گنجویی: وزارت نیرو، استان کرمان را رها کرده‌ است / مطالعات دقیقی در خصوص سد صفارود صورت نگرفته

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، محمدحسین لک، زنگ بحران آب در چند سال اخیر مخصوصا در استان‌های خشک به صدا درآمده و سوالی که در این بین پیش می‌آید، این است که آیا این بحران را طبیعت بر ما روا داشته یا انسان با با انجام تغییراتی در روند طبیعت، این بحران را به وجود آورده و به آن دامن زده؛ برای پاسخ به این سوالات با حسن اشرف گنجویی، کارشناس و محقق حوزه آب به گفتگو نشستیم.

حسن اشرف گنجویی درباره بحران آب در استان کرمان و نقش تصمیمات اشتباه در ایجاد این بحران گفت: برای اینکه ما بخواهیم راجع به مسائل آب استان کرمان صحبت کنیم، باید بازدید‌های میدانی، صحرایی از تمام طرح‌ها داشته باشیم و این طرح‌ها را وسیله قضاوت قرار دهیم، ما در استان کرمان بحران آبی داریم که روز به روز حادتر و شدیدتر پیش می رود، ولی بحران آب بحرانی نیست که طبیعت به استان کرمان دیکته کرده باشد؛ بحرانی که در استان کرمان وجود دارد ساخته و پرداخته دست اندرکارانی است که برای این استان ایجاد کرده اند.

وی افزود: اولین پارامتر برای درک علت بحران آب در استان کرمان، عدم شناخت مسئولین وزارت نیرو از استان کرمان است؛ ارگانی که می خواهد در استانی کار کند و مسائل آبی را حل کند باید تمام عملکردش همراه شناخت باشد یعنی پتانسیل‌های آبی را بشناسد و طرح‌هایی که میخواهد اجرا کند بر مبنای موازین علمی و دانشگاهی باشد.

این کارشناس حوزه آب درباره ظرفیت‌های آبی استان کرمان تصریح کرد: استان کرمان را همیشه به عنوان یک استان خشک، کویری و محدود از لحاظ آبی معرفی کردند که خلاف این است؛ ما مناطق کوهستانی که در استان داریم و آبا و اجداد ما این را برای احداث قنوات مبنا قرار دادند، بی نظیر است و از این پدیده کمتر صحبت می شود؛ در حالی که در استان کرمان بیش از ۳۰۰۰ رشته قنات وجود دارد و در این محل‌ها از زمان قدیم بهترین کشاورزی‌ها صورت می‌گرفت و مشکلی به عنوان آب شرب نداشتند.

گنجویی درباره نقد طرح‌های اجرایی وزارت نیرو در استان کرمان گفت: ما در استان کرمان طرح سد حسن آباد بویه را در سیرجان به طول ۲۸ کیلومتر احداث شد، اما با اولین سیلاب تخریب شد؛ بند انحرافی اندوهجرد در مجاورت کویر لوط از طرف وزارت نیرو اجرا شده و از زمان اجرا خاصیتی برای مردم اندوهجرد نداشته برای اینکه در نقطه‌ای از رودخانه فصلی اجرا شده که عریض‌ترین فاصله را دارد و باعث ایجاد فرار آب از کانال‌های بتنی و باعث تخریب کانال شد و در حال حاضر هیچ فایده‌ای برای مردم اندوهجرد نداشته و آب حداقلی به مردم آنجا می‌رسد.

وی ادامه داد: این موارد در کرمان فراوان اتفاق افتاده و لازم است یک سیستم دانشگاهی عملکرد وزارت نیرو را در استان کرمان ارزیابی کند و نسبت به آن مطالعه انجام دهد؛ ما بالغ بر ۵۰۰ گزارش رسانه‌ای جمع بندی شده از طرح‌هایی که وزارت نیرو مستقیم یا غیر مستقیم در اجرای آن نقش داشته‌ است.

گنجویی درباره مسائل پیش‌آمده تاسیس سد صفارود تصریح کرد: یک شرکت خارجی مطالعات دقیقی درباره سد هلیل انجام دادند و تمام حوزه‌های آبریز را بررسی کردند و این طرح را ارائه دادند و طرح اجرایی شد و مردم به بهترین شکل از آن استفاده کردند؛ ما اگر در این حوزه آبریز بخواهیم طرحی را اجرا کنیم باید به مطالعات انجام شده در سد هلیل استناد کنیم که درباره سد صفارود این اتفاق نیفتاده‌ و مطالعات دقیقی صورت نگرفته‌است.

بیشتر بخوانید:

۱۵ سال ساخت سد، بدون مجوز محیط زیست! / صفارود، سدی که به «بحران آب» در کرمان دامن می‌زند

وی درباره تجربه مواجهه‌اش با ارگان‌های دولتی عنوان کرد: وقتی من به عنوان بازرس به اداره آبیاری شهرستان بافت ورود پیدا کردم و خواستم آمار طرح‌های آبخیزداری و مجوز‌ها را در اختیار من قرار دهند؛ متاسفانه هیچگونه اطلاعی از طرح‌های آبخیزداری و سد‌های خاکی نداشتند و فقط مجوز‌ها را امضا می‌کردند؛ وزارت نیرو باید به تمام ارگان‌های دولتی زیر مجموعه خودش نظارت داشته باشد که متاسفانه وزارت نیرو استان کرمان را رها کرده‌است و نقش وزارت نیرو در استان کرمان مانند یک بنگاه معاملاتی چاه و چاه‌زنی است!

حسن اشرف گنجویی، محقق حوزه آب درباره مسائل قانونی تقسیم آب مطرح کرد: آیا قانون توزیع عادلانه آب که در مجلس شورای اسلامی تصویب شده، همچین چارچوبی برای وزارت نیرو در استان کرمان تنظیم کرده؛ بر اساس این قانون برای احداث هر چاه باید از وزارت نیرو مجوز گرفته شود، اما طبق آمار خود وزارت نیرو در کرمان بیش از ۱۰ هزار چاه غیر مجاز داریم و حجم زیاد برداشت آب از این چاه‌ها به بحران آب در استان کرمان دامن می‌زند.

وی اظهار کرد: در استان کرمان بهترین استعداد‌ها برای ذخیره آب با تاسیس سد‌های خاکی زیر ۳۰ متر داریم؛ به عنوان مثال سد کریم آباد حدود ۴ میلیون مکعب آب ذخیره می کند و اجازه نمی دهد سیلاب زمین‌ها را خراب کند و این نمونه‌ها زیاد است، اما امروزه استان کرمان تبدیل به یک گورستان از طرح‌های مسئله دار و ناکارآمد شده است و از لحاظ زیست محیطی نیز استان کرمان تخریب شده است.