مبارزه با آفات جنگل‌های بلوط زاگرس نیاز به نسخه ملی دارد

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، جنگل‌های بلوط استان چهارمحال و بختیاری به‌عنوان یکی از سرمایه‌های زیست‌محیطی کشور، نقشی حیاتی در حفظ تعادل اکوسیستم، تأمین اکسیژن و کاهش آلاینده‌های هوا دارند. این پهنه‌های سبز، همچون نگهبانان طبیعت، نه‌تنها به تعدیل آب‌و‌هوا و تقویت خاک کمک می‌کنند، بلکه پناهگاهی امن برای گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری فراهم می‌آورند. 

اما در کنار تأثیرات مثبت جنگل‌های بلوط چهارمحال و بختیاری بر اکوسیستم و کیفیت هوا، تهدیدات جدی نیز این سرمایه‌های طبیعی را به خطر انداخته‌اند. آفات و بیماری‌های درختان بلوط، که در سال‌های اخیر شدت گرفته‌اند، موجب خشکیدگی و ضعف گسترده این جنگل‌ها شده‌اند.

 با وجود هشدارهای کارشناسان محیط‌زیست، تاکنون اقدام ملی مؤثری برای مقابله با این بحران صورت نگرفته است، و همین بی‌توجهی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای پوشش گیاهی و زیست‌بوم منطقه داشته باشد.

جنگل‌های بلوط نه‌تنها نقش حیاتی در تصفیه هوا و جلوگیری از فرسایش خاک دارند، بلکه مأوای گونه‌های متعدد جانوری هستند. اما گسترش آفات، در کنار تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری‌های ناپایدار، باعث تخریب تدریجی این منابع شده است.

 نبود برنامه‌های مدون و عدم اختصاص بودجه کافی برای پایش و احیای این جنگل‌ها، نشان‌دهنده خلأ تصمیم‌گیری‌های ملی در حفظ این میراث طبیعی است.

در این گزارش، به بررسی این چالش‌ها و ضرورت اقدامات فوری برای جلوگیری از نابودی این اکوسیستم ارزشمند خواهیم پرداخت.

مهمی این موضوع تا حدی است که یحی رمضانی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در اولین نشست خبری استاندار نیز حفظ جنگل‌های زاگرس را از موضوعات مهمی دانست و نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی و مطالبه‌گری مشکلات این جنگل‌ها را بسیار حیاتی اعلام کرد. 

از این سو با مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری به گفت‌وگو نشستیم تا از وضعیت جنگل‌های بلوط استان با خبر شویم.

اصغر احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های دانشجو گفت: از یک میلیون و ۳۴۵ هکتار عرصه ملی ۳۴۵ هکتار دارای پوشش جنگلی با گونه غالب بلوط هستند که یک دهه اخیر چند استان زاگرسی از جمله استان چهارمحال و بختیاری، خوزستان، فارس، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد دچار آفت جوانه‌خوار بلوط شدند.

وی افزود: این بیماری از نیمه فروردین آغاز و تا اول شهریور ماه ادامه دارد و سبب از بین رفتن سبزینگی درختان و آسیب‌زدن به تنه و ریشه درختان می‌شود در واقع این بیماری یک مرگ خاموش است که به جنگل‌های استان آسیب می‌زند.

بالغ بر ۵۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط استان درگیر آفت هستند

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بیان کرد: بالغ بر ۵۰ هزار هکتار از جنگل‌های بلوط استان درگیر آفت می‌باشند که اگر کمکی به درختان نشود آینده خوبی در انتظار جنگل‌های ارزشمند استان که قسمتی از رویشگاه زاگرس هستند نخواهد بود.

احمدی عوامل طبیعی و انسانی را موجب افزایش آفت‌ها دانست و افزود: عوامل طبیعی مانند کاهش بارندگی‌ها و تغییر در اقلیم‌ها سبب شده تا تاب‌آوری درختان کاهش پیدا کند دخالت بی‌رویه انسان‌ها نیز مانند ورود بیش از حد دام در جنگل‌ها، عدم رعایت مسائل بهداشتی و دخالت انسان در ویراژکوب جنگل با شخم‌های بی‌رویه سبب انباشته شدن بیماری‌ و خسارت به جنگل‌ها می‌شود.

وی ادامه داد: بنابر میزان اعتباراتی که داشتیم طی چند سال اخیر با استفاده از محلول BT یا بیولوژیک سطح ناچیزی را توانستیم آفت‌کشی کنیم اما این امر ناچیز است و جوابگوی آفت‌های کل منطقه نیست.

مبارزه با آفات جنگل‌های بلوط نیاز به نسخه ملی دارد

احمدی تصریح کرد: این امر نیاز به یک اقدام و عزم ملی دارد تا یک نسخه نهایی در سطح ملی برایش پیچیده شود که محصول خرد جمعی ناشی از مرکز تحقیقات کشاورزی، منابع طبیعی و همچنین گیاه پزشکی باشد.

وی افزود: با پیچیده شدن این نسخه ملی و تخصیص اعتبارات لازم ما به عنوان دستگاه اجرایی مجری طرح‌های پیشنهادی خواهیم شد که متأسفانه تا کنون هیچ نسخه‌ای در سطح کشور پیچیده نشده است که انتظار داریم در تدوین سند توسعه رویشگاه زاگرس این موضوع مورد توجه قرار گیرد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان اینکه فصل محلول پاشی از نیمه فروردین ماه تا نیمه اردیبهشت است، ادامه داد: در سال جاری با اعتباراتی که داشتیم تنها توانستیم یک هزار هکتار از رویشگاه شهرستان اردل را با مبلغ ۹۰۰-۸۰۰ میلیون تومان محلول پاشی کنیم.

جنگل‌های بلوط چهارمحال و بختیاری، یکی از ارزشمندترین سرمایه‌های طبیعی کشور، امروز بیش از همیشه نیازمند توجه و حمایت ملی هستند. در حالی که بحران آفات و تخریب تدریجی این جنگل‌ها هشدار جدی برای آینده محیط‌زیست محسوب می‌شود، نبود بودجه کافی و فقدان یک طرح جامع ملی، مانعی بزرگ در مسیر حفاظت و احیای این اکوسیستم حیاتی است.

مدیران ارشد کشور باید این تهدید را به‌عنوان یک بحران ملی تلقی کرده و اقدامات فوری برای تدوین برنامه‌ای راهبردی جهت حفظ این منابع گران‌بها در دستور کار قرار دهند. بدون تخصیص اعتبارات مناسب و اجرای یک طرح علمی و مدون، روند نابودی جنگل‌های بلوط ادامه خواهد یافت، و با آن، اکوسیستم منطقه، هوای پاک، و زیستگاه‌های گونه‌های متعدد گیاهی و جانوری نیز در معرض خطر قرار خواهند گرفت.

اکنون زمان آن رسیده است که مسئولان عالی‌رتبه کشور با اتخاذ تصمیمات جدی، از این سرمایه ملی صیانت کنند. تخصیص بودجه مناسب، تدوین سیاست‌های حفاظتی، و اجرای اقدامات عملی برای مبارزه با آفات، تنها راهکار جلوگیری از این بحران است. این جنگل‌ها تنها میراثی برای امروز نیستند، بلکه ثروتی برای نسل‌های آینده‌اند، و کوتاهی در حفاظت از آن‌ها، پیامدهای جبران‌ناپذیری برای محیط‌زیست و زندگی مردم خواهد داشت. پس بیایید پیش از آنکه دیر شود، تدبیری اساسی بیندیشیم.