به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، ۲۶ تن از مدیران و معلمان مدارس مختلف ارمنستانی که به آموزش و ترویج زبان فارسی در این کشور مشغول هستند، در این برنامه با تنی چند از اساتید دانشگاهی ایران و مسئولان فرهنگی به گفتگو و تبادل نظر پرداختند.
محمدعلی ربانی مدیرکل توسعه همکاری‌های علمی- دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در این نشست مشترک با اشاره به اینکه زبان دروازه اصلی فهم ملت‌ها و فرهنگ است، ابراز کرد: زبان فارسی، از دیرباز سهم اساسی در این زمینه داشته است. بسیاری از ملت‌ها از ظرفیت فارسی برای ارتباط استفاده کرده اند و توسعه و آموزش زبان فارسی، یکی از زمینه‌ها برای پیشبرد توسعه دیپلماسی عمومی و فرهنگی است.
وی افزود: زبان فارسی یکی از مزیت‌های فرهنگ تمدنی ما است و از گذشته بیش از هر زبانی، قابلیت نزدیکی بین ملت‌های ایران و ارمنستان را داشته است.
ربانی ادامه داد: آن چیزی که امروز تحت میراث مشترک بین ما آسیای میانه و ارمنستان شکل گرفته است، محصول زبان فارسی است. زبان فارسی با همه کارکرد‌ها و حوزه تأثیرگذاری‌اش در گذشته، امروزه همچنان موثر است. این زبان، با سرمایه‌هایی مثل شاهنامه، بوستان و گلستان، با فطرت‌های انسانی فارغ از مرز‌های جغرافیایی در ارتباطات بوده است. اکنون نیز این امکان را فراهم کرده تا در مسیر همدلی مورد استفاده قرار گیرد.
مدیرکل توسعه همکاری‌های علمی- دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تاکید بر اینکه زبان فارسی بیش از هر زبان دیگری امکان گفتگو بین ملت‌ها را فراهم می‌کند، گفت: زبان فارسی بیش از هر زبان دیگری حاوی ارزش‌هایی است که جوامع را برای شکل گیری آرامش و گفتگو، حمایت می‌کند.
کلمات مشترک فارسی و ارمنی نشانه رابطه عمیق دو ملت
در ادامه این نشست، محمود جعفری رئیس انجمن علمی ایران شناسی گفت: پیوند فرهنگی ایران و ارمنستان، از قرن پنجم پیش از میلاد، در دوره هخامنشیان، در کتیبه‌های خودشان از ارمنی‌ها یاد کرده‌اند. در دوره‌های بعد تاریخی، ارتباط ایران و ارمنستان، نزدیک بود و روابط محکمی داشتند. مدرک این رابطه عمیق، میزان زیاد کلمات مشترک بین فارسی و زبان ارمنی است.
وی با اشاره به اینکه زبان فارسی به واسطه فرهنگی غنی که داشته است و دارد، همواره مورد توجه ایران شناسان ارمنی قرار گرفته است، افزود: به پشتوانه فرهنگی که در شاهنامه فردوسی و مثنوی مولوی است و در اشعار حافظ و سعدی و دیگر شاعران بزرگ و متفکران بزرگ ایرانی است، در جهان امروز هیچ فرهنگی را نمی‌شناسیم که به اندازه زبان فارسی و فرهنگ ایرانی، چنین پشتوانه قدرتمندی داشته باشد.
کلید عشق در میان متون ادب فارسی
احسان الله شکراللهی مدیر انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به داستان خسرو و شیرین، سروده حکیم نظامی گنجوی، توضیح داد: این داستان، ماجرای عشق یک پادشاه ایرانی به یک شاهزاده ارمنی است. این داستان از همه داستان‌های عاشقانه در ادبیات فارسی، زیباتر است. پیام آن، این است که عشق دسته کلیدی است که همه قفل‌ها را باز می‌کند.
وی افزود: اگر امروز دنیا در رنج جنگ‌های مختلف آسیب می‌بیند، به خاطر این است که این دسته کلید عشق را بسیاری از مردم گم کرده‌اند. مدیران و معلمان مدارس باید کمک کنند که دانش‌آموزان این دسته کلید را پیدا کنند. این دسته کلید در لابه لای اوراق و متون ادب فارسی نهاده شده است.
شکراللهی با اشاره به اینکه پیشینه روابط ایران و ارمنستان بسیار قدیمی است، ادامه داد: آنچه در این میان اهمیت دارد، این است که کلید ارتباط دو ملت را گم نکنیم و مراقب آن باشیم.
مدیر انتشارات کتابخانه مجلس شورای اسلامی گفت: در متون ادب فارسی، اشارات بسیاری شده به رابطه ایران و ارمنستان. از معلمان زبان فارسی در ارمنستان خواهشمندم به هر کسی که زبان فارسی یاد می‌گیرد، تأکید کنند که این زبان را برای آشنایی با ادب فارسی یاد بگیرند، چرا که ادب فارسی معراج است.
نماد مسئولیت و درستکاری
همچنین حسن زندیه استاد تاریخ دانشگاه تهران گفت: مایه خوشحالی و مباهات است این میزان از توجه و علاقه مندی به زبان فارسی در ارمنستان. این موضوع نشان از آن دارد که دانشگاه‌ها و دولت‌ها برای نشر و گسترش زبان فارسی وظیفه مهمی بر دوش دارند. همچنین این میزان از توجه به زبان فارسی نشان دهنده مناسبات عمیق ایران و ارمنستان است.
وی با اشاره به اینکه زبان با همه ارزشمندی‌اش، یک وسیله و یک کلید است گفت: زبان وسیله گسترش مناسبات فرهنگی و ورود به دنیای تمدنی و ورود به متون ارزشمند فارسی است.
زندیه، یکی از راه‌های افزایش علاقه‌مندی به زبان فارسی و توسعه و تبلیغ آن را توجه دانش‌آموزان به تاریخ توسعه روابط ایران و ارمنستان است، دانست و گفت: ایران و ارمنستان، مناسبات و پیشینیه سیاسی و تاریخی بسیار قدیمی دارند. این مناسبات در دوره صفویه، با کوچ ارامنه از نخجوان به اصفهان وارد دوره جدیدی می‌شود. ارامنه در کنار زاینده رود، شهری را ساختند که امروز به جلفا معروف است. ارامنه‌ای که در دوره شاه عباس به ایران آمدند، همگی در فن و صنعت مهارت داشتند. از آن زمان تا به امروز، ارامنه‌ای که در ایران زندگی می‌کنند هیچ گاه احساس بیگانگی نداشته‌اند و ندارند.
این استاد تاریخ با اشاره به اینکه بسیاری از ایرانیانی که به ارمنستان سفر می‌کنند، هم در آنجا احساس بیگانگی نمی‌کنند، ادامه داد: در فکر و ذهن افراد ایرانی، دوستان ارامنه نماد مسئولیت‌پذیری، تعهد و درستکاری هستند. در تاریخ معاصر ایران، ارامنه نقش بسیار مفیدی ایفا کرده‌اند؛ مثلاً ارمنی‌ها در صنعت چاپ و گسترش آن، نقش مهمی داشتند.
وی با اشاره به اینکه ارامنه در پیروزی مشروطه نقش موثری داشتند، گفت: ارامنه همواره در مجالس قانونگذاری ایران، نماینده داشته‌اند. اکنون نیز در تهران، رشته و کرسی زبان ارامنه فعال است. امیدوارم این روابط تعمیق یابد و معلمان زبان فارسی نیز، همچنان نقش درجه اول را در این عرصه ایفا خواهند کرد.
در بخش دیگری از این نشست، معلمان و مدیران زبان فارسی در ارمنستان، با ابراز خوشحالی از حضور در ایران و تمجید از فرهنگ و تاریخ با شکوه ایران، ابراز امیدواری کردند که این مراودات فرهنگی بین دو کشور ادامه یابد. این معلمان همچنین بیان کردند، دانش آموزانی که با زبان فارسی آشنا می‌شوند، به سرعت به آن علاقه پیدا می‌کنند و عاشقانه، یادگیری آن را ادامه می‌دهند، چرا که متوجه می‌شوند یک فرهنگ غنی و سترگ در پس این زبان وجود دارد.
این معلمان و مدیران همچنین خواستار ارتباط بیشتر بین فعالان حوزه آموزش زبان فارسی بودند و ابراز امیدواری کردند که سفیران موثری برای ایجاد دوستی بیشتر بین دو ملت باشند.