به گزارش گروه استانها خبرگزاری دانشجو، محسن حاجی میرزایی وزیر اسبق آموزش و پرورش با حضور در برنامه ساعت صفر در جمع دانشجویان استان البرز پیرامون وضعیت نظام آموزش و پرورش دیدگاههای خود را بیان کرده و به سوالات دانشجویان پاسخ داد.
حاجی میرزایی با اشاره به ماموریت سازمان پژوهشی آموزشی وزارتخانه گفت: ماموریتش این بود که بگوید دانش آموزان ما چه شایستگیهایی دارند. در واقع شایستگی شامل دانش، مهارت و بینش میشود بنابراین تحقق شایستگی موضوعیت دارد و انتقال دانش صرفا مطرح نیست.
وی افزود: در این زمینه سوالاتی به وجود میآید؛ دانش آموزان ناظر به نیاز جامعه چه شایستگیهایی را باید اخذ کنند؟ معلم ما چگونه میتواند این شایستگیها را منتقل کند؟ اکنون در عمل پاسخ درستی برای این سوالات وجود ندارد و سند تحول بایستی بتواند به این موضوع پاسخ بدهد.
۹۶ درصد بودجه آموزش و پرورش برای حقوق معلمین استفاده میشود
حاجی میرزایی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی دربارهی دریافت بودجه از نهادهای دیگر برای آموزش و پرورش گفت: در گذشته قوانینی بوده که میتوانستند اعتباراتی را از شهرداریها و بنگاهها برای آموزش و پرورش دریافت کنند اما زمانی که قانون مالیات بر ارزش افزوده آمد، آنها قطع شد. الان بهتر است از تولید ناخالص داخلی برای بودجه آموزش و پرورش کمک گرفته شود. همچنین باید در نظر گرفت که به دلیل مشکلات نظام بودجه ریزی دولتی نمیتوان بیش از این خرج آموزش و پرورش کرد، در حال حاضر ۹۶ درصد بودجه اموزش و پرورش برای حقوق معلمین استفاده میشود.
وزیر اسبق آموزش و پرورش دربارهی کیفی و کمی بودن آموزشهای وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: به صورت کیفی آموزش توزیع نشده است و همهی افراد دسترسی به آموزش با کیفیت ندارند، مطالعات نشان میدهد که توفیق آموزش و پرورش در دسترسی به کیفیت، خوب نبوده است. این باعث میشود اهداف نظام تعلیم و تربیت تحقق پیدا نکند. ما باید بررسی کنیم که دلایل این موضوع چه مسائلی میتواند باشد؟ میتوان گفت دلایل متعددی وجود دارد که یکی از دلایل مسئله شکست انگیزشی است؛ هماهنگی نیاز به موتور انگیزشی قوی دارد و هیچ موتو انگیزشی برای افزایش کیفیت وجود ندارد. چرخ دندههای نظام آموزشی در حال فعالیت هستند، اما موتور محرک قوی وجود ندارد.
وی افزود: با وجود هزینه ۲۲۰ میلیارد تومانی در نظام آموزش و پرورش، عملا نتیجه بودجه ریزی نه در برنامه درسی موثر است، نه در نظام ارزشیابی و نه نظامهای ساخته شده در بطن نظام آموزش و پرورش را متاثر میکند. در شرایطی که این هزینه ۹۶ درصد آن بحث حقوق معلمان را در برمیگیرد، صرفا یک رابطه استخدامی را برای معلمان به وجود میآورد. سوالات جدی دراین مسئله میتواند کمکی برای وضعیت انگیزشی فعلی و همچنین افزایش رضایت شغلی معلمان و توفیق در هدایت تحصیلی باشد.
حاجی میرزایی دومین مسئله را تعریف فعلی وزارت آموزش و پرورش از سازمان دانست و گفت: آموزش و پرورش ایران به صورت یک سیستم عمل نمی کند و در آن بر اساس نظامهای مختلفی کار پیش میرود؛ بر اساس یک انظباطی نیرو جذب میکنیم، بر اساس یک انظباظی ارزشیابی میکنیم، بر اساس یک انظباطی جبران خدمات میکنیم. همچنین میزان تاثیر نظام برنامه ریزی ما بر نظام تربیت معلمی مشخص نیست. در واقع یکی از جفاهای بزرگ در حق دانشگاههای ماموریت گرا مثل دانشگاه فرهنگیان این است که زیر نظر وزارت علوم قرار گرفته است. در صورتی که باید به گونهای باشد که دانشجو فرهنگیان پرونده اش پس از بازنشستگی از خدمت معلمی بسته شود، اما در حال حاضر به این شکل نیست.
وی با اشاره به این نکته که نقطه عزیمت در آموزش و پرورش برنامه درسی است افزود: برنامه درسی کمک میکند صلاحیتهای دانشآموز مشخص شود.
حاجی میرزایی عنوان کرد: نمیگوییم آموزش پرورش خدمات خوبی انجام نداده، اما با آن کاری که میتوانست انجام بدهد فاصله دارد.
مسائل تکراری آموزش و پرورش قبل و بعد از انقلاب
وزیر اسبق آموزش و پرورش بیان کرد: ما ۱۲ برنامه در حوزه آموزش و پرورش اجرا کردیم، ۶ برنامه قبل از انقلاب و ۶ برنامه بعد انقلاب؛ در تمام اینها مسائل و مشکلاتی استخراج کردیم. چیزی که بدست آمد نشان میدهد مسائل ما در تمام این ۱۲ برنامه تکرار شده است. مثل عدالت آموزشی، رضایت مندی معلمان، صلاحیت کیفی معلمان، پاسخگویی به واقعیتهای جامعه، سطح تمرکزگرایی، مسئله کمبود نیروی انسانی؛ اینها مسائل جدیدی نیست و در تمام این سالها وجود داشته است. مسئله کمبود معلم هم یک بخش آن برمیگردد به جریان مهاجرت از حاشیه شهرها به شهرهای بزرگ و وقتی در کل حساب میکنیم متوجه میشویم تعداد نیروی انسانی به تعداد دانشآموز منطقی است، اما تجمع حضور معلمان نشان از عدم تقسیم درست معلمین در شهرها است. این موارد دقیقا کیفیت آموزشی را تحت تاثیر قرار میدهد.
وی دربارهی شرایط سالهای اخیر کمبود معلمان نیز گفت: گرایش به همکاری در معلمان کاهش پیدا کرده و برای وزارتخانه هم زمان برای جابجایی معلمین در طول سال از دست میرود و این روال سالهای گذشته بوده است؛ و با طرحهایی مثل ورود معلمان با تصمیم مدیران برای آموزشهای پیش از ابتدایی ، تعارضات منطقهای و جنسیتی این معضل خود را بیشتر نشان میدهد. در زمان بنده منحصرا ورود به آموزش و پرورش از دانشگاه فرهنگیان بود اما وضعیت فعلی همان تدبیر مقطعی است و نتیجهای برای آینده نخواهد داشت، ما باید طرح کنیم که چرا قادر نیستیم مسائل را به صورت پایدار حل کنیم.
سهم ۱۱ درصدی مدارس خصوصی در آموزش و پرورش
حاجی میرزایی در بحث دستاوردهای نظام آموزشی فعلی نسبت به قبل از انقلاب گفت: در دهههای گذشته توسعه دسترسی را بهبود بخشیدیم، پوشش آموزش ابتدایی به بالای ۹۹ درصد رسیده، فاصله جنسیتی در تحصیل کاهش پیدا کرده است. در گذشته دسترسی به فرصت آموزشی یکسان و هماهنگ نبود، ولی الان تغییر کرده است و باعث شده مورد تحسین جامعه بین المللی قرار بگیریم، زیرا سرعت خوبی در این موارد داشتیم.
حاجی میرزایی، وزیر اسبق آموزش و پرورش در پایان دربارهی حذف مدارس خصوصی گفت: الان ۱۱ درصد از دانش آموزان ما در مدارس خصوصی هستند و این ۱۱ درصد هزینهها را ، بخشی از جامعه میپردازد و اگر این را حذف کنیم باید خود دولت این هزینه ها را پرداخت کند.