گفت: کشور در شرایط خاصی است و ما با کمبود منابع ارزی مواجهیم. به همین منظور، سیاست‌گذار به تازگی به این پی برده که سیاست ارز ۴۲۰۰ تهدیدی برای این منابع است و آرام آرام در حال حذف اقلام مختلف از فهرست کالا‌های مشمول ارز ۴۲۰۰ است. اگر این امر پارسال انجام می‌شد، می‌توانستیم به راحتی یارانه ریالی را به مردم برسانیم؛ ولی متاسفانه در حال حاضر شاهد این هستیم که عمده پول دارو از جیب مصرف‌کننده خرج می‌شود. امیدواریم سیاست‌گذاران، در آینده نه چندان دور نسبت به حل این موضوع از طریق راهکار‌های حمایتی اقدام کنند تا دیگر شاهد مسائلی، چون رانت خواری و کمبود دارو در کشور نباشیم.