گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ تجمع اعتراضی شهر اصفهان نسبت به کمآبی این استان در روزهای اخیر و توجه دولت و پوشش خبری رسانه ملی نشان میداد دوران بیتوجهی به مطالبات مردم به سر آمده و فصل نویی در مقولهی اعتراضات ایجاد شده؛ فصل نویی که اگرچه با مزایایی همراه است اما خالی از اِشکال نیست و ایرادات مختص خود را به همراه دارد؛ از جمله اینکه توجه خاص دولت به یک استان، باعث گلهمندی سایر استانهای درگیر این ماجرا میشود؛ و مبحث جدیدی تحت عنوان عدالت در توجه به مطالبات مردمی را گوشزد میکند؛ اینکه به چه صورت میتوان بعد از سالها بیتوجهی نسبت به مسائل استانها، به موضوعات آنان توجه کرد، بیآنکه ابعاد ملی و تخصصی ماجرا قربانی شود، موضوع سلسله گفتگوهای پروندهی دادخواست است که در این شماره به سراغ روحالله رشیدی، فعال عدالتخواه و عضو شورای اسلامی شهر تبریز رفته است.
خبرگزاری دانشجو: در روزهای اخیر در شاهد برگزاری تجمع در شهرهای مختلف در اعتراض به کمآبی بودیم؛ اما بعضا نگاه یکسانی نسبت به تجمعات وجود نداشت؛ دولت چگونه میتواند مسائل استانی را در عین نگاه تخصصی و ملیگرایی حل کند؟ کما اینکه مسئله کمآبی اصفهان چند استان دیگر را نیز درگیر کرده.
رشیدی: کشور در دو دههی اخیر با موضوع تبعیض در حوزههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی امنیتی در سطوح مختلف درگیر بوده؛ اصل بر این است که پیش از اینکه کار به اعتراض بکشد، تبعیض پایان پذیرد؛ وقتی دادههای اطلاعاتی صراحتا نشان میدهد که مدیریت در کشور نامتعادل است و تبعیض وجود دارد، مجموعهی نظام باید پیشدستی کند و مسئله را حل کند؛ نه اینکه کار را به جایی برسانیم که مردم اعتراض کنند و بعد به مسئله آنان توجه کنیم؛ این نوع مواجهه با مطالبات مردم درست نیست چراکه مسائل پنهان نیست؛ مسائل به قدری آشکار است که نیازی به داد کشیدن نیست اما متاسفانه مسائل مشهود را نیز به تعویق میاندازیم و برخورد سیاسی میکنیم یا اینکه حل یک موضوع را به اشتباه به زمانی موکول میکنیم که صدای اعتراض مردم بلند شود؛ بنابراین تبعیض مشهود باید مدیریت و حل شود.
خبرگزاری دانشجو: تفاوت رفتار دولت سیزدهم با ادوار گذشته دولت در توجه به مطالبات استانی و همینطور پوشش خبری رسانه ملی از تجمعات اعتراضی را چگونه ارزیابی میکنید؟
رشیدی: اصل این موضوع را به فال نیک میگیریم؛ همین که یک گوشهای از مسائل کشور دیده و اعتراض مردم به رسمیت شناخته شد و پوشش رسانهای داده شود، راهگشا است؛ راه رشد همین است.
قرار بود در جمهوری اسلامی مردم همیشه در میدان باشند و سیاستگذاری سیاسی و اجتماعی با متر و معیار مطالبات مردم تدبیر شود؛ در حالی که چندین وقت است از چنین فضایی دور افتادیم و منهای مردم شدیم.
خبرگزاری دانشجو: توجه خاص دولت به مشکلات یک استان، احتمال گلهمندی سایر استانها را که درگیر یک موضوع یکسان مانند کمآبی هستند به دنبال دارد.
رشیدی: بهتر است سمت و سوی مطالبات از دولت را به این سمت ببریم که به همه اعتنا کند؛ نه اینکه بگوییم چرا صرفا به یک استان توجه میکنی؛ به نظر میرسد مجموعهی دولت به طور کلی آمادگی این را ندارد که مقولهی اعتراض را خوب ببیند و تحلیل کند و خروجی بگیرد؛ نوع مواجهه با مصادیق اعتراض مشخص کرد که ساختار سیاسی ما چقدر در مواجهه با اعتراضات آماده است؛ من گمان میکنم ساختار سیاسی ما با شرایطی که در آن اعتراض مردم تعیین کننده باشد، متاسفانه هنوز آماده نیست و به همین خاطر احساس تبعیض شکل میگیرد.
در اینجا منظور از دولت، شخص آقای رئیسی و حتی دولت سیزدهم نیست بلکه منظور دولتی است که مناسبات آن سالها است تثبیت شده و به یکباره با خواست رئیس جمهور جدید تغییر نمیکند؛ در واقع در حکمرانی ما سنتهایی حاکم است. این سنتها به زودی دگرگون نمیشود. نهاد دولت با مقولهی اعتراضات مدتها است که غریبه است؛ نگاههای امنیتی و تهدیدمحور بودن نگاه دولت تا مدت ها ادامه پیدا خواهد کرد.
خبرگزاری دانشجو: چگونه میتوان مسائل استانی در عین توجه به ابعاد تخصصی و ملی ماجرا حل کرد؟
رشیدی: مسائل ملی ما منفک از مسائل استانی و منطقهای نیست؛ مجموع موضوعات، مسئلهی ملی ما را شکل میدهد؛ اعتراض ما در دهههای اخیر به روند توسعه همین بود که امکانات و جهت توسعه به نقاط خاصی از کشور منتقل شده و تجمع و تمرکز اتفاق افتاده، صنایع آببر در مرکز تشنهی کشور قرار گرفته و به همین خاطر از نقاط مختلف کشور به یک استان برای مثال اصفهان، آب برای صنعت فولاد منتقل میشود؛ معنی این کار نادیده گرفتن مصالح ملی و عمومیتر است که به خاطر رضایتمندی یک بخش کوچک کشور، مصالح ملی لحاظ نشود؛ چنین رویهای منجر به توسعهی ناعادلانهای میشود که در سالهای پس از جنگ کلید خورد و در حال حاضر شاهد تبعات آن هستیم؛ در حال حاضر در تبریز مسئله محرز زیست محیطی، دریاچه ارومیه است.
خبرگزاری دانشجو: چشمانداز دولت سیزدهم برای حل تعارض بین مسائل استانی و ملی چیست؟
رشیدی: دولت جدید هنوز استراتژی جدیدی را اعلام نکرده؛ در حال حاضر منتظریم دولت، برنامه توسعه را به مجلس ارائه دهد و در این برنامه مشخص میشود چقدر رویکردهای دولت متحول شده؛ در عرض سه، چهار ماه حضور دولت جدید، رویکرد کلان دولت مشخص نمیشود؛ چراکه دولت همچنان در وضع موجود قبلی به سر میبرد و بر همین اساس نمیتوان از تحولات آن ارزیابی درستی ارائه داد اما میتوان گفت در سطوحی از دولت علائقی برای مواجهه عادلانه با توسعه منطقهای ظاهر شده؛ در لایحهی بودجهی سال بعد و برنامه توسعه هفتم میتوان آن را مشاهده کرد اما استراتژی کلان در این مرحله به چشم نمیخورد.