پذیرش FATF مانعی برای ایران جهت پیوستن به سازمان شانگهای نبود/ عضویت در این سازمان یعنی تهران منزوی نمی‎‌شود

دیاکو حسینی، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو، در خصوص پیوستن جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری‌ شانگهای، گفت: سازمان همکاری شانگهای یک سازمان برای همکاری های امنیتی برای مبارزه علیه تروریسم، افراطی گری و جدایی طلبی است و اساساً مبنای اقتصادی نداشت است. هر چند در دهه‌های اخیر عمدتاً به واسطه افزایش نفوذ جهانی چین در حوزه اقتصاد عملاً به عنوان یک عامل زمینه ساز برای تسهیل همکاری‌های اقتصادی چین در انجام پروژه‌های مربوط به «یک کمربند یک راه» بوده است.

وی ادامه داد: با این حال عضویت ایران در این سازمان پیام روشنی بود مبنی بر اینکه ایران بر خلاف آنچه که ایالات متحده و برخی تندروها در غرب معتقد هستند، کشوری نیست که منزوی شود و به خاطر اهمیت جایگاه جغرافیایی خود، همیشه بخشی از توجهات را برای قدرت‌هایی که به دنبال منافع اقتصادی در اوراسیا هستند، به خودش جلب می‌کند.

حسینی تصریح کرد: عضویت دائم ایران این فرصت را در اختیار کشور قرار می‌دهد که در تعاملاتش، دیپلماسی تر و رویه‌مند‌تر خصوصا با کشورهای در حال رشد در اوراسیا همکاری نزدیک داشته باشد.

وی با اشاره به محاسن بسیار زیاد عضویت برای ایران، بیان کرد: عضویت در سازمان همکاری شانگهای ضمن اینکه محاسن بسیار زیادی برای ایران دارد ولی همچنان کشورهای عضو سازمان در شبکه مالی بین‌المللی قرار دارند که بخش بزرگی از دستور کار، قواعد و مقررات این شبکه مالی توسط غرب و مخصوصا آمریکا نوشته می‌شود؛ حتی قدرتمندترین کشورهای این سازمان مثل چین و روسیه هم نمی‌تواند کاملاً جدا از این مقررات باشند و نسبت به این قوانین بی‌توجهی کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه کشورهای متحد غرب و آمریکا به مرور روابط خود را با مخالفان آمریکا گسترش می‌دهند، گفت: پاکستان و هند در بین اعضای رسمی این سازمان هستند که به نوعی متحد غرب محسوب می‌شوند؛ من فکر می‌کنم تمام دنیا متوجه این واقعیت شده که ایالات متحده به تدریج نفوذ و قدرت جهانی خود را از دست می‌دهد و چین به همان سرعت نفوذ و قدرتش افزایش پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: بنابراین برای همه کشورها طبیعی است که مطابق منافع ملی خود روابط را با چین گسترده‌تر کنند و به عبارت دیگر تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد آمریکا نگذارند و این اتفاق در حال رخ دادن است.

حسینی بیان کرد: نقش چین در حوزه اوراسیا حداقل فعلا در زمینه اقتصادی همچنان رو به گسترش خواهد بود. این یک میدان مغناطیسی را ایجاد می‌کند که همه کشورها فارغ از اینکه چه رابطه‌ای با آمریکا دارند، به سمت مرکز ثقل این میدان مغناطیسی حرکت بکنند و این شامل کشورهای عربستان قطر و غیره نیز خواهد بود.

وی با اشاره به گسترش حضور کشورهای مختلف در این سازمان، گفت: این می‌تواند شامل نقطه ضعفی در آینده باشد تا مناسبات و گسترش سیاسی اعضای شانگهای تحت تاثیر منفی خودش قرار دهد؛ زیرا همین امروز هم کشورهای عضو این سازمان و از جمله کشورهای برجسته مثل هند، پاکستان و روسیه که اختلافات عمیق ژئوپلیتیکی با هم دارند، نتوانستن با عضویت در این سازمان حل و فصلش کنند و در آینده هم طبیعتا نخواهد شد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: سازمان همکاری شانگهای یک سازمان امنیتی است و طبیعی‌ست که شرط و شروط اقتصادی نقش چندان قوی در این سازمان ندارد. هر چند این انتظار هم می‌رود که در آینده سازمان همکاری شانگهای به خاطر طرح‌های بلندپروازانه چین در پروژه یک کمربند یک راه ابعاد اقتصادی هم به خودش بگیرد.

وی افزود: ما باید تلاش کنیم تا جایی که امکان دارد از فشار تحریم ها بر ایران کمتر کنیم و به مقرراتی که این کشورها به آن پایبند هستند، پایبند بمانیم. طبیعتا حل کردن مسئله FATF می‌تواند اهمیت داشته باشد، البته برای این کار زمان زیادی داریم.

پژوهشگر ارشد مسائل استراتژیک گفت: موضوع قرار گرفتن ذیل تحریم‌های مشروع بین المللی یعنی تحریم‌های سازمان ملل حتما یکی از مشکلاتی‌ست که این سازمان خواهد داشت؛ یعنی خطوط قرمزی است که برای اعضای خودش ترسیم خواهد کرد.

وی اضافه کرد: تحریم‌های یک جانبه ای که امروز آمریکا به صورت یک طرفه علیه ایران قرار داده، نمی‌تواند چنین مانعی ایجاد کند و از این جهت بود که ایران مورد پذیرش قرار گرفت. به خاطر اینکه پیش از این در برجام تحریم‌های مشروع به لحاظ حقوق بین الملل و شورای امنیت لغو و برطرف شده بود و این مانع از سر راه عضویت دائم ایران برداشته شد.

حسینی با اشاره به بحث FATF و عضویت در سازمان شانگهای، اظهار کرد: تا جایی که من اطلاع دارم در اجلاس تاشکند ازبکستان که موضوع راجع به تحریم‌ها مطرح شده بود، موضوع FATF در میان نبود و بعید به نظر می‌رسد که مسئله FATF همچون تحریم‌های شورای امنیت، خطر قرمزی به حساب بیاید.

وی افزود: کشورهای عضو این سازمان بنا ندارد علیه قوانین و مقررات مالی بین‌المللی قیام کنند یا نسبت به آن بی‌توجه باشند؛ تا همین امروز هم کشورهایی که در ابعاد اقتصادی همکاری‌هایی داشتند، در چارچوب همان نظام مالی، قواعد و ضوابط آن بوده است.