ارز چند نرخی مانع بزرگ توسعه اقتصادی و عامل فساد/ سیاست‌های ارزی کشور باید اصلاح شود

محمود نجفی عرب عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در پاسخ به سوالی درباره مشکلات نظام چند نرخی ارز و لزوم حرکت به سمت تک نرخی شدن، اظهار کرد: از ابتدا هم نظر ما این بوده که نظام چند نرخی ارز، معضلات بسیاری برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است. بسیاری از مشکلات اقتصادی کنونی از جمله در حوزه تأمین نهاده‌های دامی و دارو، ناشی از همین سیاست است. متأسفانه ارز ارزان به جای کمک به مردم، بیشتر به نفع گروه‌های خاصی که از رانت استفاده می‌کنند، بوده است.

نجفی عرب در ادامه به مشکلاتی که چند نرخی بودن ارز برای صادرات ایجاد کرده است اشاره کرد و گفت: ما در سال گذشته با ۱۸ میلیارد دلار تراز منفی در حوزه صادرات مواجه بودیم که یکی از دلایل اصلی آن، همین نظام چند نرخی ارز است. صادرات با ارز آزاد انجام می‌شود، در حالی که تولیدات داخلی با ارز نیمایی صورت می‌گیرد که برای صادرکنندگان به صرفه نیست. اگر تک نرخی شدن ارز صورت بگیرد، مشکلات موجود در صادرات نیز تا حد زیادی حل خواهد شد.

وی با اشاره به تأثیرات ارز چند نرخی در حوزه دارو و سلامت افزود: در حوزه محصولات سلامت از جمله دارو و شیر خشک نیز ما با مشکلات مشابهی روبرو هستیم. یک راهکار عملی این است که مثل تجربه ارز ۴۲۰۰ تومانی، تفاوت نرخ ارز به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها منتقل شود تا مردم از این بابت دچار مشکل نشوند. مهم این است که دولت تفاوت نرخ را به درستی مدیریت کند و منابع حاصل از آن را به نفع مردم هزینه کند.

عضو اتاق بازرگانی ایران همچنین به نقش فساد در نظام چند نرخی ارز اشاره کرد و گفت: یکی از معضلات بزرگ ارز چند نرخی، ایجاد رانت و فساد در تخصیص ارز است. این سیستم دست عده‌ای خاص را در جیب مردم گذاشته و باعث شده تا بسیاری از منابع کشور به جای اینکه به دست مردم برسد، به جیب افراد خاصی برود. این مسئله به‌ویژه در حوزه‌های اساسی مثل نهاد‌های دامی و کالا‌های اساسی دیده می‌شود.

وی همچنین درباره ضرورت اصلاح نظام بانکی در کنار تک‌ نرخی شدن ارز بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، اصلاح نظام بانکی و تأمین نقدینگی است. بخش‌هایی مثل حوزه سلامت به شدت از نظر نقدینگی دچار مشکل هستند و بانک‌ها باید برای حل این مشکل پای کار بیایند و تأمین مالی لازم را انجام دهند.

نجفی عرب در پایان با تأکید بر اهمیت حمایت از دهک‌های پایین جامعه در فرآیند تک‌نرخی شدن ارز گفت: دولت باید تدابیری اتخاذ کند که فشار تورم و مشکلات اقتصادی ناشی از تغییرات ارز بر مردم به‌ویژه دهک‌های پایین جامعه وارد نشود. با برنامه‌ریزی صحیح و همکاری مجلس، می‌توان این تغییرات را به‌ مرور و بدون آسیب به مردم اجرا کرد. ما در اتاق بازرگانی تهران و در میان فعالان اقتصادی، اتفاق نظر داریم که ارز تک نرخی می‌تواند گامی مهم در جهت برقراری عدالت اقتصادی و کاهش فساد در کشور باشد.