به گزارش گروه بازرگانی خبرگزاری دانشجو، سپتیک تانک یک مخزن دفنی، عمودی یا افقی ساخته شده از فایبرگلاس، پلی اتیلن و بتن است که برای تصفیه فاضلاب به حدی استفاده می شود که چاه فاضلاب مانع جذب پساب نشود. این دستگاه به یکی از اشکال استوانه ای یا مکعبی در کارخانه تولید می شود و با نگهداری فاضلاب جامد در داخل به عنوان کاربردی ترین سیستم در پیش تصفیه فاضلاب های بهداشتی و انسانی به شمار می رود. برخی سپتیک تانک را مقرون به صرفه ترین دستگاه تصفیه فاضلاب می نامند و برخی دیگر به دلیل راندمان پایین آن سعی می کنند به جای آن از راکتور بی هوازی یا پکیج تصفیه فاضلاب هوازی استفاده کنند.
تفاوت بین سپتیک تانک و پکیج تصفیه فاضلاب
تفاوت بین سپتیک تانک و پکیج تصفیه فاضلاب از چند بعد قابل بررسی است. در واقع دستگاه سپتیک تانک به عنوان یکی از روش های رایج در تصفیه فاضلاب واحد های کوچک استفاده می شود. استفاده از سپتیک تانک HDPE یا سپتیک تانک بتنی پیش ساخته به دلیل راندمان تصفیه پایین معمولا برای تصفیه فاضلاب با حجم کم استفاده می شود. برای حجم های متوسط و بالا از پکیج های تصفیه فاضلاب استفاده می شود.
همچنین لازم به ذکر است که سپتیک تانک ها فاقد هرگونه قطعه و سیستم الکتریکی می باشند. اما پکیج های تصفیه فاضلاب سیستم های گسترده تری دارند. البته عامل قیمت یکی از دلایل موفقیت گندنبار در بحث فروش است. به طوری که با هزینه کم خود برای تصفیه فاضلاب واحد های کوچک بسیار کارآمد هستند. در حالی که انواع مختلف پکیج های تصفیه فاضلاب به دلیل حجم بسیار بیشتر و سیستم های پیشرفته تر، گران تر هستند. به همین دلیل این پکیج ها برای مصارف کوچک با حجم کم فاضلاب اصلا مقرون به صرفه نیستند.
به طور کلی برای ذخیره مایعات اسیدی و قلیا ها از سپتیک تانک کم تری استفاده می شود. بلکه بیشتر برای تصفیه و تصفیه فاضلاب استفاده می شود. اما انواع پکیج های تصفیه فاضلاب علاوه بر قدرت ویژه ای که در زمینه تصفیه فاضلاب دارند، به عنوان یک نگهدارنده مطمئن برای سیالات اسیدی، قلیایی و شیمیایی محسوب می شوند. همچنین انواع سپتیک تانک را می توان حتی در عمق 16 متری دفن کرد. بدون هیچ مشکلی برای کارایی آن و فضایی را اشغال نمی کند.
اجزای اصلی سپتیک تانک فاضلاب
- سیستم ورودی فاضلاب به قسمت اول: شامل لوله پلی اتیلن تک جداره یا دو جداره و بافل ورودی است که به صورت سه طرفه نصب می شود.
- قسمت اول مخزن: بیشترین حجم سپتیک تانک (66 درصد حجم کل) را دارد. بیشتر مواد معلق در کف این ناحیه رسوب می کنند.
- دیوار جداکننده: بافل میانی یا دیواره جداکننده از ورود لجن، گریس و روغن های شناور به مخزن زلال سازی (قسمت دوم مخزن) جلوگیری می کند.
- مخزن شفاف سازی: این مخزن شامل 33 درصد از حجم کل سپتیک تانک می باشد. مواد آلی حل شده در پساب قسمت اول مخزن در طی فرآیند بی هوازی تجزیه می شود و عمده رسوبات موجود در این منطقه لاشه میکروارگانیسم ها می باشد.
- لوله خروجی بیوگاز: از طریق این لوله، گاز های حاصل از فرآیند های تصفیه فاضلاب بی هوازی (عمدتا متان) از سپتیک تانک فاضلاب خارج می شود. نام دیگر این لوله دریچه هوا است. قطر لوله هواکش اساسا 63 میلی متر است.
- سیستم خروجی فاضلاب: شامل فاضلاب و لوله خروجی سپتیک تانک می باشد. قطر لوله خروجی قطعا نباید کم تر از قطر لوله ورودی باشد.
- سیستم سیفون: شامل یک سیفون در خروجی مخزن برای جلوگیری از خروج چربی از سپتیک تانک به داخل چاه جذب یا هود شهری و همچنین یک سیفون در ورودی برای جلوگیری از برگشت بوی نامطبوع فاضلاب در مواقعی که نمی شود برای مدت طولانی استفاده شود (چندین روز پشت سر هم بسته است).
نقش سپتیک تانک در پالایش فاضلاب
سپتیک تانک ها نقش ویژه و غیرقابل انکاری در تصفیه فاضلاب دارند. به طور کلی سپتیک تانک های معمولی تا 30 درصد و سپتیک تانک های جدید می توانند آلودگی فاضلاب را تا 60 درصد کاهش دهند. به این معنی که این سیستم در صورت طراحی با ظرفیت مناسب، توانایی کاهش بار آلودگی فاضلاب را تا 63 درصد دارد. در نتیجه پساب با میزان آلودگی بسیار کم تری به دست می آید که البته نباید دوباره وارد طبیعت شود. آن چه مسلم است این است که هیچ جامدی از سپتیک تانک خارج نمی شود و سوراخ های فاضلاب به هیچ وجه کور نمی شود. البته در صورتی که تولید تمامی اجزای سپتیک تانک به صورت دقیق انجام شود.
این مخازن دو نقش اصلی در تصفیه فاضلاب دارند:
- تصفیه اولیه: آن ها به عنوان یک کاتالیزور برای تجزیه فاضلاب جامد عمل می کنند.
- درمان پیشرفته: سپتیک تانک ها در این مرحله به عنوان ایستگاه پمپاژ عمل می کنند. همچنین به عنوان نوعی متعادل کننده در این مرحله از تصفیه فاضلاب به شدت مورد استفاده قرار می گیرند.
در مورد نحوه عملکرد سپتیک تانک ها می توان توضیحات دیگری ارائه داد. به زبان ساده، باروت وسیله ای است که با ایجاد شرایط خاص برای فعالیت باکتری های بی هوازی، همه باکتری ها را مجبور به تبدیل تمام جامدات به مایع نمی کند. به این ترتیب جذب پساب مایع به چاه جذبی به راحتی انجام می شود. این سیستم در کمپ های مختلف استفاده می شود.
به طور کلی هیچ گونه عملیاتی مانند اختلاط، گرمایش، کنترل pH و ... در سپتیک تانک انجام نمی شود. در نتیجه اطمینان از هضم کامل لجن در سپتیک تانک امکان پذیر نیست. بنابراین برای تسریع در هضم فاضلاب باید آنزیم هایی به مخزن اضافه کرد.
مکانیسم عملکرد سپتیک تانک پلی اتیلن به این صورت است که باکتری های بی هوازی موجود در مخزن پلی اتیلن متعفن با قدرت تخریب بالایی که دارند، تمامی مواد جامد خارج شده از منبع تامین فاضلاب (پس از ورود به سپتیک تانک آماده پلی اتیلن) را به طور کامل تجزیه می کنند و به آب جاری را تبدیل می کنند. در نهایت این پساب متعفن و کدر یا باید به سمت چاه جذب هدایت شود یا به دو صورت در مناطقی که قدرت جذب چاه صفر و سطح آب زیرزمینی بالاست دفع شود.
این دو روش عبارتند از: استفاده از تصفیه خانه پیشرفته فاضلاب و تخلیه سیستم توسط ماشین فاضلاب.
خوب است بدانید که پساب سپتیک تانک پلی اتیلن را نمی توان برای کشاورزی، آبیاری درختان و نظافت محوطه استفاده کرد. حتی اگر از نوع پیشرفته دستگاه استفاده می کنید.
میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب در شرایط بی هوازی برخی از آلاینده ها را تجزیه می کنند و بار فاضلاب را به سپتیک تانک پلی اتیلن کاهش می دهند. دیوار تعبیه شده بین ناحیه اول و دوم مخزن فاضلاب پلی اتیلن از ورود رسوبات و چربی های شناور از ناحیه اول به ناحیه دوم جلوگیری می کند. به این ترتیب پساب زلال شده به قسمت دوم مخزن فاضلاب پلی اتیلن منتقل شده و از طریق لوله خروجی از مخزن بی هوازی خارج می شود. پساب معمولا وارد چاه جذبی می شود. سپتیک تانک را می توان به صورت هوازی نیز تولید کرد که در این صورت به این سیستم پکیج تصفیه فاضلاب می گویند.
نحوه کارکرد سپتیک تانک فاضلاب
سیستم سپتیک به گونه ای عمل می کند که ابتدا عملیات تصفیه اولیه و ته نشینی بر روی فاضلاب انجام می شود. سپتیک تانک به گونه ای طراحی شده است که فاضلاب ورودی را تقریبا یک تا سه روز نگه می دارد. در این مدت مواد معلق نسبتا سنگین به صورت لجن در کف مخزن می نشینند و مواد معلق سبک تر (مانند روغن و چربی) به تدریج به صورت کف غلیظ روی سطح مایع شناور می شوند.
هنگامی که فاضلاب وارد سپتیک تانک می شود، پساب به اندازه حجم آن از لوله خروجی خارج می شود. لجن ته نشین شده در کف سپتیک تانک در اثر فعالیت باکتری های بی هوازی تجزیه شده و گاز تولید می شود.
نتیجه فعل و انفعالات فوق کاهش قابل توجه حجم لجن است. به همین دلیل لجن سپتیک تانک بسته به زمان اقامت اولیه معمولا هر 2 تا 4 سال یک بار تخلیه می شود. زهکشی سپتیک تانک یکی از ضروری ترین و مهم ترین کارهایی است که باید انجام شود.
در پساب خروجی از مخزن که به درستی طراحی و اجرا شده است، کمی مواد معلق و کدورت وجود دارد، اما فاضلاب هنوز کاملا صاف نیست و بوی بدی دارد. همچنین ممکن است همچنان حاوی باکتری های بیماری زا، کیست ها و تخم کرم باشد. به همین دلیل نباید از پساب سپتیک تانک برای آبیاری فضای سبز و زمین های کشاورزی استفاده کرد. البته با استفاده از شبکه زهکشی زیرزمینی می توان پساب حاصل از سایبان را به پای درختان (نه سبزیجات) هدایت کرد و به تغذیه آن ها کمک کرد.
سخن آخر
در این مقاله سعی داشتیم تمامی موارد مربوط به سپتیک تانک فاضلاب اعم از نحوه کارکرد، اجزای اصلی آن، نقش سپتیک تانک در پالایش فاضلاب و ... را به طور کامل توضیح دهیم تا تمامی ابهامات موجود در این زمینه از بین برود. در صورتی که کماکان سوالی در این مورد در ذهن شما باقی مانده است، می توانید از طریق کارشناسان ما سوالات خود را رفع کنید.
ارسال نظرات