به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مسئله کمبود خوابگاههای متاهلی چند سالی است که پس از اعتراضات دانشجویان به ویژه دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی به دغدغه مسئولین دانشگاهی و وزارت علوم تبدیل شده و و گسترش و توسعه این خوابگاهها را در دستور کار خود قرار دادند.
اما جرقه اولین اقدامات توسعه خوابگاههای متاهلی از کجا آغاز شد؟ پس از اعتراضات جمعی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در سالهای اخیر که دغدغه اصلی آنها مسئله مسکن و سرپناهی برای ادامه تحصیل بود باعث شد که این نگرانی و دغدغه به مسئولان دانشگاهی منتقل شود.
در سالهای اخیر نیز علاوه براعتراضات دانشجویی، مسئله جوانی جمعیت نیز که در اولویت قوای سه گانه قرار گرفت و قوانین و بودچههایی برای آن اختصاص داده شد، رسیدگی به دغدغههای دانشجویان متاهل نیز در قانون جوانی جمعیت مورد توجه قرار گرفت و ساخت خوابگاههای متاهلی دارای ردیف بودجه مشخص شد و این بودجه تعریف شده تکلیفی را به سازمانها و نهادهای دانشگاهی ارائه کرد که بر اساس آن باید در بازه زمانی مشخص نسبت به افزایش خوابگاههای متاهلی اقدام کنند.
با وجود اینکه بسیاری از دانشگاههای بزرگ و مادر کشور جمع زیادی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در آنها مشغول به تحصیل هستند، اما متاسفانه بسیاری از این دانشگاهها فاقد خوابگاه متاهلی هستند و همین امر باعث شده که دانشجو این دانشگاهها را برای مقصد تحصیلی خود انتخاب نکنند و یا ترجیح میدهد که به تحصیل خود ادامه ندهند.
به عنوان مثال دانشگاههایی مانند دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه علامه خوابگاه متاهلی ندارند و یا دانشگاه شهید بهشتی که دارای کمترین تعداد خوابگاه متاهلی است.
این کمبودها باعث شده که سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با توجه به رویکرد افزایش خوابگاههای متاهلی و با همکاری و کمک دانشگاهها اقداماتی را برای افزایش خوابگاههای متاهلی داشته باشد که این اقدامات در سال جاری پررنگ ترشده و نتایج خوبی را با توجه به اظهارات مسئولان وزارت علوم در پی داشته است.
بر اساس اعلام وزیر علوم با توجه به ابلاغ قانوی جوانی جمعیت، وزارت علوم اقداماتی را برای اجرای این قانون با رویکرد توسعه خوابگاههای متاهلی آغاز کرده است.
وی در خصوص اقدامات وزارت علوم برای ساخت خوابگاههای متاهلی گفت: دانشگاهها موظفند ۱۰ درصد از درآمد اختصاصی و همچنین ۱۰ درصد از تملک داراییهایشان را به این موضوع اختصاص دهند.
وی ادامه داد: رئیس صندوق رفاه دانشجویان در سفر به دانشگاههای استانهای مختلف پیگیر اجرایی شدن این بند از قانون است و تا پایان سال جاری شاهد تاسیس تعداد قابل توجهی از خوابگاههای متاهلی خواهیم بود. در بسیاری از استانها مراحل احداث این خوابگاهها آغاز شده و حتی برخی از دانشگاهها مانند دانشگاه شهر کرد ساخت ۹۲ خوابگاه خود را تکمیل و به پایان رسانده اند.
وی در خصوص اختصاص بودجه دانشگاهها در سال جاری گفت: امیدواریم سازمان برنامه و بودجه تخصیص لازم به خصوص ۱۰ در صد از تملک داراییها را بدهد تا ما با سرعت بیشتر ساخت خوابگاههای دانشجویی را پیگیری کنیم. ظرفیت ساخت خوابگاه برای هر دانشگاه متفاوت است دانشگاههای کوچک تقریبا باید حدود ۱۰ درصد از درآمدشان را هزینه ساخت خوابگاه کنند و دانشگاههای بزرگتر نیز با توجه به وسعت و تعداد دانشجوهایشان این عدد تغییر میکند.
زلفیگل در پایان گفت: همچنین یکسری امتیازات را هم برای دانشجویان باردار اعم از مرخصی زایمان در نظر گرفتهایم که دانشگاهها باید به آن عمل کنند و پیگیر اجرایی شدن آن باشند.
در ادامه این اقدامات وزارت علوم تفاهم نامهای را هم با وزارت راه و شهرسازی منعقد کرد که بر اساس این تفاهم نامه ۲۰۰ هزار واحد خوابگاه متاهلی با همکاری این دو وزارت خانه در دانشگاهها احداث خواهد شد.
در این تفاهم نامه آمده است:
با انعقاد تفاهمنامه همکاری میان وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و راه و شهرسازی، احداث ۲۰۰ هزار واحد خوابگاه متاهلی در دستور کار قرار گرفت که ۵۰ هزار واحد در سال اول اجرای این تقاهم نامه احداث و تحویل دانشگاهها میشود.
بر مبنای این تفاهم نامه که به امضای زلفی گل وزیر علوم و مهندس قاسمی، وزیر راه و شهرسازی رسیده است؛ در طول ۴ سال، ۲۰۰ هزار واحد مسکن خوابگاه متاهلی در کشور احداث میشود.
براساس این گزارش، مساحت واحدهای در نظرگرفته شده برای خوابگاه متاهلین ۶۵ متر مربع است و متناسب با شرایط هر استان در ۲ الی ۵ طبقه احداث میشود.
مشارکت مالی دانشگاهها در این طرح ۲۰ درصد است که ۱۰ درصد آن از محل اعتبارات تملک دارایی و ۱۰ درصد از محل درآمد اختصاصی خواهد بود.
وزارت علوم در این طرح زمین را تامین میکند و وزارت راه و شهرسازی برای هر واحد ۴۵۰ میلیون تومان وام در اختیار پروژه قرار میدهد.
در این تفاهم نامه، ساخت مسکن برای اعضای هیات علمی و تازه استخدام شده تا متراژ ۱۲۰ متر پیش بینی شده است.
اما با گذشت بیش از ۸ ماه از سال جاری آخرین داداش پور، رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم گزارشی از آخرین وضعیت ساخت خوابگاههای متاهلی در دانشگاهها ارائه کرد.
هاشم داداشپور درباره عملکرد دستگاههای اجرایی در اجرای قانون جوانی جمعیت و تمهیدات دیده شده برای دانشجویان متأهل گفت: با توجه به افزوده شدن مقطع تحصیلات تکمیلی به دانشگاهها از دهه ۸۰ به بعد، ورود دانشجویان به دانشگاهها افزایش یافت، اما با آغاز این روند متأسفانه اقداماتی در خصوص افزایش و بهبود شرایط خوابگاههای متاهلی در دانشگاههای کشور رخ نداد.
معاون وزیر علوم ادامه داد: در سال ۱۴۰۰، حدود یک هزار و ۲۶۹ خوابگاه متاهلی در دانشگاههای سراسر کشور وجود داشت در حالی که میزان تقاضا حدود ۸۷ هزار نفر است.
رئیس سازمان امور دانشجویان اظهار کرد: از سال گذشته در وزارت علوم با توجه به رویکرد دولت سیزدهم این موضوع را مورد توجه قرار گرفته است، به همین منظور تعداد خوابگاههای متاهلی در حال حاضر به یک هزار و ۵۰۰ خوابگاه رسیده است.
وی تصریح کرد: در سال جاری بیش از ۵۰ دانشگاه به موضوع خوابگاههای متاهلی ورود پیدا کردهاند که بر اساس آن، در دانشگاهها حدود ۹۰۰ واحد تغییر کاربری دادهاند و ۲۵۰۰ واحد نیز به ایجاد خوابگاههای متاهلی اقدام کردهاند.
داداشپور افزود: با توجه به اقدامات انجام شده و پیش رو، انتظار این است که در سال آینده حدود ۵۰۰۰ واحد، خوابگاه متاهلی وجود داشته باشد، اما با توجه به افزایش دانشجویان و تقاضای پیش رو این عدد بسیار پایین است.
معاون وزیر علوم با بیان اینکه در خصوص افزایش خوابگاههای متاهلی دو مانع وجود دارد، گفت: در قانون جوانی جمعیت ذکر شده است که اگر ساخت و سازی انجام میشود دولت باید بخشی از منابع مالی آن را تأمین کند و از طرفی لازم است بانکها تمهیداتی را برای ساخت این نوع خوابگاهها اعتبار لازم را به دانشگاهها ارائه دهند.
داداشپور ادامه داد: همچنین در قانون مربوطه دو بند اضافه شده است که به موجب آن به دانشگاهها اجازه داده شده است تا ۱۰ درصد از درآمدهای اختصاصی دانشگاه و ۱۰ درصد از طرحهای عمرانی خود را به مسئله خوابگاههای متاهلی اختصاص دهند.
رئیس سازمان امور دانشجویان با بیان اینکه مشکلی که وجود دارد این است که متأسفانه دانشگاهها درآمد اختصاصی قابل توجهی که از طریق آن بتوانند به خوابگاههای متاهلی اختصاص دهند ندارند، اظهار کرد: به همین منظور حدود یک ماه پیش وزیر علوم تحقیقات و فناوری و وزیر راه و شهرسازی تفاهم نامهای را به امضا رساندند که به موجب آن قرار شد در طول ۴ سال آینده در مجموعه دانشگاههای کشور حدود ۲۰۰ هزار خوابگاه متاهلی ساخته شود.
وی خاطر نشان کرد: با توجه به اقدامات صورت گرفته امیدوارم در سالهای آینده تعداد خوابگاههای متاهلی به اندازهای برسد که پاسخگوی تقاضای دانشجویان متأهل باشد.
گزارشهای منتشر شده از روند ساخت و توسعه خوابگاههای متاهلی نشان میدهد که وزارت علوم و سازمانهای مربوطه اقدامات خوبی در جهت رفع نیازهای دانشجویان متاهلی و اسکان بدون دغدغه این دانشجویان در خوابگاههای متاهلی صورت گرفته و اگر روند ساخت این خوابگاهها به همین روال ادامه پیدا کند میتوان امیدوار بود که در سالهای آتی بخشی از کمبودهای خوابگاهی دانشجویان به ویژه دانشجویان متاهل مرتفع شود.