تنش آبی همچنان گریبانگیر کرمان / انتقال آب هلیل رود تا کی ادامه می‌یابد؟

به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو؛ هلیل‌رود، رودخانه‌ای سرنوشت‌ساز در جنوب استان کرمان است که از گذشته‌های دور، باعث آبادانی شهر‌های پیرامون خودش بوده؛ تمدن جیرفت در سایه این رودخانه قد علم کرده و معیشت شهروندان و روستانشینان سه استان جنوبی کشور در گرو هلیل‌رود قرار داشته‌ است؛ با این‌حال، سال‌های درازی است که این رودخانه با خشکسالی سروکله می‌زند و حیات و ممات منطقه استراتژیک جازموریان را با مشکل مواجه کرده‌ است. استان کرمان تنها استانی است که دو جهاد کشاورزی دارد؛ یک جهاد کشاورزی در کرمان است و دیگری در جیرفت که کاملا وابسته به هلیل‌رود است.

بحران آب و انتقال آب

کرمان طبق آخرین سرشماری در سال ۹۵، با ۷۳۸ هزار و ۷۲۴ نفر، چند سال است که در فصل تابستان با بحران کمبود آب شرب دست و پنجه نرم می کند و به گفته مسئولان در صورت تامین نشدن منبع آبی پایدار، در اینده نزدیک شاهد قطعی گسترده اب در این شهرستان خواهیم بود.

از سال ۹۳ پروژه انتقال آب به کرمان از سد صفا رود شهرستان رابر و در فاصله ۱۸۰ کیلومتری جنوب غرب مرکز استان آغاز شد و به همین منظور تونلی به طول ۳۸ کیلومتر در حال احداث است تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب را به شهر کرمان و مناطق تابعه انتقال دهد.  

در حالی که مدت اجرای این طرح پنج سال پیش بینی شده بود، اما از اواسط سال ۹۷، عملیات اجرایی تونل انتقال آب از سد صفارود شهرستان رابر به شهر کرمان  با پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد، با حکم قضایی تعطیل شد و بنا به گفته محمد جواد فدایی استاندار پیشین و وقت کرمان ، ادامه این پروژه به انجام فعالیت های کارشناسی از سوی کارشناسان رسمی دادگستری منوط شده است.

علت مخالفت با انتقال آب

گویا در اجرای این طرح، مانند سایر طرح‌های انتقال آب، هیچ بحث علمی و کارشناسی شده‌ای انجام نگرفته است. دست‌برد به زیست‌بوم‌ها بدون دانش تخصصی می‌تواند ضربه‌ای جبران ناپذیر به پیکره اکوسیستم‌ها وارد کرده و رفته رفته ریشه آن‌ها را بخشکاند. به عبارت دیگر ما نمی‌توانیم برای تامین آب شرب یک میلیون نفر، سرنوشت یک میلیون انسان دیگر را خدشه‌دار کرده و باعث ویرانی کشاورزی، رشد مهاجرت، حاشیه نشینی و ریزگرد‌ها بشویم.

با استناد به این علت که سفره‌های آب شرب کرمان به پایان رسیده، مجوز تخلیه هلیل‌رود و انتقال آب آن به شمال استان صادر نمی‌شود؛ بلکه با بهبود سیستم فاضلاب شهری، می‌توان از آب‌های زیرزمینی نهایت استفاده را برد. با این حال، مسئولین راحت‌ترین راه موجود، یعنی انتقال آب را در دست کار خود قرار داده‌اند. این اقدام، نه تنها اتحاد مردم کرمان را لکه‌دار می‌کند، بلکه باعث خشکی بیش از پیش جازموریان و بروز ریزگرد‌های خانمان‌برانداز می‌شود.

مسئولان و فعالان جنوبی کرمان، انتقال آب از سد صفا رود را زنگ خطر جدی برای تامین آب کشاورزی در جنوب کرمان می دانند و خواستار توقف طرح و تضمین حقابه برای منطقه هستند و این در حالی است که برای اجرای طرح حدود ۱۰۰ میلیارد تومان تاکنون هزینه شده است که پیمانکار این پروژه نیز مطالبه دارد و ادامه وضعیت فعلی دشوار است.

طی بررسی‌های انجام گرفته، نظر غالب کارشناسان بر این است که انتقال آب هلیل‌رود، می‌تواند تاثیرات جبران ناپذیری به جنوب کرمان و دیگر استان‌های جنوبی وارد کند. در تلاش هستیم که با دیگر کارشناسان و نمایندگان استان کرمان در این مورد گفتگویی داشته و در گزارش‌های آتی به آن بپردازیم.