به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، این کتاب در پنج فصل تحت‌عناوین «مقدمه»، «عقاید»، «عبادت»، «محتوای متون» و «انتقادات، غلط‌گیری و اصلاحات متون» مکتوب شده است. «فرقه»، «سکونتگاه، تاریخ و گاه‌شماری»، «آثار مهرپرستی باستانی»، «تاثیرات مسیحی»، «دراویش»، «تشرف»، «آیین‌های مختلف دینی»، «تذکره اعلی»، «گزیده‌هایی از رساله‌های درویشان» و «اشعار ترکی و ترجمه و. مینورسکی» از جمله مباحث مطرح شده آن محسوب می‌شوند.
ولادیمیر الکسویچ ایوانف شرق‌شناس و از برجسته‌ترین استادان در زمینه پژوهش‌های مربوط به فرقه اسماعیلیه است. او در کنار مطالعه اسماعیلیه به مقوله «اهل حق» علاقه نشان داد و پژوهشی در این زمینه داشت. چون او یک پژوهشگر دین‌شناس و محقق در اسماعیلیه‌شناسی بود شاید مطالعه درباره اهل حق نیز به‌عنوان حوزه‌ای موازی و مرتبط از حال و تبار با اسماعیلیه برایش جذاب بوده است. دو اثرش در حوزه اهل حق در سال‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۵۰ منتشر شدند. نخستین اثر مقاله‌ای با عنوان «پاره علی‌اللهی» بر مبنای متن یک نسخه خطی بود که ایوانف در شیراز، یافته بود. در حقیقت نیمی از اثر به تفسیر نسخه پرداخته و نیمه دیگر زاییده پژوهش کتابخانه‌ای و استنباط از نسخه خطی و سرانجام تحلیل‌ها و برداشت‌های ایوانف است.
کتاب «اهل حق کردستان» در سال ۱۹۵۰ م. در انتشارات بریل شهر لیدن هلند نشر یافت. این اثر اصلی ماحصل دانسته‌های ایوانف در زمینه اهل حق است. او با تکیه بر بخش فارسی مجموعه متون و نسخه‌های خطی‌ای که در مورد اهل حق در دست داشت کتاب را نوشت و در فصل و بخش‌های متعددی مباحث حوزه اهل حق را از نقطه‌نظر دانسته‌های خود بررسی کرده است.
در صفحه ۲۱ این کتاب آمده است: «اهل حق یا اهل حقیقت- اصطلاحی که اسماعیلیان نزاری ایران نیز برای خودشان به کار می‌بردند، یعنی «پیروان حقیقت (دین الهی مطلق)» - فرقه مهمی در مذهب شیعه محسوب می‌شوند. آن‌ها در بین عموم به‌عنوان «علی اللهی‌ها» شناخته می‌شوند، یعنی کسانی که «علی (ابن ابی‌طالب) را خدا می‌دانند». نه‌تنها متکلمان سنی بلکه متکلمان اثناعشری نیز آن‌ها را به منزله «غلات»، یعنی «اغراق‌کننده» در نظر می‌گیرند (در تقدسی که برای علی قائل می‌شوند) و آن‌ها را مرتد قلمداد می‌کنند. به‌این دلیل این فرقه اعتقادات خود را پنهان نگه می‌دارد و در ارتباط با جهان بیرونی از ظاهر آزمایش شده ادعای درویش یا صوفی بودن استفاده می‌کند.
این پنهان‌کاری ارتباط آن‌ها با فرقه، ارزیابی آماری را غیرممکن می‌سازد و حتی تعداد تقریبی کل جمعیت آن‌ها نامشخص باقی می‌ماند. آن‌ها جمعیت ثابتی در جایی ندارند و معمولا در مکان‌ها و کانون‌های مجزایی که در بسیاری از مناطق ایران و نیز عراق، ترکیه و روسیه (قفقاز) پراکنده است دیده می‌شوند، اما سکونتگاه اصلی آن‌ها کردستان ایران و آذربایجان ایران است».
چاپ دوم کتاب «اهل حق کردستان» با زیرعنوان متون اهل حق به تصحیح و تحلیل ولادیمیر الکسویچ ایوانف برگردان فارسی س.کسری حیدری با قیمت ۱۵۲ هزار تومان در نشر حکمت کلمه منتشر شده است. مقدمه مترجم و پیشگفتار نویسنده هم ضمیمه اثرست.
ارسال نظرات