به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، اعتماد نوشت: مرکز پژوهشهای مجلس در «تحلیل بر عملکرد بخش خارجی در سال 99» بود به بررسی تحولات تجاری در مناطق آزاد از سال 92 تا 99 پرداخته است. به گفته این مرکز حجم تجارت انجام شده در این مناطق طی این 8 سال حدود 16/7 میلیارد دلار بوده و در بهترین سالهای اقتصادی کشور که خبری از تحریم و کرونا نیز نبوده، نسبت تجارت مناطق آزاد به سرزمین اصلی از سه درصد تجاوز نکرده است. براساس تحلیل این مرکز میانگین رشد سالانه تجارت در مناطق آزاد در سالهای 92 تا 99 به منفی 8 دهم درصد رسیده است. این امر نشان میدهد که افزایش کمی مناطق آزاد اقتصادی نه تنها کمکی به اقتصاد نکرده، بلکه میتواند مسائل حاشیهای بیشتری برای کشور ایجاد کند با این وجود اردیبهشت سال جاری حمیدرضا مومنی، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفته بود که «پس از بررسی گزارشهای کمیسیون اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت نظام، ایجاد 13 منطقه ویژه اقتصادی و هفت منطقه آزاد تجاری - صنعتی به تصویب رسید. ایجاد 13 منطقه ویژه اقتصادی در حالی است که با استناد به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در اکثر سالهای 92 تا 99 تراز تجاری این مناطق منفی و واردات بیشتر از صادرات بوده است».
قرار بود مناطق آزاد تجاری به راهکاری برای کاهش فقر، افزایش اشتغال و امنیت مرزها و... تبدیل شوند، اما در سال 99 حجم کل مبادلات تجاری انجام شده توسط این مناطق به حدود دو درصد کل تجارت انجام شده، رسیده بود.
یک میلیارد و 550 میلیون دلار. اگر میانگین نرخ ارز نیمایی در سال 99 حدود 18 هزار و 250 تومان باشد، کل تجارت از طریق مناطق آزاد حدود 28 هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که کل تجارت کشور در آخرین ماه از سال 99 حدود 7/458 میلیارد دلار بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش نوشته شده که با وجود مثبت بودن تراز تجاری این مناطق در برخی سالها، اما متوسط سالانه تراز تجاری این مناطق در سالهای 92 تا 99 حدود 622/5 میلیون دلار منفی بوده است.