سرهنگ ثریا؛ مادری شکست ناپذیر

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، «سرهنگ ثریا» اولین فیلم بلند سینمایی به نویسندگی و کارگردانی لیلی عاج، تنها بانوی کارگردان در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر، است. در این فیلم ژاله صامتی در نقش ثریا، وحید آقاپور، حمیدرضا محمدی، دیبا زاهدی و شهروز آقایی­پور ایفای نقش می‌­کنند. تهیه ­کننده­ سرهنگ ثریا جلیل شعبانی است که پیش از این فیلم مهمِ منصور را در کارنامه­ کاری خود دارد.

نام کمال تبریزی در مقام مشاور کارگردان به اهمیت فیلم افزوده‌­است. این فیلم به عنوان تازه‌­ترین محصول سازمان هنری رسانه‌­ای اوج، از زاویه‌­ای متفاوت به حضور منافقین در پادگان اشرف پرداخته‌­است.

فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» روایت رنج خانواده‌هایی است که بعد از سقوط صدام، به مقر قرارگاه اشرف رفته‌­اند تا فرزندشان را که سال‌هاست ندیده‌­اند ملاقات کنند، اما جز درد چیزی نصیبشان نمی‌­شود.

ثریا، به یاد شخصیت واقعی ثریا عبداللهی، مادر امیر اصلان­ حسن­زاده یکی از اعضای سازمان، مادری است که طبق شعار فیلم معتقد است این راه با گریه باز نمی‌­شود و سعی دارد با هدایت و رهبری دیگر خانواده‌­ها کاری انجام دهد.

دغدغه مندی ارزشمند

پیش­تر بهروز شعیبی در سیانور و محمدحسین مهدویان در ماجرای نیمروز در قالب فیلم سینمایی و جلیل سامان در ارمغان تاریکی و نفس و دیگر فیلمسازان در قالب سریال تلویزیونی، به بخشی از فعالیت‌­های غیر­انسانی سازمان منافقین اشاره کرده‌­اند؛ اما لیلی عاج در مقام نویسنده و کارگردان، از زاویه‌­ای متفاوت زخم این گروهک تروریستی را در قلب و ذهن مخاطب به جا می‌­گذارد.

او همواره در عرصه­ تئاتر، نشان داده به وقایع اجتماعی علاقه دارد و از دل آن‌ها قهرمانانی از جنس آدم‌­های معمولی بیرون می­‌کشد، که ممکن است در نهایت به نتیجه­ ظاهری نرسند اما با غیرت و ایمان، تمام تلاششان را می‌­کنند. عاج هنرمند دغدغه­‌مندیست و این مسئله با نگاه به کارهای قبلی او در تئاتر مشخص می‌­شود.

او در نمایش «قند خون» به زندگی کارگران بیکار­شده­ کارخانه­ قند ورامین پرداخته و در نمایش کمیته­ نان، روایتگر زندگی سخت کولبران بوده‌­است. او سال گذشته نمایش «بابا آدم» را به روی صحنه برده‌­است که در قصه و بازیگران، اشتراکات زیادی با اولین اثر سینمایی‌­اش دارد.

عاج درباره­ آن نمایش گفته که «قصد نداشته جریانات داخل قرارگاه را روایت کند؛ چراکه تا کنون مستندات زیادی در این باره ساخته شده است». او در «سرهنگ ثریا» نیز بر روایت خانواده‌­های منتظر بیرون از اردوگاه اشرف تمرکز کرده و اطلاعات زیادی از آنچه در داخل اردوگاه می­‌گذرد، نمی‌­دهد و البته به نظر می‌­رسد نیاز بود حال خفقان درون اردوگاه بیشتر به تصویر کشیده شود.

منافقین شیاطینی در لباس انسان

«سرهنگ ثریا» با نمایش احوال خانواده‌­های چشم‌­انتظار، نفرت از سازمان منافقین را در قلب­‌ها می‌­پراکند. خانواده‌­هایی که به واسطه­ اعمال فرزندانشان نه در ایران مقبولیت دارند و نه حتی عراق که سال‌هاست به منافین پناه داده، برای آن‌ها میزبان خوبی است، سازمانی غیرانسانی که با فجیع‌­ترین روش­‌ها سعی دارد به آرمان دروغین خود برسد و از هرکجا و تحت هر شرایطی به فکر جذب نیروست. فرقی نمی­‌کند در اردوگاه­‌های اسرای جنگی در عراق باشد یا در کمپ پناه‌جویان در یونان. این سازمان تروریستی مانند هر فرقه­ دیگری با شستشوی مغزی اعضای خود، آن‌ها را از خانواده‌­هایشان بیزار کرده و کاری می­‌کند که فرزند، مادرش را کنار می‌­گذارد.

لیلی عاج به سراغ موضوع تلخ و حساسی رفته اما با انتخاب بازیگران و کارگردانی خوب توانسته تا حد زیادی موفق باشد. او در انتخاب لوکیشن مثل صحنه تئاتر دست خود را بسته و بیشتر بر المان‌­های انسانی تمرکز کرده‌­است. فضای خشک و غبارآلود بیابانی به انتقال حس فیلم به مخاطب بسیار کمک می‌­کند.

«سرهنگ ثریا» چند سکانس تاثیرگذار هم دارد. برای مثال سکانسی که خانواده­‌ها برای اعلام موجودیت به ساکنین اردوگاه اشرف، در ظلمات شب، وسط بیابان، با یک ملودی عاشورایی تبل می­زنند که یادآور دمام­زنی جنوبی‌­هاست .گویی از امام حسین (ع) که سفینه‌­النجاه است، نجات فرزندانشان را می­‌خواهند.

«سرهنگ ثریا» فیلم شریف و تاثیرگذاری است. هم به واسطه­ موضوع مهمش و هم به واسطه­ حضور پررنگ یک زن به عنوان شخصیت اصلی. لیلی عاج نشان داد همان‌طور که در تئاتر نام پرافتخاری دارد، می­‌تواند در سینما هم کارگردان خوبی باشد.