به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکصد و سومین نشست علمی-تخصصی با مدیریت علمی، محمّد جعفری، رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور و همچنین با سخنرانی، مجیدرضا حریری؛ رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین، اصغر ابراهیمی اصل؛ معاون اسبق وزیر نفت، امین ترفّع؛ مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکّل‌های وزارت راه و شهرسازی، علی باقری، پژوهشگر دانشگاه عالی دفاع ملّی و تحقیقات راهبردی و با مشارکت فعال جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهی، صاحبنظران، مدیران و کارشناسان دستگاه‌های اجرایی ملّی و استانی به صورت مجازی برگزار شد.
در ابتدای این نشست محمّد جعفری، رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور ضمن بیان اهمیت موضوع در شرایط تدوین برنامه هفتم توسعه گفت: موضوع ارتباط با چین بسیار مهم است چراکه به نظر میرسد در آینده نزدیک، این کشور میتواند به اقتصاد اول دنیا تبدیل شود و اکنون نیز به عنوان بازیگر مهم در عرصه اقتصاد جهانی مطرح است.
وی خاطر نشان کرد: اولویت اول آمریکا در سیاست خارجه مهار چین است و این نوع مقابله اقتصادی، سیاسی و حتی شاید نظامی باشد.
جعفری ضمن اشاره به دیدار هفته گذشته چین با کشور‌های حاشیه خلیج فارس ادامه داد: در عرصه بینالملل نه کسی دوست صددرصدی است و نه دشمن صددرصدی؛ لذا بر این باوریم باید در عرصه بینالملل فارغ از دوستی و دشمنی به اقتصاد توجه شود. ما برای هر سال ۱۰۰ میلیارد دلار نیازمند سرمایه گذاری خارجی هستیم که از این عدد سهم قابل توجهی را برای چین در نظر گرفتهایم.
جعفری با اشاره به پنج شریک اصلی تجاری ایران، بر اصل هم افزایی دستگاه‌ها در مواجهه با این پنج کشور تاکید کرد و گفت: امید دارم اینگونه نشست‌ها بتواند ما را به سمت همسویی بیشتر در سیاست گذاری خارجی و اقتصادی سوق دهد. ما می‌توانیم تجربه موفق مترو تهران و مشارکت چین در این پروژه را بار دیگر در قسمت‌های دیگر تکرار کنیم.
در ادامه این نشست مجیدرضا حریری؛ رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین به عنوان سخنران ابتدایی این نشست ضمن اشاره به عدم شناخت درست از چین در کشور گفت: در دنیا ۴۵۰۰ پژوهشکده در خصوص چین به صورت متمرکز مشغول مطالعه هستند. این در حالی است که ما در ایران حتی یک کتاب تألیفی در خصوص چین به زبان فارسی نداریم و هرچه هست ترجمه‌های موجود غربی است. این نمونه مثل این می‌ماند که یک نفر ایران را از زاویه دید بی بی سی و فاکس نیوز بشناسد؛ لذا بی تردید این بی عملی در شناخت چین ما را به عدم برنامه ریزی مستقل در خصوص مواجهه با این کشور رسانده است.
وی ضمن بیان رابطه تجاری با چین خاطر نشان کرد: عدم داشتن یک ایده و یک برنامه منظم با چین در حالی که ۱۳۰ کشور دنیا رابطه اصلی تجاریشان با چین است به شدت کشور را رنج میدهد و در واقع ما در ایران از نداشتن یک ایده اصلی و یک برنامه مدون تجاری با چین رنج میبریم.
حریری با تاکید بر عدم شناخت درست ما از چین ادامه داد: عدم شناخت فلسفه شرق و فرهنگ شرق باعث میشود ما در مواجهه با چین بهطور مداوم سورپرایز شویم. ما حتی ساختار حزبی چین را به درستی نمیشناسیم؛ بنابراین در ارتباط با چین نیازمند بهکارگیری انسان‌های حرفه‌ای و ایجاد یک مرکز فرماندهی واحد و فهیم هستیم تا بتوان شناخت عمیقتری از چین به دست آورد و جریان تجارت ایران و چین بهطور بهینه راهبری شود.
وی ضمن انتقاد از نگاه امروز برخی در کشور به موضوع چین، خاطر نشان کرد: ما نیازمند پیدا کردن خودمان در عرصه جهانی هستیم و برای این مهم نیاز به طراحی یک پازل در روابط جهانی برای کشور امری اجتنابناپذیر است.
وی در پایان ضمن انتقاد از قاعده محرمانگی بیهوده خاطر نشان کرد: از نداشتن پیوست رسانهای در ارتباط با چین دچار لطمه شده ایم و سمپاش‌های موجود علیه رابطه چین با جهان را می‌توان با اقدامات بریتانیای کبیر در ابتدای جنگ جهانی اول علیه آمریکا مقایسه کرد و در مجموع این روند را ادامه یک جنگ رسانهای می‌دانم.
در ادامه این نشست اصغر ابراهیمی اصل؛ معاون اسبق وزیر نفت با اشاره به سوابق اقدامات خود در ارتباط با کشور چین در طول دوران فعالیتش در سمت‌های گذشته، خاطر نشان کرد: ما چین را خوب نمیشناسیم، ولی آنها ما را خیلی خوب می‌شناسند.
وی ضمن بیان خاطره خود از همراهی رئیس جمهور وقت "مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی" در سفر به چین خاطر نشان کرد: ما زمانی که می‌خواستیم قرارداد مترو با چین را ببندیم از حزب مذاکره را آغاز کردیم و در یک وضعیت مشارکتی کار را با هم شروع کردیم. شکار فرصت‌ها و رفتن به سمت حل مسائل کشور نیازمند یک باور همگانی است.
ابراهیمی اصل، ضمن اشاره به ساختار سیاسی چین ادامه داد: الگوی توسعه در نگاه چینی‌ها قابل کپی برداری نیست بلکه باید بر مبنای استعداد‌های داخلی هر کشوری طرح بندی توسعه، طراحی و اجرا شود.
وی ضمن اشاره به هفت پیشران توسعه در چین مبتنی بر نقشه راه این کشور گفت: چینی‌ها یک ضرب المثل دارند که میگوید: در مبارزه با فساد هم با ببر و هم با مگس باید مبارزه کرد و با کسی در بحث مبارزه با فساد شوخی ندارند. صلح و هماهنگی، عدالت و قانون مداری، رعایت حسن همجواری و ایجاد توسعه همگانی چهار رکن اساسی اداره چین است.
وی ضمن اشاره به حرکت پرشتاب چین ادامه داد: یک سفیر چینی برای بکارگیری به عنوان سفیر، اسناد ارتباطی با کشور ثانی را از سال‌ها پیش مورد مطالعه و بررسی قرار میدهد تا به خوبی بداند که تاریخچه ارتباط چین با آن کشور چگونه بوده و چه ارتباطی در آینده باید شکل بگیرد. متاسفانه برخورد ناشایست دولت قبلی با پیمانکاران چینی و هندی باعث شد سرمایه گذاران این کشور‌ها از ایران خارج شوند.
وی ضمن انتقاد از نگاه گاوصندوقی ما نسبت به چین، گفت: ما به چین به عنوان یک گاوصندوق نگاه میکنیم که هر وقت احساس نیاز داشتیم درب آن گاوصندوق را باز میکنیم و هر وقت نیازی نبود درب آن را میبندیم و در ادامه تأکید کرد که نقشه راه مشخصی در سازمان برنامه به منظور ارتباط تجاری با چین طراحی نشده است و اگر شده باشد ما از آن اطلاعی نداریم.
ابراهیمی اصل ضمن اشاره همراهی دولت چین با ایران خاطر نشان کرد: ما با روش مدیریتی دوره قاجار نمی‌توانیم در قرن بیست و یک در مواجهه با کشور‌های دیگر اقدام کنیم.
این سفیر پیشین ایران در کشور‌های آفریقایی افزود: چینی‌ها خواهان این بودند که در سه سطح با هم کار کنیم. سطح اول میتواند حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. تا صد هزار مگاوات در این بخش می‌توان برق تولید کرد و حتی به کشور‌های همسایه و خاورمیانه برق صادر کرد. دوم کار‌هایی که نیازمند تبلیغات نیست، برای مثال سرمایه گذاری در میادین مشترک، چینی‌ها حاضر هستند در این میادین به عنوان طرف سوم سرمایه گذاری داشته باشند. سوم پتروپالایشگاه‌ها و صنایع پایین دستی پتروشیمی‌ها که محل مورد علاقه چینی‌ها برای سرمایه گذاری است.
وی در پایان ضمن اشاره به برنامه هفتم، بر ارتباط برنامهریزی شده و مدون با چین تأکید کرد و گفت: ما باید با بریکس کار کنیم. از برزیل تا چین باید طراحی همکاری داشته باشیم، چین حاضر است برای انتقال دیتا، کالا و برق سرمایه گذاری سنگینی در ایران داشته باشد.
امین ترفّع؛ مدیرکل دفتر تجاری‌سازی و امور تشکّل‌های وزارت راه و شهرسازی به عنوان سخنران سوم ضمن اشاره به تصویر چین از دنیا گفت: تمامی معادلات چین را وقتی متوجه می‌شویم که دنیا را از زوایه دید چین ملاحظه کنیم.
این کارشناس با تاکید بر زاویه دید چین به دنیا خاطر نشان کرد: این درست است که جغرافیای ایران منحصر به فرد است، اما نباید از یاد ببریم که ایران تنها مسیر برای چین نیست. در ضمن به صورت تاریخی مسیر تجارت در جهان شرق به غرب بوده و این در حالی است که سهم ما از ترانزیت تجارت چین به اروپا عملاً صفر است.
این کارشناس حوزه راه و شهرسازی در پایان گفت: با وجود نگاه مهم چین به بحث کریدورها، سیاست‌های ترانزیتی در کشور به صورت مجزا پیگیری میشود و نتیجه این بخشی نگری عدم استفاده از ظرفیت‌های ترانزیت کشور است. وی در خاتمه اشاره داشت متاسفانه غالب تصمیمات ما در حوزه مدیریت کریدورها به تقویت و ایجاد کریدور‌های شمال- جنوب منجر میشود و در سرمایهگذاری‌های انجام شده، کمترین توجه به کریدور‌های شرق به غرب شده است.