بررسی ۳ سلاح استراتژیک ساخت ایران که به نام شهید سلیمانی مزین شدند/ از موشک بالستیک تا کشتی‌های جنگی پیشرفته

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، پس از شهادت مظلومانه سردار قاسم سلیمانی در دی‌ماه ۱۳۹۸، جمهوری اسلامی ایران به‌منظور گرامیداشت یاد و نام این قهرمان ملی، اقدام به نام‌گذاری چندین سلاح استراتژیک به نام ایشان کرد. این تسلیحات شامل یک موشک پیشرفته، یک شناور جنگی و یک سامانه پدافندی کوتاه‌برد هستند که هرکدام نماد توانمندی‌های علمی و فنی ایران در عرصه دفاعی محسوب می‌شوند با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد این تسلیحات، این گام‌ها نه‌تنها به‌عنوان یادبودی از سردار سلیمانی بلکه به‌عنوان تقویت‌کننده قدرت بازدارندگی کشور در برابر تهدیدات خارجی مورد توجه قرار گرفت و نام سربازایران، قاسم سلیمانی همچنان هراس به دل دشمنان می‌اندازد.

 در این گزارش، به بررسی این سه سلاح و نقش آن‌ها در استراتژی‌های دفاعی ایران می‌پردازیم:

موشک شهید سلیمانی

موشک شهید سلیمانی یکی از دستاورد‌های جدید و پیشرفته در حوزه توانمندی‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران است که با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و طراحی مهندسی دقیق، بازتابی از رشد و پیشرفت مداوم در عرصه نظامی کشور به شمار می‌رود. این موشک با مشخصاتی مانند طول ۱۱ متر، جرم حدود ۷ تن و وزن سر جنگی ۵۰۰ کیلوگرم قابلیت‌های منحصر‌به‌فردی دارد که آن را به ابزاری مؤثر برای پاسخ به تهدیدات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل می‌کند. از جمله شاخصه‌های کلیدی این موشک می‌توان به استفاده از سوخت جامد ترکیبی، برد ۱۴۰۰ کیلومتری و هدایت‌پذیری بالای سر جنگی آن تا انتهای مسیر اشاره کرد.

چنین ویژگی‌هایی به وضوح نشانگر هدفمند بودن طراحی این موشک برای عملیات‌هایی با دقت بالا و قابلیت پاسخ سریع به تهدیدات است.

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این موشک، سرعت بالای آن در مراحل مختلف حرکت است. سرعت ورود موشک به جو به ۱۲ ماخ می‌رسد که در نوع خود چشمگیر است. این سرعت بالا علاوه بر کاهش زمان رسیدن به هدف، شانس رهگیری موشک توسط سامانه‌های پدافندی پیشرفته را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

 
همچنین، سرعت نهایی اصابت به زمین ۵ ماخ گزارش شده که قدرت تخریب و نفوذ سر جنگی را افزایش می‌دهد. این موارد، در کنار قابلیت نقطه‌زنی سر جنگی و طراحی مقاوم هوافضایی بدنه، امکان حملات دقیق به اهداف باارزش و استراتژیک را فراهم می‌کند.

این امر موجب می‌شود که موشک در شرایط سخت پروازی، پایداری بالاتری داشته باشد و هزینه‌های مرتبط با تعادل ساختاری بدنه نیز کاهش یابد. با وجود این که قطر بدنه بزرگ‌تر می‌تواند منجر به افزایش نیروی پسا شود، این مشکل با تقویت سیستم پیشران و جای‌گذاری مناسب موتور قابل‌رفع بوده و در نتیجه عملکرد کلی موشک نسبت به نسل های قبلی ارتقا یافته است.

سر جنگی این موشک که قابلیت جداشدن از بدنه را دارد، با طراحی ویژه‌ای مجهز به بالک‌های کنترلی ساخته شده است که امکان انجام مانور‌های دقیق در فاز پایانی مسیر را فراهم می‌سازد و در دقت پایانی برخورد نقش اساسی دارد.

این ویژگی در کنار هدایت‌پذیری تا لحظه اصابت، توانایی بالایی به موشک برای اجرای عملیات‌هایی با دقت بسیار بالا می‌بخشد. همچنین، استفاده از سوخت جامد ترکیبی در این موشک سبب افزایش قابلیت‌های واکنش سریع و کاهش زمان لازم برای آماده‌سازی پرتاب شده است. این ویژگی‌ها برای افزایش کارایی در مقابله با تهدیدات لحظه‌ای و غافلگیر‌کننده بسیار حیاتی هستند.

به طور کلی، موشک شهید سلیمانی با ترکیب سرعت، قدرت تخریب، دقت بالای هدف‌گیری و طراحی ساختاری کاربردی، یک ابزار استراتژیک ارزشمند به شمار می‌آید. این موشک، نه تنها نشان‌دهنده گام‌های رو به جلوی ایران در زمینه تکنولوژی موشکی است، بلکه پیام روشنی درباره توسعه توانایی‌های دفاعی و بازدارندگی کشور در برابر تهدیدات خارجی دارد. توانایی‌هایی که در این موشک به نمایش گذاشته شده، آن را به یکی از نقاط عطف در حوزه موشک‌های بالستیک میان‌برد تبدیل کرده است.

ناو شهید سلیمانی

ناو شهید سلیمانی در شهریور ۱۴۰۱ به ناوگان جنوب نیروی دریایی سپاه الحاق شد. طراحی و ساخت این شناور با هدف افزایش خودکفایی دفاعی و کاهش وابستگی به فناوری‌های خارجی صورت گرفته است و این امر اهمیت استراتژیک بالایی دارد.

ناو شهید سلیمانی به طول ۶۷ متر و عرض ۲۰ متر دارای برد عملیاتی ۹۲۵۰ کیلومتر است که به این شناور اجازه می‌دهد در مناطق دورتر از ساحل نیز عملیات‌های مختلفی را به‌طور مستقل انجام دهد. سرعت بالای آن، که به ۳۲ نات می‌رسد، این شناور را قادر می‌سازد تا در شرایط متغیر دریایی با سرعت عمل بالایی به‌سرعت به نقاط مختلف منتقل شده و در برابر تهدیدات عمل کند.

ویژگی‌های ساختاری و دفاعی ناو شهید سلیمانی
یکی از نوآوری‌های مهم در طراحی این شناور، استفاده از بدنه آلومینیومی است که در مقایسه با فلزات سنتی، مقاوم‌تر در برابر خوردگی و فرسایش ناشی از آب‌های شور است.

 
این ویژگی باعث کاهش نیاز به تعمیرات مداوم و افزایش عمر مفید شناور می‌شود. علاوه بر این، طراحی خاص بدنه این ناو که شامل خطوط شکسته و مقطع راداری کاهش‌یافته است، موجب شده که شناور در برابر رادار‌های دشمن شناسایی‌شدن دشوارتر شود و توانمندی‌های پنهان‌سازی آن در مقابله با تهدیدات هوایی و سطحی افزایش یابد.

در زمینه پدافند، این شناور به سامانه‌های پیشرفته مجهز است. از جمله این سامانه‌ها می‌توان به موشک‌های کروز با برد‌های مختلف اشاره کرد که از ۹۰ کیلومتر تا ۷۰۰ کیلومتر قابل شلیک هستند.

این توانمندی به ناو شهید سلیمانی اجازه می‌دهد که به‌طور مؤثر در مقابل تهدیدات مختلف، از جمله تهدیدات هوایی، سطحی و حتی زیرسطحی، مقابله کند. همچنین، سیستم‌های پدافند هوایی آن شامل موشک‌های عمود پروازی با برد‌های بلند است که از این شناور در برابر حملات موشکی و پهپادی حفاظت می‌کند.

توانایی‌های تهاجمی و دفاعی شناور شهید سلیمانی
ناو شهید سلیمانی به‌عنوان یک  پایگاه رزمی متحرک، قابلیت حمل ۳ شناور کوچک و بالگرد را دارد. این ویژگی به این شناور اجازه می‌دهد تا در عملیات‌های مختلف، به‌ویژه در مواردی که نیاز به پشتیبانی هوایی یا شناور‌های کوچک‌تر برای مأموریت‌های خاص است، عملکردی موثرتر داشته باشد. شناور‌های کوچک که از آن حمل می‌شود، می‌توانند در عملیات‌های گشتی، ضدتروریستی و مقابله با کشتی‌های دشمن شرکت کنند. به‌علاوه، این شناور به محض نیاز می‌تواند با اعزام بالگرد به مناطق موردنظر، عملیات شناسایی و پشتیبانی از عملیات‌های زمینی و دریایی را انجام دهد.

تسلیحات عملیاتی این ناو شامل:
۱ توپ ۳۰ م‌م ۲A۴۲ با کنترل‌آتش الکترواپتیک
۶ گتلینگ ۳لول ۲۰م‌م هر کدام با سایت کنترل‌آتش مستقل
۶ سکو هر کدام برای یک لانچر موشک کروز مایل پرتاب از هر نوعی (نصر، نصیر، نور، قادر، قدیر، ابومهدی (طلائیه) و ظفر؛ به عبارتی جمعا ۶ تیر موشک کروز ضدناو)
۲ پک ۳تایی برای ۶تیر موشک پدافندی برد متوسط صیاد-۳ ورژن F با بُرد ۹۰ الی ۱۲۰ کیلومتر
۴ پک ۴ تایی برای ۱۶ تیر موشک پدافندی برد کوتاه نوّاب
۲ لانچر ۲۴تایی جوشن برای شلیک چف/فلر
۳ فروند قایق تندرو در انواع اژدرافکن، بدون‌سرنشین انتحاری/شناسایی/جنگال، حمل‌تکاور، موشک‌انداز و ..
۱ فروند بالگرد کلاس سبک یا متوسط از انواع بل-۲۰۶ جت‌رنجر، شاهد-۲۷۸ و یا بل-۴۱۲ هوادریا

نمایی از تسلیحات شناور شهید سلیمانی که آن را به قدرتمند ترین شناور رزمی ایران میکند

ناو شهید سلیمانی با قابلیت‌های منحصر‌به‌فرد خود در زمینه حمایت از عملیات‌های دور از ساحل، قدرت بازدارندگی ایران را در برابر تهدیدات خارجی به‌ویژه قدرت‌های فرامنطقه‌ای افزایش می‌دهد. این شناور به‌عنوان یکی از ارکان قدرت دریایی ایران، می‌تواند در شرایط حساس و در صورت بروز درگیری‌های نظامی، نقش حیاتی در دفاع از منافع ملی کشور ایفا کند. همچنین، توانمندی‌های آفندی و پدافندی این شناور به ایران این امکان را می‌دهد که در صورت نیاز، به‌راحتی تهدیدات دریایی را از میان بردارد و از تمامیت ارضی خود در دریا‌ها و اقیانوس‌ها محافظت کند.

در آینده، حضور این نوع شناور‌ها و پروژه‌های مشابه در نیروی دریایی سپاه می‌تواند نقش کلیدی در تقویت قدرت دریایی ایران داشته باشد و به‌ویژه در آب‌های دور از ساحل و دریا‌های آزاد، قادر به انجام مأموریت‌های مختلف باشد. این شناور‌ها امروزه به یکی از ارکان اصلی استراتژی‌های دفاعی ایران در عرصه‌های بین‌المللی تبدیل شوند.

سال گذشته با الحاق ناو‌های جدید از کلاس شهید سلیمانی با نام‌های شهید حسن باقری و شهید صیاد شیرازی و همچنین اولین نمونه از شناور پیشرفته شهید ابومهدی المهندس اولین ناوتیپ تهاجمی سپاه رسما شکل گرفت که چهره جدیدی به نیروی دریایی سپاه داد و نقش مهمی در افزایش قدرت رزم دریایی کشور شد.

در نهایت، ناو کلاس شهید سلیمانی به‌عنوان یک دستاورد بزرگ در زمینه خودکفایی دفاعی ایران و پیشرفت‌های فناوری دریایی، قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران را در منطقه تقویت کرده است. ویژگی‌های ساختاری، دفاعی و آفندی این شناور باعث شده که از آن به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شناور‌های جنگی ایران یاد شود. این شناور نه تنها به امنیت ملی ایران در دریا‌ها کمک می‌کند بلکه نشان‌دهنده عزم ملی در رسیدن به استقلال دفاعی و قدرت بازدارندگی در برابر تهدیدات جهانی است.

سامانه پدافندی کوتاه برد شهید سلیمانی

سامانه پدافندی شهید سلیمانی به‌عنوان یک سیستم دفاع نقطه‌ای طراحی شده است که برای مقابله با تهدیدات هوایی در ارتفاع پایین به کار می‌رود. این سامانه شامل دو موشک با جست‌وجوگر حرارتی در طرفین و یک توپ گاتلینگ است که به‌طور خاص برای دفاع از شناور‌ها طراحی شده است. این سامانه در سال ۱۴۰۱ و در جریان بازدید رئیس مجلس، محمدباقر قالیباف، رونمایی شد و در کنار سامانه اخلالگر ظهیر رونمایی شد.

وزن این موشک  ۷۰ کیلوگرم و برد آن ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر است (با برد سامانه متفاوت است) و ماموریت انهدام اهداف کم سرعت پروازی نظیر پهپاد‌های پیستونی انتحاری و رزمی را به خوبی انجام میدهد که جزو جدانشدنی ساختار رزم ارتش‌های مدرن هستند.

قابلیت‌های این سامانه به‌گونه‌ای است که می‌تواند هم در محیط‌های زمینی و هم دریایی به‌کار گرفته شود. در حوزه زمینی، به دلیل تحرک بالای خود، در کمین‌های پدافندی استفاده می‌شود و در دریا به‌عنوان یک پدافند کوتاه‌برد مناسب برای نصب بر روی پلتفرم‌های بزرگ و سنگین نظامی که فاقد سیستم‌های پدافندی هستند، مانند ناو شهید مهدوی و ناوبندر مکران، عمل می‌کند.

این ویژگی‌ها سامانه شهید سلیمانی را به یک ابزار دفاعی چندمنظوره و کارآمد تبدیل کرده است که در حوزه دریایی دست ایران را برای تجهیز تمام شناور‌ها با سرعت بالا باز میگذارد. این سامانه میتواند روی پد بالگرد شناور‌ها مستقر شود و یک حلقه جدید پدافندی در شرایط نامطلوب نظامی ایجاد کند.

سید نویدرضا موسوی