گام‌های عملیاتی برای رشد شرکت‌های خلاق برداشته شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با توجه به اهمیت ویژه واحد‌های خلاق فعال در حوزه‌های علوم انسانی، اجتماعی و صنایع فرهنگی در اقتصاد دانش بنیان و در جهت اجرای ماده ۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان «آیین نامه اجرایی توسعه زیست‌بوم واحد‌های خلاق» را برای اجرایی شدن ابلاغ کرد تا با این گام، رشد شرکت‌های خلاق در ابعاد کیفی و کمی اتفاق بیفتد.

مسوولیت اجرای این آیین‌نامه به عهده ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق است تا با اجرایی شدن آن، توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری کشور به عنوان مکمل اقتصاد دانش بنیان، ارتقا سهم واحد‌های خلاق در اقتصاد و ایجاد اشتغال و ثروت افزایی محقق شود.

در این آیین‌نامه آمده است: در چارچوب سیاست‌های کلی تحول اقتصادی و قانون جهش تولید دانش بنیان و بر اساس تاکیدات و تدابیر مقام معظم رهبری مبنی بر تقویت و ضرورت توجه به صنایع خلاق، فناوری‌های نرم و علوم انسانی به عنوان مکمل اقتصاد دانش بنیان، فناوری‌های نرم و صنایع خلاق یکی از محور‌ها و رسالت‌های اصلی فعالیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.

در تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش بنیان ذکر شده که «واحد‌های خلاق، افراد حقیقی و حقوقی غیردولتی هستند که در حوزه صنایع فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند و از مهارت‌های انسانی، نوآوری و فناوری‌های جدید برخوردار هستند و نسبت به ارائه محصولات نوآورانه و فناورانه و با بهره گیری از الگو‌های جدید کسب و کار اقدام می‌کنند.»

در تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش بنیان آمده است: «دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مجازند املاک، زمین و ساختمان‌های خود را برای استقرار شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری، سرا‌های نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و واحد‌های خلاق، بدون واگذاری مالکیت، طبق قوانین و مقررات در اختیار آن‌ها قرار دهند. آیین نامه اجرائی این بند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. واحد‌های خالق، افراد حقیقی و حقوقی غیردولتی هستند که در حوزه صنایع فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند و از مهارت‌های انسانی، نوآوری و فناوری‌های جدید برخوردار هستند و نسبت به ارائه محصولات کالا و خدمات نوآورانه و فناورانه و یا بهره برداری از الگو‌های جدید کسب وکار اقدام می‌کنند. تشخیص مصادیق واحد‌های واجد شرایط فوق برعهده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.»

در این آیین نامه آمده است: «این واحد‌ها که دارای جوهره رشد بر پایه نوآوری برای ارائه و توسعه محصولات و خدمات جدید و مدل‌های نوین کسب و کار هستند بخش قابل توجهی از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهند و به دلیل اشتغال بیش از ۵۰ درصد ظرفیت نظام آموزش عالی در رشته‌های علوم انسانی و هنر و همچنین نفوذ فراگیر این حوزه‌ها در سطح جامعه، مزیت‌های قابل توجهی در ایجاد اشتغال برای نیروی جوان، نوآور، خلاق و تحصیل کرده و توسعه پایدار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارند.»

بنابر تاکید این آیین‌نامه؛ «سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم» و «قانون جهش تولید دانش بنیان» دو مرجع قانونی تعیین مصادیق و طراحی حمایت‌ها و خدمات این دسته از کسب و کار‌ها هستند. در این سند مسسولیت دبیرخانه امور بررسی صلاحیت واحد‌های خلاق و مراجع تشخیص صلاحیت به ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق واگذار شده است.»

شرکت‌ها و موسسات خلاق، اشخاص خلاق، مراجع تشخیص صلاحیت، صنایع خلاق و فرهنگی که در خانه‌های خلاق و نوآوری در حوزه‌هایی، چون «صنایع دیداری و شنیداری»، «بازی رایانه‌ای، ویدئویی و موبایلی»، «اسباب بازی و سرگرمی»، «یادگیری، فناوری و آموزشی»، «هنر‌های تجسمی و هنر‌های نمایشی»، «طراحی»، «معماری»، «چاپ، نشر و نوشت افزار»، «مد و پوشش»، «واقعیت افزوده، مجازی و ترکیبی»، «صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی»، «گیاهان دارویی و طب سنتی»، «تجهیزات توانبخشی و ورزشی»، «علوم انسانی کاربردی»، «خدمات زیرساخت واحد‌های خلاق»، «سلامت، غذا و محیط زیست»، «الگو‌های نوین کسب و کار»، «نوآوری اجتماعی» و «ورزش و تندرستی» فعالیت دارند در این زیست بوم مدنظر هستند.

«توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور و تبیین و ارتقای سهم شرکت‌های خلاق در اقتصاد» مهم‌ترین هدفی است که این آیین‌نامه دنبال می‌کند. همچنین «توسعه اشتغالزایی پایدار بر پایه کاربردی سازی و تجاری سازی صنایع خلاق، نرم، فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی، کارآفرینی برای نیروی انسانی تحصیل کرده و دارای استعداد و مهارت» هم دیگر هدفی است که مجریان این آیین نامه در نظر دارند.

«فعال کردن مشاغل مبتنی بر نوآوری و فناوری در مناطق محروم و کم برخوردار»، «ایجاد و تقویت برند‌های واحد‌های خلاق در صنایع و محصولات فرهنگی کشور و خدمات جدید مبتنی بر فناوری و نوآوری»، «تقویت صادرات و همکاری‌های بین المللی در حوزه صنایع خلاق و فرهنگی و کسب و کار‌های نوآورانه»، «توسعه بازار و کیفیت محصولات و خدمات واحد‌های صنایع خلاق»، «توسعه خانه‌های خلاق و نوآوری، کارخانه‌های نوآوری و پارک‌های علم و فناوری در دامنه زیست بوم صنایع خلاق»، «توسعه خدمات و سازمان‌های ارائه کننده محصولات و خدمات زیرساخت برای تهیه، تسهیل و تسریع نیازمندی‌های مرتبط با واحد‌های خلاق» و «ترویج آموزش فرهنگ نوآوری و کارآفرینی بر پایه صنایع خلاق» هم دیگر اهداف این آیین نامه تعیین شده است.

در بخش دیگری از این آیین نامه آمده است که با هدف سیاستگذاری و تصویب فرآیند‌های اجرایی، معیار‌های تشخیص واحد‌های خلاق، برنامه‌های خدماتی و حمایتی و نظارت بر حسن تحقق اهداف این آیین نامه کارگروهی متشکل از معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق، رییس مرکز امور شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، معاون سیاستگذاری و توسعه، معاون مرکز توسعه مدیریت و جذب سرمایه، رییس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی، نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نماینده وزارت آموزش و پرورش، نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت، نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نماینده صندوق نوآوری و شکوفایی، دو نفر از اشخاص حقیقی متخصص در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق و نماینده سایر بخش‌های معاونت علمی و فناوری و دستگاه‌های مرتبط تشکیل خواهد شد.

به این کارگروه وظایفی، چون سیاستگذاری و تصویب فرآیند‌های اجرایی آیین نامه، تصویب و تنوع حدود خدمات، حمایت‌ها و اعتبارات، پیگیری از دستگاه‌ها های اجرایی، نهاد‌های عمومی و حاکمیتی برای شکل گیری، رفع موانع، توسعه حمایت‌ها از کسب و کار واحد‌های خلاق، حمایت از ایجاد و تقویت نهاد‌های زیست بوم نوآوری و فناوری و ... محول شده است.

این آیین نامه تاکید دارد که باید محصول و خدمات شرکت دارای نوآوری باشد، سطح متمایزی از نوآورانه بودن محصول و خدمات اثبات شود، دارای اثربخشی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد، شرکت یا فرد باید مالکیت قانونی محصول یا خدمت را داشته باشد و توانمندی نیروی انسانی متناسب با محصول و خدمات وجود داشته باشد و ایده و محصول تجاری شده باشد.

در صورت احراز این موارد شرکت‌ها و افراد می‌توانند از حمایت‌های ذیل این آیین نامه، چون خدمات «توانمندسازی»، «استقرار دفاتر فعالیت در اماکن دارای کاربری مسکونی»، «بهره مندی کارکنان کلیدی واحد خلاق از تسهیلات نظام وظیفه»، «تسهیلات و خدمات صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق»، «یارانه‌ها و تسهیلات مربوط به خرید از نمایشگاه دایمی ایران ساخت»، «تسهیل و مساعدت مالی برای حضور در نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و خارجی»، «معافیت از پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی قراردادها»، «تسهیلات مرتبط با بیمه‌های بازرگانی»، «استفاده از فرصت‌های رایگان و تخفیفی پخش آگهی و تولید برنامه‌های ترویجی و فرهنگ سازی در صداوسیما» و ... بهره‌مند شوند.