دولت روزانه چقدر یارانه بنزین پرداخت می‌کند؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مصرف روزانه بنزین در ایران در سال ۱۴۰۳، به طور میانگین ۱۲۴.۶ میلیون لیتر در روز اعلام شده است. این در حالی است که براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تولید بنزین در پالایشگاه‌های ایران روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر است. سال گذشته مصرف روزانه بنزین ۱۱۶ میلیون لیتر بود که این اختلاف بین تولید و مصرف از طریق واردات برطرف می‌شد. با توجه به اینکه تولید پالایشگاه‌ها نسبت به سال قبل افزایش قابل توجهی نداشته و در طرف مقابل نیز مصرف حدود ۱۰ میلیون لیتر افزایش یافته است، واردات بنزین رشد بیشتری نسبت به سال گذشته داشته و به طور میانگین حدود ۱۵ میلیون لیتر برآورد می‌شود. به عبارت دیگر دولت ناترازی ۱۵ میلیون لیتری را از طریق واردات بنزین جبران می‌کند. 

براساس آمار وزارت نفت، میزان واردات بنزین در سال گذشته حدود ۴ میلیارد و ۱۵ میلیون لیتر با هزینه ۳ میلیارد و ۱۱ میلیون دلار بنزین بوده است. قیمت هر لیتر بنزین وارداتی نیز حدود ۷۵ سنت است که با نرخ فعلی دلار مبادله‌ای، واردات هر لیتر بنزین حدود ۳۳ هزار تومان برای کشور هزینه دارد.

زنجیره ارزش تولید بنزین در کشور شامل ۵ مرحله استخراج نفت، انتقال نفت، تولید بنزین در پالایشگاه، توزیع بنزین و خرده فروشی است. با توجه به این موضوع، هزینه تمام شده تولید بنزین در پالایشگاه‌های داخلی و بدون در نظر گرفتن ارزش ذاتی نفت حدود ۸ هزار تومان تعیین می‌شود. بنابراین، با در نظر گرفتن تولید ۱۱۰ میلیون لیتر در روز با هزینه ۸ هزار تومان، روزانه ۸۸۰ میلیارد تومان هزینه تمام شده تولید بنزین در پالایشگاه‌ها است.

از طرفی به طور متوسط روزانه ۱۵ میلیون ناترازی بنزین در کشور وجود دارد که با واردات برطرف می‌شود. همانطور که گفته شد هزینه هر لیتر بنزین وارداتی با نرخ ارز مبادله‌ای، ۳۳ هزار تومان است. بدین ترتیب، در مجموع هزینه واردات روزانه ۱۵ میلیون لیتر، عددی معادل ۴۹۵ میلیارد تومان است. در نتیجه، دولت به طور میانگین روزانه هزار و ۳۷۵ میلیارد تومان برای تولید و واردات بنزین هزینه می‌کند.

می‌توان گفت به طور متوسط حدود ۷۰ درصد بنزین مصرف شده در داخل کشور، سهمیه‌ای و با نرخ ۱۵۰۰ تومان است. با احتساب میانگین مصرف ۱۲۴ میلیون لیتر، روزانه حدود ۸۷ میلیون لیتر بنزین یارانه‌ای با نرخ ۱۵۰۰ تومان و ۳۰ درصد باقی مانده که عددی معادل ۳۷ میلیون لیتر بنزین آزاد است، با هزینه ۳ هزار تومان در کشور مصرف می‌شود. به عبارتی مردم روزانه ۱۳۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از هزینه بنزین را با مصرف بنزین یارانه‌ای و ۱۱۱ میلیارد تومان را با مصرف بنزین آزاد پرداخت می‌کنند. در واقع اعداد مذکور نشان می‌دهد که مردم مجموعا ۲۴۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از هزینه بنزین را پرداخت می‌کنند و مقدار باقی مانده که هزار و ۱۳۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان در روز است، یارانه انرژی است که دولت برای بنزین می‌پردازد.