گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو - محمدمهدی احمدی؛ نشریه اکونومیست انگلستان (The Economist) در مطلبی تحت عنوان «چرا مقامات فراری افغانستان در امارات به سر میبرند؟» نوشت: جهان به مدت چند روز حیران این موضوع بود که اشرف غنی همزمان با پیشروی طالبان به سمت کابل - پایتخت افغانستان کجا رفته است. امّا چندان هم غافلگیرکننده نبود وقتی وی در روز ۱۸ آگوست در امارات متحده عربی رخ نشان داد. نام «اشرف غنی» رئیس جمهور فراری افغانستان به لیست بلند رهبرانی اضافه شد که بدنبال پناهگاهی در میان دولتهای خلیج! بودند. پرویز مشرف رئیس جمهور اسبق پاکستان، تاکسین شیناواترا نخست وزیر اسبق تایلند و خوآن کارلوس پادشاه سابق اسپانیا به نظر اینگونه میرسد که امارات متحده عربی را خانه خود میدانند.
اکثر این رهبران کشورهای خود را در یک فضای مه آلود ترک کردند. پرویز مشرف به جرم خیانت و تخلف از قانون اساسی کشور محکوم به اعدام شد. تاکسین شیناواترا به دلیل فساد در دوران نخست وزیری محکوم شد. خوآن کارلوس معامله مبهخ با عربستان سهودی مورد اتهام قرار گرفت.
اشرف غنی به دلیل فرار از افغانستان مورد انتقاد قرار گرفته است. او گزارشات پیرامون ترک کابل با میلیونها دلار پول نقد را تکذیب کرده است. اشرف غنی از طریق انتشار ویدئویی در فیس بوک خود گفت که «تنها با یک دست لباس، جلیقه و یک صندلی که پوشیدهام از کشور گریختم!»
مقامات دولت اشرف افغانستان گویا از قبل برنامه ریزی کرده بودند: آنها مظنون هستند که طی سالهای اخیر درحال انتقال صدها میلیون دلار از کابل به دبی (مرکز مالی امارات) بودند. طبق منابع دیپلماتیک آمریکا، احمد ضیاء مسعود - معاون سابق رئیس جمهور فراری افغانستان یک مرتبه با ۵۲ میلیون دلار پول نقد به دبی گریخت. بخشی از این پول صرف املاک و مستغلات شده است. شیرخان فرنود - بنیانگذار کابل بانک به عنوان اولین بانک خصوصی افغانستان صاحب دهها ملک در منطقه نخل جمیرا در شهر دبی است یا حداقل نام آن بر روی این املاک ثبت شده است. او به همکاران حامد کرزی - رئیس جمهور سابق افغانستان وامهای جهت خرید ویلا در امارات داده است. فرنود در مصاحبه با واشنگتن پست در سال ۲۰۱۰ گفت: «کاری که انجام میدهم شایسته نیست و دقیقاً آن چیزی نیست که باید انجام بدهم. امّا خب اینجا افغانستان است.»
اکونومیست در ادامه مطلبی را عنوان میکند که شاید بتوان گفت دلیل اصلی ثروتمندی کشور کوچک امارات عربی است؛ این نشریه انگلیسی در ادامه نوشت: دوبی نسبت به منابع مالی کثیف رویکردی خنثی دارد. امارات متحده عربی پناهگاه خوبی برای منابع مالی حاصل از پولشویی، قاچاقچیان اسلحه و مقامات شبهه دار است. دوبی هنگامی سود میکند که سرمایه داری از مناطق بی ثبات به این کشور سفر کند. مقامات حزب بعث عراق نیز با حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱ به امارات هجوم بردند. وابستگان دولت سوریه نیز در سال ۲۰۱۲ چنین کردند.
امارات نسبت به کمک به پیگرد بین المللی شهره نیست. استرداد مجرم به ندرت انجام میشود؛ پیگرد قانونی برای منابع مالی نادرست خارج از کشور هم که دیگر خیلی به ندرت انجام میگردد. امارات با افغانستان پیمان استرداد مجرمان را بسته ولی احتمالاً به درخواست طالبان وقعی ننهد. آفریقای جنوبی سالها منتظر کمک امارات در جهت بازگرداندن برادران گوپتا بود که متهم به فساد هستند و گفته میشود در دوبی زندگی میکنند. این دو کشور در سال جاری میلادی پیمان استرداد مجرمان را امضاء کردند. آفریقای جنوبی کماکان منتظر است.
امارات عربی در قبال این استقبال اغلب از نفوذ آنان بهره برداری میکند. برخی از تبعیدیان نظیر محمد دحلان فلسطینی جایگاهی در دربار محمد بن زاید پیدا میکنند. شاهزاده محمد بن زاید حاکم واقعی امارات عربی است. یکی از مقامات ارشد امارات گفت: «بن زاید کارتهای جوکر* را برای بازی خود حفظ میکند.»
* مترجم: در بازی پوکر کارتی تحت عنوان کارت جوکر وجود دارد که به آن کارت وحشی یا آس هم میگویند. جوکر بالاترین کارت بازی است و به معنای عامیانه «قدرت آن از سایر کارتهای بازی بالاتر است». منظور نویسنده این است که بن زاید از مهرههایی نظیر دحلان برای نقش آفرینی در فلسطین، لیبی و ترکیه استفاده میکند.
محمد دحلان که از سوی دو جریان اصلی فلسطین یعنی حماس و خودگردان (فتح) طرد شده است، به اجرای سیاستهای امارات در صربستان، اتیوپی و اسرائیل کمک میکند. پناهجویان برجسته و سطح بالا جذابیت امارات را در سطح جهان پخش میکنند.
به نظر میرسد امارات لنگرگاه پناهندگان برجسته سیاسی و رهبران تبعیدی به منظور کسب یک اهرم فشار برای بازی منطقهای خود شده است. اشرف غنی طبق گفته وزارت خارجه امارات به دلایل بشردوستانه پذیرفته شده است! استقبال گرم از غنی احتمالاً میتواند شلیکی به سوی قطر به عنوان رقیب منطقهای امارات باشد. به دهه ۱۹۹۰ میلادی برمیگردیم؛ امارات یکی از تنها سه کشوری است که حکومت طالبان بر افغانستان را به رسمیت شناخت. (البته با منابع مالی حاصل از کشت خشخاش پاداش خود را گرفت.) اما طالبان و سایر پناهندگان اسلامگرا نظیر اخوان المسلمین طی سالهای اخیر خانهای برای خود در قطر پیدا کردند؛ این کشور از سوی امارات متهم به پشتیبانی از افراط گرایی شده است.
قطر سال گذشته با میزبانی از مذاکرات طالبان و آمریکا افتخاری برای خود آفرید. امّا اگر طالبان به روش وحشیانه خود بازگردد، ارتباط با آن ممکن است بد به نظر میرسد. در مقابل، اکنون امارات میزبان اشرف غنی - آخرین رئیس جمهور به زعم خود دموکراتیک افغانستان است. اشرف غنی اگر چیزی هم نداشته باشد، امّا ارزشی نمادین برای خانه جدید خود به ارمغان آورده است.