به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو-علی حامدین، کتاب و کتابخوانی از جمله موضوعاتی است که رهبر انقلاب در ملاقات خود با اقشار گوناگون جامعه همواره به آن اشاره کرده‌اند. بازخوانی صحبت‌های ایشان در مورد این مقوله پراهمیت می‌تواند اطلاعاتی ارزشمند و کاربردی در اختیار مردم و همینطور مسئولین فرهنگی کشور قرار دهد. باتوجه به نزدیکی سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی تهران، به مواردی از این بیانات رهبری اشاره می‌کنیم.
اینجا خانه من و عشق من است!
در مصاحبه انتهای بازدید از نمایشگاه بگویند همه نوع کتابی می‌خوانند، عجیب نیست همه و به‌خصوص اهالی فرهنگ و هنر و رسانه را از بن دندان به پُرخوانی دعوت کنند و در نهایت هم عجیب نیست که حین بازدید از همین نمایشگاه با دکتر محمدعلی آذرشب استاد برجسته ادبیات عرب روبرو شوند و پس از معرفی و تقدیم یک کتاب عربی درباره فلسطین به نام «تل أبیب سقطت» از سوی وی، وقتی استاد نمایشگاه کتاب را جایی توصیف کرد که مورد تأیید و علاقه ایشان است، آقا به زبان عربی – همان زبانی که استاد ادبیات عرب با ایشان سخن گفته بود – پاسخ دهند: «اینجا خانه من و عشق من است!»
بهار کتاب
-ایامی را که نمایشگاه کتاب در تهران برگزار می‌شود، به نظر بنده باید «بهار کتاب» نامید. زیرا کتاب حقیقتاً مطرح می‌شود و گروه‌های زیادی از مردم - به ویژه جوانان - سراغ کتاب‌فروش‌ها می‌روند. یعنی کتاب‌فروش‌ها، فروشِ خوبی از این جهت دارند و کتاب هم واقعاً به دست مردم علاقه‌مند می‌رسد. البته سلیقه و توقّع من این است که ما در طول سیصد و شصت یا شصت و پنج روزِ سال، هر روز به قدر یک روزِ این نمایشگاه، فروش کتاب در کشور داشته باشیم. دل من این را می‌خواهد. اگر چنین هم بشود، زیاد نیست؛ چون کشور ما کشوری متمدّن و دارای تاریخ و فرهنگ است. کشور ما مثل برخی از ممالک دنیا نیست که گذشته‌ی پربار و تاریخ و فرهنگ نداشته باشد؛ لذا در کشور ما اگر مردم ده برابر آنچه هم آمار اعلام می‌کنند، کتاب بخوانند، خیلی زیاد نخواهد بود و دور از توقّع نیست. (مصاحبه رهبری با خبرنگار صدا و سیما پس از بازدید از نمایشگاه کتاب- ۲۲ اردیبهشت ۷۵)
نقش پررنگ بانوان در تألیفات کشور
-نام زنان ما بر تارک کتاب‌های متعدّدی کتاب‌های علمی، کتاب‌های پژوهشی، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های ادبی، کتاب‌های سیاسی، کتاب‌های هنری گذاشته شده؛ جزو برترین نوشته‌ها و آثار مکتوب امروز نظام اسلامی - چه مقالات و چه کتابها - نوشته‌های بانوان ما است، که این واقعاً مایه‌ی افتخار است (بیانات در دیدار جمعی از بانوان برگزیده کشور-۳۰ فروردین ۹۱)
وظیفه سنگین مسئولین در قبال کتابخوانی
-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بخش مهمی از بودجه و امکانات خود را به تولید کتاب‌های مفید و مبتنی بر اهداف فکری اسلامی اختصاص دهد و میدان را برای افراد مستعدی که توانایی تولید فکر و نوشتن کتاب دارند، باز کند و نیرو‌های توانمند را برای انجام ویرایش، بررسی و نظارت در امر تبدیل کتاب‌های متوسط به کتاب‌های عالی و ممتاز به کار گیرد و بگونه‌ای برنامه‌ریزی کند که مردم بتوانند از تمامی وقت‌های اضافی خود برای خواندن کتاب استفاده کنند. (دیدار اعضای شورای فرهنگ عمومی کشور و مجریان ستاد مرکزی مراسم هفته کتاب با رهبر انقلاب- ۱ آبان ۷۵)
-کلیه دستگاه‌هایی که به نوعی با مسأله فرهنگ عمومی مرتبط هستند و همچنین علماء، روشنفکران و دیگر عناصر فرهنگی باید از طریق گسترش کتابخوانی آحاد مردم را از بهره‌های فرهنگی برخوردار کنند. (دیدار نویسندگان و شعرا و هنرمندان آذربایجان غربی با رهبر انقلاب-۲۸ شهریور ۷۵)
-به کتاب اهتمام بورزیم! ترویج کتابخوانی توسط دستگاه‌های مسئول، کتاب در سبد کالای مصرفی خانواده‌ها، تولید کنندگان کتاب به خلاء‌ها و نیاز‌های جامعه توجه کنند. این هدیه کتاب به ما است؛ لذا کتاب یک پدیده و یک موجود ذی‌قیمت است؛ همیشه اینجور بوده است، در آینده هم همینگونه خواهد بود. لذاست که به کتاب بایستی اهتمام ورزید. (مطالبات رهبر انقلاب از عرصه فرهنگ نشر- ۲۸ تیر ۹۱)
لزوم توجه به محتوای کتاب
-ما می‌بینیم در مجموعه کتاب و بازار کتاب، گاهی اوقات هدایت‌های همراه با انحراف را دنبال می‌کنند؛ به خصوص سراغ مسائلی می‌روند که برای ذهنیت جامعه، برای ذهنیت کشور، چه از لحاظ جنبه‌های اخلاقی، چه از لحاظ جنبه‌های دینی و اعتقادی، چه از لحاظ جنبه‌های سیاسی، زیانبخش است. (دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران- ۲۹ تیر ۹۰)
-کتاب، محصول فکر و مغز و تجربه و هنر و ذوق یک کسی است یا کسانی است که این کتاب را تهیه و تولید کرده‌اند. لزوماً هر کتابی مفید نیست و هر کتابی غیرمضر نیست. بعضی کتابها مضر است. این یک خوراک معنوی است؛ اگر فاسد بود، اگر مسموم بود، اگر مضر بود، ما به عنوان ناشر، به عنوان کتابدار، به عنوان کتابخانه‌دار، به عنوان متصدی پخش - به هر عنوانی که با کتاب ارتباط دارد - حق نداریم این را در اختیار افرادی قرار دهیم که آگاه نیستند، ملتفت نیستند. (دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران- ۲۹ تیر ۹۰)
جایگاه جایگزین ناپذیر کتاب
-ابزار‌های نوظهور مهم‌ترین هنرشان این است که مضمون کتابها و محتوای کتابها و خود کتابها را راحت و آسان منتقل کنند. جای کتاب را هیچ چیزی نمیگیرد. (بیانات در دیدار مسئولان کتابخانه‌ها و کتابداران-۲۹ تیر ۹۰)
اهمیت روش ارائه محتوا
-ساده کردن کتابها خیلی خوب است، ولی انتخاب نوع کتابها و نوع ساده کردن آن‌ها نیز مهم است. (دیدار نماینده، ولی فقیه در نهضت سوادآموزی با رهبر انقلاب-۴ دی ۷۷)
-خیلی از کتاب‌های ما کتاب‌های خیلی خوبی است، لکن هیچ خواننده‌ی اهل ذوق و اهل ادبی را جذب نمی‌کند، مگر کسی انگیزه‌ی زیادی داشته باشد و فقط محتوا‌ها را بخواهد بفهمد؛ چون خودِ آرایه‌ی کتاب - از لحاظ ادبی - چیز جذّابی نیست. (بیانات در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری کنگره‌ی بزرگداشت عبدالجلیل قزوینی رازی- ۲۸ فروردین ۹۱)
جلوگیری از ایجاد اوقات بطالت
-توقع من از همه مردم این است که کتاب و کتابخوانی را جدی بگیرند و از همه اوقات ضایع شونده خود مثلا در تاکسی، اتوبوس و یا موارد دیگر استفاده کنند و به مطالعه و کتابخوانی بپردازند. چرا که اگر مردم عادت کنند تا از اینگونه اوقات خود بخوبی برای مطالعه استفاده کنند، جامعه به پیش رفته و ترقی خواهد کرد. (بازدید رهبر معظم انقلاب اسلامی از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- ۲۲ اردیبهشت ۷۵)
-وقت‌هایی را برای کتاب خواندن بگذارید. چقدر وقت ما در رفت وآمدها، در اتوبوس‌ها، در انتظار نشستن‌ها و در این گوشه و آن گوشه به حرف‌زدن‌های بیهوده تلف می‌شود! این وقت‌های تلف شده را اگر روی هم بگذارید، از عمر یک دانشجوی پرکار، بیشتر می‌شود. اگر این اوقات ر ابه کار بکشیم و از آن‌ها استفاده آموزشی کنیم - در خانه، در محیط کار، دربین‌راه - ببینید جامعه چه‌خواهد شد! مهم، داشتن معلومات، انس با کتاب و انس با تعلیم وتعلّم است. (بیانات در دیدار جمعی از معلّمان و کارگران- ۹ اردیبهشت ۷۱)
-بایستی جوانان، پیران، مردان، زنان، شهری‌ها، روستایی‌ها و هر کسی که با کتاب می‌تواند ارتباط برقرار کند، باید کتاب را در جیبش داشته باشد و تا یکجا بیکار نشست - مثل اتوبوس، تاکسی، مطب پزشک، اداره، درِ دکان وقتی که مشتری نیست، در خانه به هنگام اوقات فراغت - کتاب را دربیاورد و بخواند. (مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما، پس از بازدید از سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران- ۱۹ اردیبهشت ۶۹)