گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، یکی از برنامهها و وعدههای مهم دولت سیزدهم، ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال است که طبق اعلام دولت مقرر شده سالانه یک میلیون واحد مسکونی تحویل متقاضیان شود. رئیس جمهور در جلسات متعدد بر تسریع در روند واگذاری اراضی و ساخت این مسکن در کشور تاکید دارد. سهم خراسان جنوبی از چهار میلیون مسکن در کشور ۴۰ هزار و ۴۴۵ واحد مسکونی است که طبق پیش بینی مسئولان استان تا پایان سال ۱۴۰۳ این واحدها باید به طور کامل به بهربرداری برسند.
خراسان جنوبی با جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر است که در ۱۱ شهرستان بیرجند، طبس، قائنات، فردوس، سربیشه، سرایان، درمیان، بشرویه، خوسف، زیرکوه و نهبندان زندگی میکنند. بیشترین حجم جمعیتی استان که بیش از یک چهارم جمعیت را تشکیل میدهد، در شهر بیرجند به عنوان مرکز استان متمرکز هستند.
عدم ساخت مسکن و واگذاری زمین در دولت یازدهم و دوازدهم از یک طرف و خشکسالیهای کمرشکن و مهاجرت مردم از روستاها به شهرها باعث شد تا طی ۸ سال شاهد جهش بیش از ۱۵۰۰ درصدی قیمت زمین و مسکن در بیشتر نقاط استان به خصوص مرکز استان باشیم. به طوری که قیمت زمین در سال ۹۲ در بیرجند به طور میانگین هر مترمربع بین ۱۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان بوده است که امروز به طور میانگین قیمت هر متر زمین در بیرجند متوسط بین ۹ تا ۱۵ میلیون تومان خرید و فروش میشود.
قیمت زمین و مسکن در مرکز استان چنان جهشی در چند سال اخیر و به ویژه از سال ۹۸ به بعد پیدا کرده است که اگر تا پیش از این خانه دار شدن برای جوانان و اقشار متوسط یک آرزوی دراز مدت بود، حالا به یک خواب تعبیر نشدنی تبدیل شده است، آن هم مردم خراسان جنوبی که بیشتر جمعیت آن قشر متوسط رو به پایین تشکیل میدهد که از درآمد اندکی برخوردار هستند.
شعارهای دولت سیزدهم امیدها را در دل مردم این استان و به جوانان برای خانه دار شدن بسیار زیاد کرد، بویژه اقشار متوسط و محروم که از طرح مسکن مهر (همان طرحی که عباس آخوندی، وزیر مسکن دولت یازدهم آن را طرح مزخرف خواند) خاطرات بسیار شیرینی دارند، بسیاری از خانوادههای تحت پوشش نهادهای حمایتی و خانوادههای مستضعف و جوانان در سالهای ۷۸ تا ۹۱ با اندک سرمایه توانستند در طرح مسکن مهر خانهدار شوند و امروز سرپناهی در این شرایط گرانی اجاره بهاء داشته باشند.
مقدمات طرح نهضت ملی مسکن از حدود یکسال قبل در خراسان جنوبی آغاز شده و به نظر میرسد این طرح برای همه شهرهای استان به جز مرکز استان، ماندگار و ارزشمند خواهد شد، سهم خراسان جنوبی از چهار میلیون مسکن در کشور ۴۰ هزار و ۴۴۵ واحد مسکونی است که طبق پیش بینی مسئولان استان تا پایان سال ۱۴۰۳ این واحدها به طور کامل باید به بهربرداری برسند.
طبق گفته مسئولان خراسان جنوبی طرح نهضت ملی مسکن در این استان در تمامی شهرستانها به جز مرکز استان به صورت ویلایی و با واگذاری قطعات ۲۰۰ متری زمین به متقاضیان دنبال خواهد شد، موضوعی که بسیار مورد اقبال و پسند مردم در شهرستانها قرار گرفته است.
علیرضا عباس زاده، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در حاشیه جلسهای در ۱۰ دی ماه امسال در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه طرح نهضت ملی مسکن به علت مشکل در واگذاری زمین، مدتها معطل مانده بود که با تدابیری این مشکل مرتفع شد، گفته است: در مرحله اول، متراژ واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن از ۱۶۰ به ۱۸۰ متر مربع افزایش یافت و در گام بعدی در شورای مسکن حدنصاب واحدهای طرح نهضت ملی مسکن به ۲۰۰ مترمربع رسید.
وی تاکید کرد: با این تصمیم شورای مسکن خراسان جنوبی، زمینهای واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن در تمامی شهرهای استان به استثنای بیرجند به صورت ویلایی و با متراژ ۲۰۰ مترمربع واگذار خواهد شد.
عباس زاده همچنین در خصوص ساخت مسکن برای معلولان در استان بر ساخت مسکن ویلایی برای ۶۰۰ معلول در استان تاکید کرده و گفته است: حدود ۳۰۶ معلول از ۶۰۰ معلول واجد شرایط برای ساخت مسکن در استان، در بیرجند هستند که برای اینها نیز باید تا حد مقدور مسکن ویلایی تامین شود در غیر این صورت واحدهای مناسب سازی شده در اختیار آنها قرار گیرد.
مع الوصف مشکل اصلی در مرکز استان است، جایی که بیشترین حجم متقاضی مسکن را دارد و طبق مصوبه شورای مسکن استان، اراضی طرح نهضت ملی مسکن در بیرجند به صورت آپارتمانی و در ساختمانهای ۵ و ۸ و ۱۰ واحدی ساخته میشود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی در این خصوص با بیان اینکه با مصوبه شورای مسکن استان، در کلیه شهرهای خراسان جنوبی باستثنای بیرجند، اراضی طرح نهضت ملی مسکن به صورت ویلایی واگذار میشوند، میگوید: در بیرجند به علت کافی نبودن زمینهای با کاربری مسکونی، واحدهای طرح نهضت ملی مسکن به صورت آپارتمانی احداث میشوند.
عباس زاده میافزاید: افرادی که در شهر ببرجند برای طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کردهاند، در صورتی که متقاضی احداث واحدها به شکل ویلایی باشند، امکان واگذاری قطعات مورد نیاز در شهر خوسف برای این افراد فراهم شده است.
بنظر میرسد که همین موضوع باعث شده تا خیلی از مردم مرکز استان تمایلی برای ثبت نام در طرح ملی نهضت مسکن نداشته باشند، چراکه آورده خانوادهها برای ساخت به شکل انبوه سازی بسیار بالا است و متقاضیان توان پرداخت این مبلغ را ندارند.
یکی از افراد ثبت نام کننده در این طرح با اشاره به اینکه یک قطعه زمین برای ساخت ۵ واحد به ۵ نفر از ما واگذار کردند، میگوید: ما در دولت قبل در طرح مسکن اجتماعی ثبت نام کردیم و آن موقع گفتند که هر واحد ۱۱۰ متر خواهد بود که قرار است انبوه ساز بسازد، اما بعد از گذشته ۴ سال هیچ اتفاقی نیفتاده و تنها قرعه کشی بین افراد صورت گرفته است، هر وقت هم که مراجعه کردیم به راه و شهرسازی، میگویند که زمین واگذار شده و شما انبوه ساز بگیرید که برای شما بسازد، اکنون مهمترین مشکل ما این است که هیچ انبوه سازی هم تاکنون متقبل برای ساخت نشده است.
او با بیان اینکه طبق گفته شرکت انبوه ساز، متقاضیان باید حدود ۸۰۰ میلیون تومان آورده داشته باشند و علاوه بر این قرار است حدود ۳۵۰ میلیون تومان هم وام بدهند، میگوید: من با یک حقوق کارمندی که باید سر ماه اجاره مسکن هم بدهم، چطور میتوانم حدود ۸۰۰ میلیون آورده در یک سال داشته باشم که پرداخت کنم؟ واقعا این برای ما سخت است برای همین دیگر هیچ پیگیری هم نکردم و کلا موضوع را رها کردم.
وی با این سوال که چرا باید در شهری مثل بیرجند که این همه اراضی رهاشده دارد، باید مسکن به یک آرزو برای ما تبدیل شود، میافزاید: قطعا عدهای از طریق عدم واگذاری زمین به شکل ویلایی و یا حداقل هر دو نفر یک قطعه برای ساخت، سود میبرند که به این صورت زمین واگذار میکنند، تمامی مناطقی که برای ساخت مسکن انتخاب شدند اراضی بسیار رها شده دارد که بعد از ساخت این منازل این زمینها قیمت میکند و میتوانند به قیمت بسیار بیشتر بفروشند
مدیرکل راه و شهرسازی معتقد است که برخلاف گذشته که طرحهای حمایتی مسکن در حاشیه شهرها ساخته میشده است، اما این بار در خراسان جنوبی در طرح نهضت ملی مسکن تلاش شده که از زمینهای مرغوب و با کیفیت شهری استفاده شود.
به گفته داعی، در سایت ۴۵۰ هکتاری زعفرانیه شهر بیرجند، اراضی زونهای ۳ و ۵ به مساحت تقریبی ۵۰ هکتار برای طرح نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده است. بلوکهای این پروژه بهصورت پنج طبقه (۱۰ واحدی) و چهار طبقه (۸ واحدی) طراحی شده و زیربنای مفید واحدها ۹۲ تا ۱۱۰ متر مربع در نظر گرفته شده است.
وحید داعی، مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو با اشاره به اینکه خراسان جنوبی ۳۱ شهر دارد که در ۳۰ شهر استان زمین برای طرح نهضت ملی مسکن به صورت ویلایی و در قطعات ۱۸۵ تا ۲۰۰ متری به متقاضیان واگذار میشود، گفت: ویلایی سازی در شهرستانها برای اولین بار در دولت سیزدهم در این استان رقم میخورد، قبل از این حتی در شهرستانها هم زمین به صورت آپاتمانی داده میشده است.
وی افزود: برای تمامی شهرهای خراسان جنوبی به جز مرکز استان، به هر متقاضی یک قطعه زمین به همراه ۳۰۰ میلیون تومان تسهیلات ساخت و تخفیف در پروانه کسب و نظام مهندسی اعطا میشود تا خود متقاضی بسازد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی در خصوص بالابودن تعرفههای نظام مهندسی هم گفت: تعرفه نظام مهندسی ابلاغی از تهران است و در هیات چهار استان نفره هم تصویب میشود، اما رقم مشخص شده برای نظام مهندسی کمتر از یک درصد هزینه ساخت یک واحد مسکونی است که بنظر خیلی بالا نیست.
داعی با بیان اینکه فقط در شهر بیرجند بهدلیل محدودیت در تامین زمین دولتی در داخل محدوده و حریم شهر و اینکه زمینهای اطراف شهر بیرجند هم مالکیتهای شخصی دارد، امکان واگذاری زمین به صورت ویلایی وجود ندارد، گفت: دولت برای مرکز استان دو راهبرد را پیش بینی کرده است، یکی در سایت ۲۷ هکتاری، اراضی سایت اداری بیرجند است که یک قطعه زمین در اختیار ۵ متقاضی قرار گرفته تا خودشان به همراه هر نفر ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی بسازند.
وی ادامه داد: برخی از گروهها که با هم همراه و همدل بودند و توان مالی آنها به هم نزدیک بوده است، ساخت منازل را شروع کردند و برخیها اکنون در مرحله نازک کاری و سفت کاری قرار دارند، اما برخی از گروهها با هم تعامل نداشتند، اختلاف سلیقه داشتند و کار آنها عقبتر است.
مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با اشاره به برخی مشکلات پیش آمده بین متقاضیان در طرح نهضت ملی مسکن در زمینهای ۲۷ هکتاری و عدم همراهی برای ساخت، گفت: در فاز دوم نهضت ملی مسکن، کار ساخت را خود اداره راه و شهرسازی بر عهده گرفته و در همین راستا با انبوه ساز قرارداد بسته شده و قیمت و مصالح و زمان بندی مشخص است و ساخت را خود ما انجام میدهیم تا به متقاضی واحد تحویل دهیم و آن مشکلاتی که در مسکن گروهی بود در اینجا نباشد.
داعی در خصوص گران بودن ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن و عدم توان پرداخت این هزینهها توسط خیلی از خانوادههای کم برخوردار شهر بیرجند هم گفت: هزینه ساخت مسکن بهدلیل بالا بودن قیمت مصالح بالا است و اینکه مردم میگویند توان پرداخت آورده متقاضی را نداریم، درست میگویند و کاملا حق با مردم است، اما هزینه ساخت همین است، چه خود مردم بسازند و یا ما بسازیم حدود ساخت همین است و تامین آورده هم برای مردم مشکل است.
وی اضافه کرد: برای اینکه بتوانیم آورده مردم را کاهش دهیم باید مبلغ تسهیلات را افزایش بدهیم که در این خصوص نیز مکاتبات زیادی از سوی استاندار خراسان جنوبی و مجموعه استان با تهران صورت گرفته است و افزایش مبلغ تسهیلات در کمیتههای فنی هم به تصویب رسیده، اما باید در شورای پول و اعتبار هم تصویب شود اگر افزایش تسهیلات مصوب شود آورده مردم کمتر خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی همچنین در خصوص متقاضیان به مسکن ویلایی در شهر بیرجند هم گفت: یک مصوبهای در سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی داشتیم که به تصویب استان هم رسید، اینکه متقاضیان نهضت ملی مسکن در بیرجند که تمایل دارند زمین ویلایی بگیرند و نمیخواهند در مسکن گروهی و آپارتمانی شرکت کنند، اینها امکان دریافت ۲۰۰ متر زمین به صورت ویلایی در شهر خوسف (۳۰ کیلومتری بیرجند) را دارند.
داعی با اشاره به اینکه تاکنون بالغ بر ۱۷ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن در بیرجند ثبت نام کردند، گفت: هم اکنون عملیات اجرایی ۶۵۰۰ واحد مسکونی در بیرجند آغاز شده و امید است برای هفته دولت سال آینده تعدادی از این واحدها به مرحله بهره برداری برسد.
وی گفت: منازل نهضت ملی مسکن در بیرجند به صورت مجتمع نیست بلکه طراحی به شکل بلوک بندی، به صورت ۸ واحدی و ۱۰ واحدی صورت گرفته است و دور تا دور هر بلوک دیوار و محوطه سازی میشود.
داعی خاطرنشان کرد: واحدهای نهضت ملی مسکن در شهر بیرجند به صورت دو و سه خواب است و در لوکهای کوچک و خلوت پیش بینی شده تا مردم مشکلات و دردسرهای بلوکهای شلوغ را نداشته باشند.