هجوم سرمایه‌گذاران ید به گلستان؛
به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، حدود ۲۰ سال پیش یک شرکت خصوصی با هدف اکتشاف و استخراج ید مبادرت به حفر ۴ چاه به عمق ۱۲۰۰ متر در ۳۰ کیلومتری آق قلا در شمال استان گلستان کرد و کمتر از ۴ سال توانست ید کریستال تولید کند و جمهوری اسلامی ایران را به جرگه محدود کشور‌های تولید کننده ید در جهان وارد کند.
ارزش افزوده بالای تولیدات این صنعت و درآمد‌های میلیون دلاری سبب وسوسه سایر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران برای حضور در گلستان و استخراج این محصول شد.
علی رغم تمام شبهات موجود در خصوص عواقب و تبعات بهداشتی و زیست محیطی پساب ناشی از استحصال ید طی ۲ دهه اخیر این صنعت با قدرت به کار خود ادامه داد. شائبه‌هایی در خصوص عقیم شدن احشام و دام‌های اهلی و حتی کارکنان و پرسنل واحد‌های تولید کننده یُد و البته راندن ابر‌های باران‌زا از منطقه جز شایعه‌ها و حواشی لاینفک صنعت ید در سال‌های اخیر در گلستان بود که هر چند وقت یکبار از سوی مردم و مسئولان بر سر زبان‌ها می‌افتاد و سپس فراموش می‌شد.
۲۰ سالگی صنعت یُد در گلستان
در ۲۰ سالگی صنعت ید، شاهد هجوم گسترده سرمایه‌گذاران استحصال این عنصر در گلستان هستیم. به استناد برخی آمار‌ها حدود ۴۰ تقاضا برای استحصال ید در گلستان ثبت شده است که تاکنون ۱۶ پروانه اکتشاف صادر شده است.
در روز‌های گذشته (چهارشنبه ۲۸ فروردین) استاندار گلستان نسبت به عدم رعایت تعهدات و تکالیف واحد‌های استحصال ید در حوزه مدیریت پساب و شورابه انتقاد کرد و گفت: سرمایه‌گذاری و تولید باید به توسعه پایدار منجر شود.
علی محمد زنگانه گفت: اگر توسعه منجر به تخریب منابع طبیعی و محیط زیست شود هیچ فایده‌ای برای کشور و گلستان ندارد.
وی ادامه داد: عدم تمکین واحد‌های تولید کننده به مباحث مدیریت پساب ید باعث شد تا کمیسیون‌های مختلف مجلس از جمله کمیسیون اصل ۹۰ و کمیسیون محیط زیست در این خصوص پرونده‌هایی را تشکیل دهند.
استاندار گلستان با اذعان به آلوده شدن بیش از ۳۰۰ هزار هکتار از مراتع شمالی این استان به سبب تخلیه شورابه‌های ناشی از استحصال ید گفت: اجازه نمی‌دهیم برخی با توسل به رابطه به محیط زیست و منابع طبیعی استان گلستان آسیب وارد کنند.
زنگانه اظهار کرد: توسعه فعالیت‌های مرتبط با استحصال ید مشروط به رعایت قوانین و مقررات محیط زیست است؛ تعلل در اجرای وظایف و تکالیف قانونی محوله چالش‌هایی را برای استان گلستان ایجاد کرده است.
استاندار گلستان ادامه داد: برخی سرمایه‌گذاران در حوزه اکتشاف ید هزینه‌هایی را متحمل شدند و برخی دستگاه‌های مرتبط را خریداری کردند که در خصوص آینده آنها در شورای برنامه‌ریزی استان تصمیم گیری خواهد شد.
در حالی که روز چهارشنبه هفته گذشته استاندار گلستان برای تولید کنندگان حوزه ید که به تعهدات خود در حوزه مدیریت پساب عمل نمی‌کردند؛ خط و نشان کشید روز پنجشنبه (۳۰ فروردین) جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی دادگستری استان گلستان با محوریت حمایت از متقاضیان جدید تولید ید در استان گلستان برگزار شد.
در این جلسه تعدادی از نمایندگان شرکت‌های جدید سرمایه‌گذار در صنعت ید در گلستان مشکلات و موانع خود را برای استقرار و احداث کارخانه تولید ید در گلستان بیان کردند.
به گفته این سرمایه‌گذاران تاکنون ۹۰۰ میلیارد تومان برای خرید و انتقال دستگاه‌های مورد نیاز در صنعت ید هزینه شده است، اما هنوز نتوانسته اند عملیات اجراییواحد تولیدی خود را آغاز کنند.
کامبیز علیپور مدیریت امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این جلسه گفت: ما شاهد هجوم گسترده متقاضیان برای بهره‌برداری از معادن ید در شمال استان گلستان هستیم.
حیدر آسیابی رئیس کل دادگستری گلستان در این جلسه گفت: در سالی که از سوی مقام معظم رهبری به سال حمایت از تولید و مشارکت مردم نامگذاری شده، باید نهاد‌های دولتی بسترساز حضور بخش خصوصی در حوزه صنعت و تولید باشند.
وی گفت: برای آنکه بتوانیم توسعه پایدار را محقق کنیم بایدامکان میدان داری بخش خصوصی را ایجاد کنیم؛ متاسفانه برخی از کمیسیون‌های مرتبط با حوزه صنعت و تولید در گلستان در امر سرمایه‌گذاران سنگ اندازی می‌کنند.
آسیابی افزود: این کمیسیون‌ها ایجاد شده اند تا تسهیل گر حضور بخش خصوصی باشند، اما در برخی از اوقات شاهد آن هستیم که مطالبات به حق بخش خصوصی یا تصویب نمی‌شود یا از دستور کار خارج می‌شود و یا اینکه اهلیت سرمایه‌گذار به زیر سوال می‌رود.
آسیابی به دستگاه‌های متولی اولتیماتوم داد تا ظرف حداکثر یک ماه مشکلات فراروی ۲ واحد از شرکت‌های سرمایه‌گذار در صنعت ید را برطرف کنند.
گفتنی است، یکی از مهم‌ترین مشکلات ناشی از توسعه صنعت ید، چگونگی کنترل پساب‌های آلوده است که به زعم بسیاری از شهروندان و سمن‌ها به سبب فشار‌های سیاسی و البته اقتصادی هیچ چاره اندیشی درستی برای آن نشده است. طی ۱۰ سال نخست فعالیت صنایع تولید ید، پساب‌های حاصله به تالاب اینچه تخلیه می‌شد. سال ۹۸ بخشی از دیواره این دریاچه و تالاب شکسته شد و ورود میلیون‌ها لیتر فاضلاب و پساب صنعتی، صد‌ها هزار هکتار از مراتع و اکوسیستم‌های ارزشمند شمال گلستان را آلوده کرد.
در ادامه و با فشار سازمان‌های مردم نهاد حوزه محیط زیست مقرر شد تا شرکت‌های تولید کننده ید با حفر چاه‌های عمیق، فاضلاب را به سفره‌های آب زیرزمینی غیر آب شرب، در عمق بیش از هزار متر انتقال دهد که این پروسه هم به رغم تمام تاکیدات نیمه کاره رها شد.
البته فرآیند ترمیم مراتع و اکوسیستم‌های آسیب دیده و وصول ضرر و زیان‌های وارده به محیط زیست و منابع طبیعی که رقمی فراتر از چند صد میلیارد بود؛ هم به فراموشی سپرده شد.
البته در سال گذشته دستگاه‌های تبخیرساز مکانیکی برای کمک به معضل مدیریت پساب ید وارد گلستان شد که ظرفیت این دستگاه‌ها به هیچ وجه تناسبی با حجم پساب تولیدی نداشت.
هرچند آمار رسمی در خصوص میزان فاضلاب تولیدی ناشی از فعالیت دو شرکت فعال فعلی صنعت ید منتشر نشده است، اما برخی آمار‌های غیر رسمی بیانگر تولید پساب به حجم ۴۰۰ لیتر بر ثانیه ثانیه است که بیانگر عمق فاجعه است.
به گزارش خبرگزاری دانشجو هیچ یک از اهالی استان گلستان با توسعه صنعت و استقرار واحد‌های تولیدی در این خطه کم برخوردار مخالفتی ندارند، اما باید ترتیبی اتخاذ شود تا تولید ید در استان گلستان آسیبی به طبیعت محیط زیست و سلامت مردم وارد نکند.
ارسال نظرات