گوگل شهریور به دادگاه می‌رود/ دعوای نمایندگان کنگره بر سر فناوری جاسوسی!

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محاکمه‌ای در رابطه با انحصارطلبی گوگل در بازار تبلیغات آنلاین در شهریورماه ۱۴۰۴ (سپتامبر ۲۰۲۵) در ایالات متحده برگزار خواهد شد. در این محاکمه، دادگاه به بررسی پیشنهادات وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) برای مقابله با انحصار گوگل در بخش فناوری تبلیغات دیجیتال خواهد پرداخت.

آژانس‌های ضد انحصار در آمریکا به دنبال فروش بخشی از کسب‌وکار تبلیغاتی گوگل به منظور مقابله با تسلط انحصاری این شرکت بر ابزارهای تبلیغاتی هستند. قاضی لئونی برینکما تاریخ محاکمه گوگل را برای رسیدگی به این تخلفات در شهریورماه تعیین کرده است. ین محاکمه پس از آن برگزار می‌شود که در آوریل ۲۰۲۵، دادگاه اعلام کرد که گوگل در دو بخش کلیدی فناوری تبلیغات دیجیتال، یعنی بازار تبادل تبلیغات (AdX) و پلتفرم مدیریت تبلیغات ناشران (DFP یا Google Ad Manager)، انحصار غیرقانونی ایجاد کرده است.

این مسئله اما تمام ماجرا نیست؛ نمایندگان کنگره آمریکا، در جلسه استماع که با حضور نماینده گوگل برگزار شد، اتهاماتی جدی را متوجه این ابرشرکت کرده‌اند، از جمله جاسوسی و در اختیار گرفتن اطلاعات و مشخصات کاربران از طریق جمع‌آوری داده.

در ادامه این گزارش به جزئیات اتهامات مطرح شده پیرامون گوگل می‌پردازیم.

در سال‌های اخیر، قدرت و نفوذ شرکت‌های فناوری در ابعاد مختلف زندگی انسان‌ها، به موضوعی داغ برای سیاست‌گذاران، محققان و نهادهای مدنی در سراسر جهان تبدیل شده است. یکی از شرکت‌هایی که بیش از دیگران زیر ذره‌بین قرار گرفته، گوگل، غول فناوری آمریکایی و یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های جهانی برای تبلیغات، جستجوی اینترنتی و خدمات دیجیتال است. در جلسه‌ای پرتنش که در کنگره آمریکا برگزار شد، مدیرعامل گوگل، ساندار پیچای، به پرسش‌های نمایندگان پاسخ داد که از او راجع به موارد مختلف از جمله دزدی اطلاعات از کاربران سوال پرسیده شد. در ادامه به بررسی سوال و جواب های نمایندگان و مدیرعامل گوگل میپردازیم.

 چرا گوگل محاکمه شد؟

گوگل، یکی از پیشتازان عصر دیجیتال، خدمات مختلفی از جمله جستجوی آنلاین، تبلیغات هدفمند، نقشه‌های گوگل (Google Maps) و پلتفرم‌های کاربردی دیگر ارائه می‌دهد. مدل درآمدی گوگل تا حد زیادی وابسته به تبلیغات است؛ تبلیغاتی که با استفاده از داده‌های کاربران، دقیقاً برای نمایش علاقه‌مندی‌ها و نیازهای آنها طراحی می‌شود. این رویکرد از یک سو، تجربه کاربران را بهبود می‌دهد و از سوی دیگر، نگرانی‌هایی درباره جمع‌آوری بی‌رویه داده‌ها و استفاده از آنها برای اهداف تجاری ایجاد کرده است، در واقع با کشف علاقمندی های مخاطب با توجه به فاکتور هایی مثل لایک، تماشا یا کلیک مخاطب در تبلیغات بعدی مهندسی میشده است تا بهره وری تبلیغات بالا رود( مسله مشابه در اکسپلور اینستاگرام ملموس تر است).

موضوع اصلی جلسه کنگره بر سر این مسئله بود: آیا گوگل از اطلاعات جمع‌آوری‌شده کاربران به‌طور شفاف استفاده می‌کند و آیا کاربران کنترل کافی بر داده‌های شخصی خود دارند؟ نمایندگان کنگره به پرسش‌هایی درباره شفافیت در سیاست‌های حریم خصوصی گوگل، میزان کنترل کاربران بر اطلاعاتشان، و نحوه استفاده از داده‌ها در تبلیغات هدفمند پرداختند.

در جلسه چه گذشت؟

مشخصاً دزدی اطلاعات تخلف نابخشیدنی محسوب می شود چرا که مسله حریم خصوصی کاربر را خدشه دار میکند. اما باید توجه داشت تحقیق و بررسی در موارد اینچنینی نیازمند کار کارشناسی است و باید از حداقل های حوزه فناوری آگاه بود.

یکی از نکات قابل‌توجه این جلسه، سطح پایین آگاهی فناوری برخی اعضای کنگره بود که موجب طرح پرسش‌های نامربوط و گاهی مضحک شد. در یک نمونه مشهور، یکی از نمایندگان سوالی مطرح کرد که گویی تصور می‌کرد گوگل می‌تواند عملکرد یک دستگاه خاص را در خانه کاربران کنترل کند، یا اینکه چرا نتایج جستجو یک عکس خاص در اینترنت نشان داده شده است. این نوع سوالات نه‌تنها موضوع جلسه را خدشه‌دار کرد، بلکه باعث شد جلسه مورد انتقاد عمومی قرار گیرد و به سوژه طنز کاربران اینترنت در آمریکا تبدیل شود.

این ناآگاهی نسبت به فناوری از سوی قانون‌گذاران، یک بحران جدی را نشان می‌دهد: چگونه سیاست‌گذارانی که دانش کافی نسبت به فناوری ندارند، توان تصویب قوانین مؤثر و نظارت بر قدرت شرکت‌هایی چون گوگل را خواهند داشت؟ شاید به‌جای فقط سرزنش گوگل، نخست باید بر آموزش و توانمندسازی سیاست‌گذاران برای درک بهتر تکنولوژی تمرکز کرد.

آیا گوگل کنترل کاربران را مهندسی کرده است؟

منتقدان گوگل، از جمله بسیاری از نمایندگان کنگره، ادعا کردند که این شرکت به‌طور گسترده‌ای از داده‌های کاربران برای کسب درآمد از تبلیغات هدفمند سوءاستفاده می‌کند. آنها اظهار داشتند که گوگل سیاست‌های خود را طوری پیچیده کرده که کاربران معمولی قادر به فهم دقیق آن نیستند. برخی از موارد مطرح‌شده عبارت بودند از:

1. ردیابی مکان کاربران حتی زمانی که ویژگی مکان غیرفعال شده است:  
   نمایندگان کنگره نگرانی‌هایی مطرح کردند مبنی بر اینکه حتی زمانی که کاربران تنظیمات مکان را غیرفعال می‌کنند، گوگل همچنان داده‌های مربوط به موقعیت مکانی آنها را جمع‌آوری می‌کند.

2. استفاده از داده‌ها برای تبلیغات هدفمند:  
   گوگل با ارائه تبلیغات هدفمند از طریق داده‌های کاربران، درآمد خود را به‌طور چشم‌گیری افزایش داده است. منتقدان معتقد بودند که کاربران به‌صورت کامل از نحوه استفاده از داده‌هایشان آگاه نیستند.

3. عدم شفافیت در سیاست‌های گوگل:  
   اعضای کنگره ادعا کردند که توضیحات گوگل درباره نحوه جمع‌آوری داده‌ها و استفاده از آنها پیچیده و غیرشفاف است. نمایندگان خواستار این شدند که گوگل به شفافیت بیشتری درباره نحوه استفاده از داده‌ها تعهد دهد.

• در ادامه حتما بخوانید

  گوگل به دلیل نقض حریم خصوصی ۱.۴ میلیارد دلار جریمه شد

دفاعیات ساندار پیچای: اول از مخاطب اجازه میگیریم، بعد دسترسی پیدا میکنیم!

مدیرعامل گوگل، ساندار پیچای، تلاش کرد تا با توضیحات خود به برخی از نگرانی‌ها پاسخ دهد. او تأکید کرد که گوگل فقط داده‌هایی را جمع‌آوری می‌کند که کاربران اجازه دسترسی به آنها را داده‌اند. برخی از نکات کلیدی دفاعیات پیچای عبارت بودند از:

1. رضایت کاربران:  
   پیچای تصریح کرد که گوگل تمامی داده‌ها را با موافقت کاربران جمع‌آوری می‌کند و کاربران می‌توانند تنظیمات حریم خصوصی خود را به‌راحت  

ی تغییر دهند و کنترل کاملی بر داده‌های خود داشته باشند.

2. ابزارهای مدیریت اطلاعات:  
   او توضیح داد که ابزارهایی مانند «Google Account Settings» و «My Activity» برای کاربران طراحی شده‌اند تا بتوانند داده‌های خود را مدیریت یا حذف کنند.

3. ضرورت جمع‌آوری داده‌ها برای عملکرد برخی خدمات:  
   پیچای توضیح داد که برخی از خدمات مانند Google Maps، برای عملکرد صحیح نیازمند اشتراک‌گذاری داده‌های مکانی هستند. او تأکید کرد که گوگل تلاش می‌کند از داده‌ها تنها در راستای بهبود خدمات استفاده کند و حتی بدون رضایت کاربر این دسترسی ها انجام می شود.

چالش‌های اصلی در موضوع جلسه

این جلسه نشان داد که شرکت‌های فناوری با چالش‌های فزاینده‌ای در زمینه نظارت و پاسخگویی به نگرانی‌های عمومی درباره حریم خصوصی مواجه هستند. سه چالش اصلی عبارت بودند از:

1. شفافیت بیشتر گوگل در عملکرد خود:  
   فشار بر گوگل برای ارائه توضیحات شفاف‌تر درباره نحوه جمع‌آوری داده‌ها و استفاده از آنها فوراً افزایش یافته است.نمایندگان به دنبال شفاف کردن اهداف مالی و سیاسی تبلیغاتی گوگل در این مسله بودند.

2. حفظ حریم خصوصی کاربر:  
   گوگل باید میان حفظ حریم خصوصی کاربران و مدل درآمدی خود که وابسته به تبلیغات هدفمند است، تعادل برقرار کند و از نقض حریم خصوصی کاربران خودداری کند. امری بعید است توسط شرکت های ارائه دهنده خدمات مجازی اجرایی شود.

3. آگاهی محدود قانون‌گذاران:  
   جلسه کنگره نشان داد که بسیاری از سیاست‌گذاران هنوز در درک فناوری‌های نوین ضعف دارند. این موضوع می‌تواند به قوانین ناکارآمد یا سیاست‌هایی که به‌جای حل مسئله، مشکلات جدید ایجاد می‌کنند منجر شود. مشخصاً بهتر بود جلسه اینچنینی در کمیسیون های تخصصی بررسی شود تا پرسش و پاسخ و بازرسی فنی تر، نتایج بهتری داشته باشد.

گوگل، قربانی یا مجرم؟

شاید گوگل بتواند از قوانین فعلی برای پیشبرد اهداف تجاری خود بهره‌برداری کند، اما آیا می‌توان این شرکت را صرفاً مقصر دانست؟ منتقدان حق دارند که از نفوذ بی‌اندازه این شرکت‌ها بر داده‌ها و زندگی مردم انتقاد کنند. آنها به‌درستی نگران هستند که بدون قوانین کافی، قدرت این شرکت‌ها بر حریم خصوصی و دموکراسی آسیب برساند. به همین دلیل، این موج انتقادها نه‌تنها برای کاربران بلکه برای خود صنعت فناوری نیز لازم است.

این فشارهای نظارتی می‌توانند موجب ایجاد تحولاتی شوند که شرکت‌های فناوری ملزم به شفافیت بیشتر و مسئولیت‌پذیری بالا شوند. در نتیجه، این جلسات به نفع عموم مردم خواهد بود و به حفظ اطلاعات کاربران کمک خواهد کرد.

جلسه کنگره آمریکا درباره گوگل، تصویری از آینده‌ای را نشان داد که کسی از تیغ دزدی اطلاعات و نقض حریم خصوصی در امان نیست. این جلسه به روشنی نشان داد که کاربران جهانی، دیگر عملکرد شرکت‌هایی مانند گوگل را بدون پرسش نمی‌پذیرند. از سوی دیگر، گوگل نیز باید سیاست‌های خود را بازنگری کند تا اعتماد عمومی را به دست آورد و نسبت به اطلاعات کاربران توجه بیشتری نشان دهد. هرچند دفاعیات ساندرا پیچای به ظاهر گوگل را از برخی اتهامات تبرئه کرد اما این سوال همچنان باقیست: آیا اطلاعات و حریم خصوصی ما در امنیت است؟