بازار نفت در ماه اکتبر/ تحولات منطقه غرب آسیا قیمت را تعیین می‌کند

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، براساس گزارش سولوشن انرژی، در نشست اخیر وزارتی اوپک‌پلاس، اعضای این گروه به دلیل افزایش ریسک‌های اختلال در عرضه نفت و فضای پرتنش در کشور‌های تولیدکننده، تصمیم به تعویق بازگشت به بازار یا افزایش تدریجی تولید تا ابتدای دسامبر ۲۰۲۴ گرفتند. برخی گزارش‌های غیررسمی از ادامه مذاکرات سران اوپک‌پلاس برای تمدید این تصمیم حکایت دارند. در حال حاضر، اوپک‌پلاس تولید نفت را به میزان ۵.۸۶ میلیون بشکه در روز کاهش داده است که معادل ۵.۷ درصد از تقاضای جهانی است. این گروه قصد دارد در طی یک سال آینده، حدود ۲.۲ میلیون بشکه دیگر به عرضه جهانی بازگرداند.

در سمت تقاضای بازار، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرده که رشد تقاضای نفت از ۲ میلیون بشکه در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به کمتر از ۹۰۰ هزار بشکه در روز در فصل آخر سال جاری کاهش یابد. به عبارت دیگر، تقاضا با سرعت بیشتری به نقطه اوج خود در سال جاری نزدیک می‌شود. این روند ضعف تقاضا به‌ویژه در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ تا حدی بوده که اوپک در سه گزارش اخیر خود پیش‌بینی تقاضا را کاهش داده است. این تغییر، برخلاف استراتژی‌های پیشین اوپک است که همواره به دنبال تقویت تقاضا و رشد آن بوده است، و نشان‌دهنده شرایط بحرانی در تقاضای نفت است.

در ماه اکتبر، تحولات ژئوپلتیک تأثیر عمده‌ای بر روند بازار نفت گذاشت. در این ماه، رکورد جدیدی در تحریم کشتی‌های حامل نفت ایران و روسیه به ثبت رسید، به‌ طوری که تعداد کشتی‌های تحریمی از حدود ۱۰ کشتی در سال‌های گذشته به بیش از ۱۳۰ کشتی تا ابتدای اکتبر ۲۰۲۴ رسید. در این میان، صادرات نفت و فرآورده‌های سنگین ایران از طریق کشتی‌های تحریمی افزایش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای را تجربه کرده است.

نوسانات قیمت نفت در اکتبر، متاثر از تحولات منطقه‌ای بود. در ابتدای ماه، قیمت نفت به دنبال عملیات موشکی ایران علیه رژیم صهیونیستی و تهدیدات اسرائیل مبنی بر حمله به زیرساخت‌های نفتی ایران، از ۷۰ دلار به ۸۰ دلار رسید. در میانه ماه، با تغییر رویکرد آمریکا برای جلوگیری از حمله اسرائیل به زیرساخت‌های حیاتی ایران و واکنش ضعیف‌تر اسرائیل نسبت به اهداف نظامی در ایران، قیمت‌ها کاهش یافت و به حدود ۷۰ دلار رسید. در پایان ماه، به دلیل ابهام در واکنش ایران به حملات اسرائیل، قیمت‌ها مجدداً افزایش یافت و به ۷۳ دلار رسید.

پیش‌بینی‌های اخیر موسسات بین‌المللی نشان می‌دهد که میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۴ بین ۸۰ تا ۸۲ دلار به ازای هر بشکه خواهد بود. تحلیل‌گران همچنان نگران کاهش تقاضا هستند و آن را ریسک اصلی کاهش قیمت نفت می‌دانند، در حالی که تحولات ژئوپلتیکی کمتر بر قیمت‌ها اثرگذار خواهند بود.

در زمینه اقتصادی، کاهش شاخص PMI در چین برای پنجمین ماه متوالی و کاهش ۲ درصدی شاخص تولید صنعتی این کشور، همراه با کاهش مشابه شاخص PMI در اروپا، نشان‌دهنده ضعف در رشد اقتصادی جهانی است. پیش‌بینی می‌شود که سهم چین از رشد تقاضای جهانی در سال ۲۰۲۵ به ۲۰ درصد برسد، در حالی که این کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۰ درصد از رشد تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده بود.

این تحولات نشان‌دهنده فشار‌های متعدد بر بازار نفت است که می‌تواند بر قیمت‌ها و روند تولید و عرضه تاثیرگذار باشد.