به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به گزارش روابط عمومی اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته، ایران در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخی خود در حوزه انرژی قرار دارد. بحران کمبود انرژی، شامل برق در تابستان، گاز طبیعی در زمستان و فرآورده‌های نفتی در طول سال، صنایع، اقتصاد خانوار‌ها و حتی معیشت عمومی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. این بحران به‌ویژه با تکیه بر آمار و ارقام موجود، به چالشی فراگیر تبدیل شده که ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی گسترده‌ای دارد.
علی محمودیان، رئیس همایش ملی شکوفایی سبز، نوآوری‌های انرژی و حمل‌ونقل پاک و مدیر اجرایی اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته، با تأکید بر ضرورت گفت‌وگوی ملی در این خصوص اظهار داشت: «امروز، ایران با چالشی روبه‌رو است که ابعاد آن از یک بحران اقتصادی فراتر رفته و تبدیل به مسأله‌ای اجتماعی و حتی سیاسی شده است. هدف ما از برگزاری این همایش، نه تنها شناسایی مشکلات، بلکه ارائه راهکار‌هایی است که بر اساس علم و تجربه جهانی قابلیت اجرایی داشته باشد.»
چالش‌های اساسی اقتصاد انرژی ایران
به گفته محمودیان، بحران انرژی در ایران شامل ابعاد متعددی است که هرکدام به تنهایی چالشی جدی برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود:
• رشد مصرف و شکاف تولید: مصرف روزانه بنزین در کشور ۱۳۵ میلیون لیتر است، در حالی که ظرفیت تولید داخلی تنها ۱۱۰ میلیون لیتر است و شکاف فعلی ۲۵ میلیون لیتر در روز است. اگر این روند ادامه یابد، مصرف بنزین تا سال ۱۴۰۸ به ۲۵۰ میلیون لیتر در روز خواهد رسید که تأمین آن از توان کشور خارج است.
• هزینه سنگین یارانه‌ها: یارانه سوخت بیش از ۸۰ میلیارد دلار در سال از منابع کشور را مصرف می‌کند و ادامه این روند در دهه آینده منابع مالی کشور را به شدت تحلیل خواهد برد.
• وابستگی به سوخت‌های فسیلی و سهم پایین انرژی‌های تجدیدپذیر: سهم انرژی‌های تجدیدپذیر تنها ۳ درصد از مصرف انرژی ایران را تشکیل می‌دهد، در حالی که میانگین جهانی ۲۶ درصد است. این فاصله عظیم با استاندارد‌های جهانی ضرورت توسعه انرژی‌های پاک را دوچندان می‌کند.
• تلفات بالا در شبکه توزیع و مصرف: حدود ۱۰ درصد از انرژی تولیدی کشور در فرآیند توزیع و انتقال هدر می‌رود.
نقش سوخت‌های جایگزین در کاهش بحران انرژی
توسعه سوخت‌های جایگزین به عنوان یکی از اولویت‌های اصلاح ساختار انرژی مطرح است:
• گاز طبیعی فشرده (CNG): سهم کنونی CNG در مصرف سوخت خودرو‌های سبک حدود ۱۸ درصد است. با حمایت‌های هدفمند، این سهم می‌تواند به ۳۵ درصد تا سال ۱۴۰۸ افزایش یابد. این اقدام می‌تواند جایگزینی برای مصرف روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین و گازوئیل باشد و صرفه‌جویی قابل‌توجهی در منابع ارزی کشور ایجاد کند.
• گاز مایع (LPG): با بهبود زیرساخت‌های توزیع LPG، می‌توان روزانه ۵ میلیون لیتر بنزین را (در موتورسیکلت ها) جایگزین کرد. LPG همچنین می‌تواند به عنوان جایگزینی برای بخشی از مصرف گازوئیل در بخش حمل‌ونقل و صنعت استفاده شود.
راهکار‌های پیشنهادی
همایش ملی شکوفایی سبز، فرصتی برای ارائه راهکار‌های علمی و عملیاتی است. محور‌های اصلی این راهکار‌ها عبارتند از:۱. اصلاح نظام یارانه‌ای سوخت: از طریق مدل‌های پلکانی، توزیع عادلانه سهمیه بنزین به افراد و هدایت منابع حاصل به سمت زیرساخت‌های انرژی پاک.
۲. توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر: افزایش سهم انرژی خورشیدی و بادی به میانگین‌های جهانی.
۳. ارتقای بهره‌وری انرژی: کاهش هدررفت در شبکه‌های توزیع و استفاده از فناوری‌های نوین.
۴. گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل پاک: نوسازی ناوگان فرسوده و افزایش سهم خودرو‌های گازسوز در سیستم حمل‌ونقل.
همایش ملی شکوفایی سبز: بستری برای تصمیم‌سازی
این همایش که روز ۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ در مرکز همایش‌های بین‌المللی ایران (نورالرضا) برگزار خواهد شد، با هدف گردهم‌آوری نخبگان علمی، دولتمردان، مدیران صنعتی و فعالان صنفی طراحی شده است. محمودیان تأکید کرد: «این همایش فرصتی برای باز کردن گفتگو‌های جدی در سطح ملی و ارائه راه‌حل‌هایی است که بتواند کشور را از بحران فعلی عبور دهد. بدون همکاری و هماهنگی همه بخش‌ها، امکان دستیابی به تعادل پایدار در اقتصاد انرژی وجود نخواهد داشت.»