برگزاری حضوری امتحانات در شهریور؛ عدالت آموزشی یا آزار دانشجویی؟!

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، وزارت علوم اعلام کرده است که امتحانات تعویق افتاده به‌صورت حضوری و در شهریورماه برگزار خواهد شد. این تصمیم پس از تعویق چندماهه به دلیل شرایط جنگی اتخاذ شده، اما با توجه به مشکلات متعدد دانشجویان، نگرانی‌ها و چالش‌های فراوانی را به همراه داشته است.

گرما و کمبود امکانات؛ کابوس دانشجویان

دانشجویان با وضعیت نامساعد آب و برق در شهریور مواجه هستند؛ قطعی برق روزانه تا ۶ ساعت و کمبود آب به مدت چند ساعت، شرایط را برای آنان بسیار سخت کرده است. خوابگاه‌های دانشگاهی به دلیل فقدان سیستم‌های سرمایشی مناسب مانند کولر، به محلی گرم و طاقت‌فرسا تبدیل شده‌اند. بسیاری از دانشجویان از این وضعیت به شدت گله‌مندند و آن را ناعادلانه می‌دانند.

یکی از دانشجویان در این باره می‌گوید:

«خوابگاه‌ها کولر ندارند و ما عملاً در این گرما پخته می‌شویم. رفت‌وآمد در این شرایط اقتصادی و گرمای شدید، فشار مضاعفی به ما وارد می‌کند.»

عدالت آموزشی در سایه ضعف زیرساخت‌ها

برخی دانشجویان برگزاری حضوری امتحانات را به دلیل مشکلات جدی اینترنت و قطعی مکرر آنتن‌دهی مناسب‌تر می‌دانند. آنها معتقدند که امتحان آنلاین در شرایطی که اینترنت قابل اعتماد نیست، می‌تواند باعث بی‌عدالتی شود؛ چرا که دسترسی به شبکه برای همه یکسان نیست و بسیاری از دانشجویان در نقاط مختلف کشور با قطع مکرر اینترنت مواجه‌اند.

یک دانشجو توضیح می‌دهد:

«امتحان مجازی زمانی منطقی است که زیرساخت‌ها فراهم باشد، نه وقتی که نصف روز اینترنت قطع است و نصف دیگر برق قطع می‌شود. برای دانشگاه آزاد امتحان غیرحضوری مشکلات فراوانی داشت و دوباره امتحان جبرانی گرفتند.»

با توجه به اعلام وزارت علوم مبنی بر برگزاری حضوری امتحانات پایان ترم در شهریورماه، لازم است شرایط خاص این فصل و مشکلات فعلی دانشجویان به دقت بررسی شود.

مزایای برگزاری حضوری:

* عدالت آموزشی و تضمین سلامت امتحان: در شرایطی که اینترنت، برق و آنتن‌دهی در بسیاری از مناطق نامناسب و قطع و وصل است، برگزاری حضوری باعث می‌شود همه دانشجویان در یک محیط و با امکانات برابر در جلسه امتحان حاضر شوند و نگرانی از تقلب یا مشکلات فنی برطرف گردد.

* یکسان بودن شرایط آزمون: عدم وجود زیرساخت‌های مناسب برای امتحانات آنلاین (قطع مکرر اینترنت و برق) باعث می‌شود که برگزاری حضوری، شرایط عادلانه‌تری برای تمام دانشجویان فراهم کند.

* نظارت دقیق‌تر بر روند امتحان: با حضوری بودن امتحانات، امکان نظارت کامل بر فرآیند آزمون و جلوگیری از تقلب بیشتر است.

معایب و مشکلات برگزاری حضوری:

* شرایط سخت آب و برق و گرما: قطعی مکرر برق و آب در شهریور باعث می‌شود شرایط خوابگاه‌ها و محیط‌های امتحانی بسیار دشوار باشد. عدم وجود کولر و سیستم تهویه در خوابگاه‌ها، تحمل گرمای شدید را برای دانشجویان بسیار سخت می‌کند.

* مشکلات رفت و آمد و هزینه‌ها: بسیاری از دانشجویان مجبورند در این شرایط سخت اقتصادی و گرمای تابستان، از نقاط مختلف کشور به دانشگاه بازگردند که هم هزینه‌بر و هم پرخطر است.

* استرس و فشار روانی بیشتر: گرما، کمبود آب و برق و نگرانی‌های امنیتی شرایطی استرس‌زا ایجاد می‌کند که می‌تواند تمرکز و عملکرد دانشجویان را در جلسه امتحان کاهش دهد.

* امکان قطعی برق در حین امتحان: قطع برق هنگام امتحان حضوری نیز مشکل‌ساز است و امکان دارد جلسه آزمون را مختل کند.

استرس مضاعف و فشار روانی

علاوه بر مشکلات فنی، دانشجویان از فشارهای روانی ناشی از شرایط جنگی، نگرانی‌های اقتصادی و ناامنی‌های موجود نیز سخن می‌گویند. آنها معتقدند که در چنین شرایطی، برگزاری امتحان حضوری بار مضاعفی به استرس‌هایشان اضافه می‌کند و ممکن است بر کیفیت عملکرد آنها در آزمون تاثیر منفی بگذارد.

پیشنهادات و راهکارها

با وجود مزایای برگزاری حضوری از جمله نظارت بهتر بر امتحانات و کاهش امکان تقلب، به نظر می‌رسد که بدون بهبود شرایط زیرساختی و تامین امکانات رفاهی، این تصمیم می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت و عملکرد دانشجویان وارد کند.

کارشناسان آموزش پیشنهاد می‌کنند:

* تأمین امکانات سرمایشی در خوابگاه‌ها و محیط‌های برگزاری امتحان

* بهبود وضعیت برق و آب

* ارائه گزینه ترکیبی (حضوری و آنلاین) با توجه به شرایط دانشجویان در مناطق مختلف

* فراهم آوردن زیرساخت‌های قوی‌تر اینترنتی پیش از برگزاری امتحانات غیرحضوری در آینده

امتحانات پایان ترم دانشگاه‌ها، امسال بیش از هر سالی دیگر، آزمونی فراتر از سطح علمی است؛ آزمونی برای تاب آوردن در شرایط سخت و طاقت‌فرسا. وزارت علوم و مسئولان دانشگاه‌ها باید با درک شرایط واقعی دانشجویان و اتخاذ تدابیر مناسب، این مسیر دشوار را برای آنان هموارتر کنند.