مرز بین اعتراض و اغتشاش کجاست؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ محسن استوار،  در این یکی دو ماه اخیر شاهد برخی تجمعات در کشور هستیم که هر فرد و گروهی به نحوی آن را  تفسیر می کند. تعدادی می گویند که آن ها معترض مردمی هستند و تعدادی هم می گویند اقدامات آن ها در تجمعات بیشتر شبیه آشوب  و اغتشاش می باشد؛ بنابراین برای روشن شدن ابعاد این تجمعات باید ببینیم، اعتراض و اغتشاش چیست؟ مرز بین این دو کجاست؟ به همین دلیل باید در وهله اول، توضیحی مختصر از این دو واژه بدهیم و بعد سراغ تعیین مرز بندی ها و بررسی تجمعات در قانون اساسی ایران برویم و در نهایت نحوه مواجهه و برخورد با این متخلفان را بررسی کنیم.

ابتدا باید در لغت، اعتراض را تعریف کرد: اعتراض به معنای، انتقاد کردن، ایراد گرفتن، واخواهی می باشد. در واقع فرد یا گروهی که به یک عمل یا رفتاری انتقاد داشته و آن انتقاد یا اشکال متوجه مقام مسول چه (رسمی چه غیر رسمی) باشد پاسخ داده نشود، این حق برای فرد و گروه معترض وجود دارد که مطالبه گری کرده و با برپایی تجمعی میدانی، به صورت علنی با صدای بلند خواسته خود را به گوش مسولین و قصور کنندگان برسانند،به امید حل شدن آن مسائل مورد اعتراض؛ می توان گفت، اعتراض اجتماعی و سیاسی مردمی نشانه پویایی و دغدغه مند بودن جامعه می باشد. که در دین ما هم به آن  تاکید شده است که نسبت به اطرافیان و حق خود بی تفاوت نباشید و حق خود را حتی شده با داد و فریاد بگیرید و در جامعه گاهی همین اعتراضات می تواند منجر به تصمیم سازی صحیح مسولین شود و به حل مشکلات هم بیانجامد.

بعد از تعریف اعتراض به جاست که واژه اغشاش را هم بررسی کنیم:

اغتشاش در لغت به معنای آشوب -بلبشو-شورش است؛ در واقع اغتشاش در مقابل اعتراض می باشد شما در اعتراض خواهان اصلاح و حل مشکلات سیاسی و اجتماعی هستید؛ ولی در اغتشاش گروه اغتشاشگر در پی آشوب و اختلال و بلبشو و هرج و مرج اجتماعی و سیاسی می باشند و هدفشان چیزی جز خرابی و هوجی گری نیست. و هیچ مشکلی از کشور را حل نمی کنند.

قانون اساسی ایران چه نگاهی به اعتراضات مردمی دارد؟

طبق اصل ۲۷ قانون اساسی، «تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.» افراد و جمعیت‌ها می‌توانند و حق دارند که سخن خود و مطالبه‌خود را در اجتماعات مختلف و راهپیمایی‌ها بیان کنند. حکومت هم موظف است که امنیت این راهپیمایی‌ها را تامین کند. به موجب بند ۷ از اصل سوم قانون اساسی، تامین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی از وظایف حکومت است. در این بند، کلمه «تأمین» به معنی فراهم کردن نیست بلکه  ایجاد امنیت، به‌معنای دقیق کلمه «تأمین» به‌کار رفته است. بنابراین حکومت موظف است که برای راهپیمایی‌های مردم ایجاد امنیت کند.

برای مثال: حمایت از اعتراضات مردمی مال باختگان و بازنشستگان کنار مجلس شورای اسلامی

تجمع قانونی و غیر قانونی چیست؟

دارا بودن مجوز یا نبودن برای تجمعات و اعتراضات مدنی به معنای رسمیت بخشیدن به آن نیست. از نظر حقوقی گفته می‌شود که این مجوز گرفتن فقط برای برنامه‌ریزی و نظم ضرورت دارد؛ برای مثال برای ساماندهی به ترافیک، پلیس، نیروی انتظامی و پلیس راهور باید در جریان برنامه‌ها قرار بگیرند تا بتوانند نظم و امنیت لازم را برای برگزاری تجمعات برقرار کنند. نیروی انتظامی باید مراقب آن باشد که کسی متعرض راهپیمایان نشود.

چگونگی تبدیل اعتراض مردمی مسالمت آمیز به اغتشاش و ویرانگری:

1-عدم پاسخگویی مناسب و به هنگام، مسولین به نیاز ها و خواسته های مشروع مردمی

2-مواجهه نامناسب و غیر اصولی مسولین انتظامی و امنیتی با تجمعات

3-دخالت هیجانی و بدون اطلاع سلبیریتی ها و گاها با برنامه ریزی قبلی به تجمعات و افزایش خشونت و هیجانات تجمعات و به انحراف کشیدن آن

4-تشویش اذهان عمومی به وسیله رسانه ها و فضای مجازی که پشت پرده آنان دشمنان جمهوری اسلامی می باشد.

شاخصه های  یک اعتراض  مسالمت آمیز چیست؟

1-بدون حمل سلاح باشد

2-توهین به فرد یا حزب خاصی نباشد

3-علیه اسلام و جمهوریت و قانون اساسی کشور نباشد

4-موضوع اعتراض مشروع و قانونی باشد

5-از قبل به مسولین امنیتی و انتظامی اطلاع داده شده باشد.

6-از بین تجمع کنندگان افرادی تعیین شود جهت برقراری نظم تجمع

7-به ارزش ها و نماد های ملی کشور توهین نشود.

حال باید چه کرد؟

با توجه به موارد طرح شده در مقاله دریافتیم که بین اعتراض و اغتشاش یک مرز باریکی وجود دارد که هم مردم و هم مسولین باید محافظت کنند که این تجمعات به آشوب کشیده نشود،چرا که هزینه این آشوب را خود مردم پرداخت می کنند.چه بسیار دردناک می باشد که تا به این لحظه اغتشاشگرانی به اسم آزادی تجمع کرده و نتیجه این تجمعات شهادت بیش از  100 نفر از نیروهای مجاهد امنیتی و انتظامی کشور می باشد. چقدر ناامنی برای خانواده ها ایجاد کرده اند و چقدر به اقتصاد کشور و کسبه ها لطمه وارد کرده اند و آن چنان دشمنان ایران قوی را شاد و امیدوار به نابودی کشور عزیزمان کرده اند، که زوزه کشان در پی خرابی و قتل بیشتر در کشور هستند.

لذا با توجه اینکه دیگر صحنه برای مردم و نیروهای امنیتی و انتظامی و مسولین کشوری روشن و آشکار است که این افراد اغتشاشگرانی هستند که هدفی جز خرابی و ویرانی ایران اسلامی را ندارند؛ باید با تمام قوا با این افراد برخورد شود. ولی یقینا این اغتشاشات به برکت خون شهدا تمام و دوباره مردم ایران قوی، با بصیرتشان سرافرازتر از دیروز از این فتنه هم به سلامت عبور می کنند.

در نهایت از نیرو های انتظامی و امنیتی زحمت کش در خواست عاجزانه داریم که هر چه سریع تر مماشات را کنار گذاشته و با قاطعیت تمام، برای برچیدن این اغتشاشات و به زباله دان تاریخ انداختن آشوبگران اقدام کنند که بیش از این نا امنی در جامعه افزایش نیابد و خانواده های بیشتری داغدار حماقت ها و وحشی گری های این اوباش نشوند.

محسن استوار - کارشناسی ارشد حقوق عمومی و فعال دانشجویی