دبیر اتاق بازرگانی منطقه آزاد چابهار گفت: به وجود نیامدن موسسات مالی واعتباری بینالمللی، مشکل بزرگ و مانع جدی دستیابی به اهداف مناطق آزاد است. هیچ بانک یا بیمهای که مطابق قوانین و مقررات بین المللی در مناطق آزاد کشور تاسیس شده باشد، نداریم.
در قانون برای شروع فعالیت مناطق الزامی به این که ابتدا شیوه تامین مالی زیرساخت مشخص شود، وجود ندارد؛ در کشور ما وقتی تصمیم به ایجاد منطقه آزادی گرفته می شود، بدون اینکه زیرساخت مناسب فراهم باشد، به عنوان منطقه آزاد اعلام می شود. جذب سرمایه خارجی هدف مشترک همه مناطق آزاد است. سرمایه گذار خارجی بر اساس مزیتهایی که برایش ایجاد میشود، تصمیم به سرمایه گذاری میگیرد. در ایران مزیتها شامل معافیت مالیاتی و معافیت گمرکی است. غیر از اینها مزیت چشمگیر و قابل استفادهای وجود ندارد.
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک با بیان اینکه قاچاق مهمترین مشکل صنعت پوشاک است، مناطق آزاد را یکی از اصلیترین مبادی ورود پوشاک قاچاق در کشور دانست و ادامه داد راه حل جلوگیری از افزایش قاچاق اولا حذف مناطق آزاد جدید و بعد از آن اصلاح رویهها وقوانین است.
مشاور مالیاتی اتاق اصناف ایران گفت: عدم نظارت دقیق و وجود اقتصاد زیرزمینی، که از مناطق آزاد شروع میشود، پدرخواندههای زیرزمینی را بهوجودآوردهاند و به اندازهای قوی هستند که نمیتوانیم به سمتشان برویم و به هر طریقی به اقتصاد کشور دستاندازی میکنند.
در مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوبه ایجاد ۷ منطقه آزاد تجاری صنعتی و ۱۳ منطقه ویژه اقتصادی، اختلافی مجلس و شورای نگهبان، مورد تصویب قرار گرفت. این تصویب با انتقادات و نقطه نظرات متفاوتی همراه بود اما همچنان درحال انجام است.
ورود و یا خروج غیرقانونی کالا یعنی قاچاق، چالش اساسی کشور بوده که تأثیراتی منفی بر تولید و تجارت قانونی، سرمایهگذاری و اشتغال داشته است. کاندیدای ۱۴۰۰ با آگاهی به این موضوع برنامههای خود را در خصوص مبارزه با قاچاق اعلام کرده، اما ...
با انتشار گزارش «تحقیق و تفحص مجلس از بررسی روند مبارزه با قاچاق» موجی از سوالات و نکات ابهامدار در مورد عملکرد دستگاههای مربوطه در فرایند مبارزه با قاچاق به وجود آمد. یکی از این نهادهای مربوطه بانک مرکزی است که با نمره ۱۳ از ۲۰ به عملکرد آن پرداخته شد.
نتیجهی حدود هشت سال عملکرد دولت با همراهی مجلس و قوه قضائیه، فقط افتتاح بخشی از سامانه های مبارزه با قاچاق کالا و ارز و در عین حال عدم تکمیل ارتباطات با سامانه جامع تجارت بوده است. با چنین رویهای چگونه میتوان از ورود و خروج قاچاق در کشور جلوگیری کرد؟
رئیس سازمان بسیج اصناف کشور گفت: مطابق با صحبتهای حضرت آقا، کالای قاچاق باید در مقابل چشمان قاچاقچی به آتش کشیده شود، ولی متاسفانه در حال حاضر کالای قاچاق ابتدا ضبط و سپس توسط دولت و سازمان اموال تملیکی در کشور توزیع میشود.
آمار عجیب دستگاههای ایکس ری موجود در کشور در کنار عدم تجهیز گمرکات کشور به این سامانه نظارتی، درسایه عدم ورود قوه قضائیه و مجلس بلای جان اقتصاد کشور گشته است. چگونه ممکن با است با وجود قانون مبارزه با قاچاق کلا و ارز، از مجموع ۱۵۷ مرز گمرکی کشور، کمتر از ۲۰ دستگاه ایکس ری در کشور وجود داشته باشد؟
بند الف قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به این نکته اشاره دارد که هر فعل یا ترک فعلی که موجب نقض تشریفات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا و ارز شود جرم دانسته شده است. حال چرا این وظیفه قوه قضائیه یعنی مواخده نهادهایی که در این خصوص قصور داشته اند فراموش شده است؟
مطابق نظر گروهی از کارشناسان اقتصادی، در دولت یازدهم حجم ورود و خروج کالا به کشور به دلیل عملکرد ضعیف وزارت صمت افزوده شده است. مطابق گزارش تحقیق و تفحص مجلس پیرامون قاچاق کالا و ارز، ۲۵.۵ میلیارد دلار قاچاق در کشور رخداده است، این در حالی است که آمار اعلامی در سال ۹۵ حدود ۱۲.۵ و در سال ۹۶ حدود ۱۳.۱ میلیارد دلار بوده است.
قاچاقچی یا تجار متخلف با اظهار خلاف واقع و جعل اسناد یا تبانی، کالایی را که دارای ارزش و کیفیت بسیار بالایی است و ماخذ گمرکی آن بالا است، بهعنوان کالایی بیارزش اظهار میکند تا بدون هیچگونه کنترل و نظارتی ترخیص شود.
میزان قاچاق کالا در کشور هنوز هم به دلیل عملکرد نامطلوب دستگاههای مسئول، به بنیانهای اقتصاد و تولید کشور آسیب وارد میکند و امروزه ازجمله مهمترین معضلات کشور در حوزهی اقتصادی به شمار میرود.
اشتیاق بدون توجیه نمایندگان مازندران و استاندار به تاسیس منطقه آزاد بهرغم انتقادات فراوان به مناطق آزاد و همچنین گزارشهای مبنی بر شکست این مناطق در دستیابی به اهداف تعیینشده همچنان ادامه دارد.
با وجود مخالفت چندینباره شورای نگهبان و مغایر دانستن افزایش مناطق آزاد با اصول سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی نمایندگان مجلس همچنان اصرار بر افزایش مناطق آزاد دارند و این مصوبه اکنون در مجمع تشخیص مصلحت است.
در یک رتبه بندی و ارزیابی که توسط موسسه FDI intelligence اطلاعات سرمایه گذاری مستقیم خارجی – با شاخصهای مختلف از قبیل زیرساختهای فیزیک، خدمات ملی، میزان سرمایه گذاری خارجی و اشتغال و ... صورت گرفته است نامی از مناطق آزاد ایران در بین ۵۰ منطقه آزاد اول به چشم نمیآید.
قاچاق کالا در هر کشور به عنوان آفتی بزرگ شناخته میشود و همچون چوبی لای چرخهای اقتصادی، فعالیتهای تولیدی را از حرکت خود باز میدارد؛ حالا عدم مدیریت صحیح در نحوه مبارزه با قاچاق کالا و تعطیلی هر روزه کارخانههای مرزی دست به دست هم میدهند تا اقتصاد کشور را به خاک سیاه بنشانند.
«مناطق آزاد را میبینید غصهدار میشوید؛ حق هم دارید»؛ اینها جملات انتقادی رهبر حکیم انقلاب درباره مناطق آزاد است که ابتدای سال ۹۶ در سخنرانی نوروزی حرم رضوی (ع) بیان شده و حکایت از این امر دارد باید توجه ویژهای به مناطق آزاد شود.