گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * زنجان به لحاظ جغرافیایی استان چهار فصل حساب میشود. استانی است که در آن هم آب و هوای سرد کوهستانی را تجربه میکنید، هم گرم و مرطوب مدیترانه ای. این استان هم کوه دارد و هم دشت؛ راههای پرپیچ و خم آن که در دل رشته کوهها میگذرد، یا رودخانههایی که به دریای خزر میپیوندد، دشتهایی که جنوب این استان را پر کرده، همه از جذابیتهای این استان است.
ابنیههای تاریخی عظیم مانند سلطانیه هم در کنار این جاذبههای طبیعی، در زنجان خودنمایی میکند. بنای آجری که بلندتر از آن در دنیا نیست. با این حال اگر زنجان را به سلطانیه و چاقوهایش میشناسند، تاکنون از یک عارضه طبیعی که میتواند جاذبهای عالی برای گردشگران باشد، غفلت شده است؛ کوههای آلاداغلار.
ارتفاعات زنجان متشکل از مواد معدنی بسیاری است، به طوری که بخش عمدهای معادن ایران در این استان فعالیت میکنند. از ۳۲۸ حلقه معدنی استان زنجان، ۲۴۶ حلقه معدن روباز هستند و ۷۵ معدن سنگ تزیینی و نما استخراج میکنند. در واقع رخدادهای زمین شناسی متنوعی باعث شده کانسازهای مختلفی در این استان ایجاد شود. کارشناسان میگویند دلیل اصلی تشکیل تپهها و کوههای رنگی در زنجان وجود سنگهای معدنی مختلف با تنوع بسیار بالا در این استان است.
تصویر زیر از ماهوارههای نقشه گوگل گرفته شده که نشان میدهد در منطقه آلاداغدار رنگ زمین متفاوت از بقیه نقاط است.
کوههای رنگی در دیگر نقاط دنیا هم وجود دارند. مثلا در پرو رشته کوه آسونگاته در رشته کوه آندس رنگارنگ است. از فیروزهای گرفته تا بنفش و خرمایی و طلایی در طیف رنگی این کوه دیده میشود. یا کوه دانکسیا در چین متشکل از ماسههای قرمز و موادی مانند گچ است که منظره این کوه را رنگارنگ کرده است. در شمال آرژانتین و ایالت اورگن امریکا هم رشتههای رنگارنگ وجود دارد.
این کوههای رنگارنگ میتواند جاذبه گردشگری خوبی باشد. مثلا اگر مسافران زنجان در مسیر خود به سمت تبریز، مسیر ماهنشان را انتخاب کنند، در کنار جاده میتوانند این کوهها را ببینند. در جاده خدابنده هم نشانی از این کوههای رنگی وجود دارد. کوههایی که به دلیل وجود مس و آهن فراوان ترکیبی از رنگ قرمز، نارنجی، قهوه ای، سبز و زرد را به نمایش گذاشته اند.
تپههای رنگی آلاداغلار در سال ۹۸ در فهرست میراث ملی طبیعی به ثبت رسیده است، اما این امر هم باعث توسعه گردشگری در این منطقه نشده است. مساله اینجاست که به نظر میرسد مسئولان میراث فرهنگی استان زنجان هم آنقدرها برای توسعه گردشگری در این استان و معرفی این جاذبه طبیعی همتی ندارند.
یکی از نشانههای دیگر بی اهمیت بودن این میراث طبیعی زنجان میتوان به معرفی این کوهها در سایت اداره کل میراث فرهنگی زنجان اشاره کرد. در سایت این اداره کل، این جاذبه گردشگری را در ۲۵ کیلومتری شمال تبریز معرفی کرده، در حالیکه تپههای رنگی ماهنشان در استان زنجان واقع شده و این استان در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی واقع شده است. حتی تصاویری که در این سایت برای معرفی کوههای آلاداغلار منتشر شده، تصاویری از ارتفاعات کوههای رنگی پرو است، نه ماهنشان!
رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری در زنجان معتقد است که برای توسعه گردشگری در این استان به تغییر نگاه مدیریتی نیاز است. او میگوید: در زنجان اقامتگاه بومگردی ایجاد شده، اما برخی سرویسها در این اقامتگاهها ارائه نمیشود و همین امر موجب کاهش اقبال گردشگران به حضور در استان زنجان میشود.
به اعتقاد او، گردشگری در زنجان سنتی اداره میشود و نیاز است که مسئولان استانی گردشگری را مانند یک صنعت ببینند. در این صورت است که میتوان شاهد رشد گردشگری در زنجان بود.
در بحث توسعه گردشگری کشور، نمیتوان به اثرات فرهنگی حضور گردشگران، به ویژه گردشگران خارجی، در مناطق بومی ایران غافل شد. با این حال با بررسی شرایط فرهنگی، تهیه بروشورهایی برای معرفی فرهنگ و ظرفیتهای فرهنگی هر منطقه و بوم، میتوان هم گردشگران را برای نوع ارتباط با مردم اقناع کرد و هم از این ظرفیتهای فرهنگی بهرهمند شد.