مداخله موثر بانک مرکزی در بازار ارز / رویکرد مجلس شکل گیری نرخ جدید ارز ترجیحی نیست +فیلم

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ نرخ ارز در اقتصاد ایران متغییری تاثیر گذار است. سابقه تغییرات این بازار نشان می‌دهد همزمان با رشد مستمر نرخ ارز در بازار باید منتظر شکل گیری انتظارات تورمی در اقتصاد بود. طی هفته‌های اخیر همزمان با وقوع اغتشاشات در برخی نقاط کشور روند قیمت دلار مسیر صعودی به خود گرفت. بانک مرکزی نیز اقداماتی در بازار انجام داد تا بتواند مسیر رشد قیمت را محدود کند. خبرنگار اقتصادی دانشجو در جهت بررسی مواجه بانک مرکزی که مسئول اصلی سیاست گذاری ارزی در کشور است با مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی مجلس، گفتگو کرده که مشروح آن در ذیل آمده است.

دانشجو: طی هفته‌های گذشته شاهد وقوع برخی التهابات ارزی بودیم که باعث شد قیمت ارز تاحدی افزایش پیدا کند. با توجه به اینکه مسئول سیاست گذاری ارزی در ایران بانک مرکزی می‌باشد، لطفا ارزیابی خود را از عملکرد بانک مرکزی در مواجه با تغییرات بازار ارز ارائه دهید.

طغیانی با اشاره به سابقه التهابات ارزی گفت: ما نوسانات ارزی را طی سال‌ها گذشته داشته ایم مخصوصا از آن سال‌هایی که تحریم جدی‌تر شده است خود این نوسانات را می‌تواند به عنوان مکمل عملیات تحریمی دشمن نیز در نظر گرفت. به هم ریختن بازار از از طریق عملیات روانی اتفاق می‌افتاد و همیشه تلاش بانک مرکزی این بوده که بتواند از طریق مداخله موثر بازار را سامان دهی کند و از اینکه نتایج التهابات ارزی اقتصاد کشور را دچار مشکل کند جلوگیری شود. طی چند هفته اخیر اتفاقاتی که در جامعه رخ داد بهترین بهانه بود برای اینکه این عملیات روانی در بازار ارز اتفاق بیافتد. کانال‌های بی نام و نشانی که عمدتا در خارج از کشور قرار دارند شروع به تحریک کردند و نرخ‌های عجیب و غریبی را اعلام کردند. ۹۵ درصد بازار ارز کشور رسمی است به شکل حواله در سامانه نیما یا سایر سامانه‌ها در جریان است. با اینکه حجم بازار ارز غیر رسمی در اقتصاد ایران خیلی کوچک است یعنی حداکثر ۴ یا ۵ درصد بازار غیر رسمی است، ولی اثری که این تحریک روانی روی بازار غیر رسمی گذاشت باعث شد مقداری بازار ملتهب بشود.

سخنگو کمیسون اقتصادی ادامه داد: بانک مرکزی هفته گذشته مداخله خوبی را در بازار انجام داد و یک مقدار توانست جلو رشد قیمت را بگیرد و بازار را مهار کند. نگاه کمیسیون اقتصادی این است که نباید صرفا به اینکه قیمت کنترل شده است بسنده کرد و تسهیل‌هایی باید صورت گیرد که در بلند مدت نرخ واقعی ارز را پیش بینی پذیر کند. حالا نوسانات جزئی حول و هوش نرخ واقعی اشکال ندارد، اما اگر نرخ ارز جهش داشته باشد هم برای تولید کننده هم برای مصرف کننده و هم برای معیشت مردم مضر است. تسهیل‌هایی در حال پیگیری است از جمله اینکه بخشی از فعالین اقتصادی که صادرات دارند و ارز وارد کشور می‌کنند و غیر عمده حساب می‌شوند و محروم هم هستند از یارانه‌هایی که اقتصاد به دیگران ارائه می‌دهد، مثل یارانه انرژی یا یارانه خوراک، برای این‌ها امکان پذیر باشد که در بازار ارزشان را با سهولت بیشتری بفروشند و خب همین امر عرضه ارز را در بازار افزایش می‌دهد و کمک می‌کند که نرخ تثبیت شده بهتری داشته باشیم. مجلس به شدت پیگیر موضوع ارز هست دولت هم اتفاق‌های خوبی در این حوزه انجام داد. امیدواریم به کمک هم برخی از موانع تثبیت بازار در بلند مدت را از میان برداریم.

دانشجو: در بهار ۱۴۰۱ سیاست ارز ترجیحی متوقف شد، اما در حال حاضر احتمال شکل گیری چیزی شبیه به همان ارز ترجیحی با نرخ‌های زیر ۳۰ هزار تومان وجود دارد، این گزاره تا چه حد واقعیت دارد؟

طغیانی بیان کرد: اگر قرار باشد یک نرخ ارز جدیدی مثل نرخ ارز ترجیحی درست کنیم و با ایجاد چند نرخ برخی اقلام را به این نرخ وابسته کنیم، ممکن است چیزی شبیه به ارز 4200 تومانی اتفاق بیافتد. با این وجود سیاست بانک مرکزی و اصلی که توسط مجلس دنبال می شود تکرار  سیاست ارز ترجیحی نیست. یعنی نمی خواهیم نرخ ارز جدیدی داشته باشیم که حذف آن شوک جدید به اقتصاد وارد کند. سیاست ارز بر این اساس است که تعداد نرخ های ارز بازار را از این چهار نرخی که در حال حاضر وجود دارد تعدادش را کمتر کنیم تا از شکل گیری هر نوع سیاست مشابه به ارز ترجیحی جلوگیری شود. این رویکرد در دولت و مجلس مورد اجماع و اتفاق نظر است و در عمل هم باید خودش را نشان دهد.