هوش مصنوعی؛ دگرگونی بنیادین در حوزه روابط‌عمومی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هوش مصنوعی به سرعت در حال متحول کردن صنایع و حوزه‌های مختلف است و روابط‌عمومی یکی از بخش‌هایی است که بیشترین تأثیر را از این فناوری نوظهور پذیرفته است. دکتر علی شاکر، پژوهشگر ارتباطات و هوش مصنوعی و استاد مدعو دانشکده ارتباطات علامه طباطبائی، در گفتگویی اختصاصی به بررسی تأثیرات هوش مصنوعی بر فعالیت‌های روزمره روابط‌عمومی پرداخت. او با اشاره به تجربه عملی در کارگاه‌های آموزشی، نشان داد که چگونه این فناوری می‌تواند وظایف تکراری را خودکار کرده و سرعت و کیفیت کار را به شکل چشمگیری افزایش دهد.

در این گفت‌و‌گو، دکتر شاکر به فرصت‌ها و چالش‌های این تحول پرداخته و به ویژه بر مسائل اخلاقی، مهارت‌های جدید و تغییرات ساختاری تأکید می‌کند که متخصصان روابط‌عمومی باید برای حفظ اعتبار حرفه‌ای خود به آنها توجه کنند. به گفته او، ورود هوش مصنوعی نه تنها موجب بهبود فرایند‌های تولید محتوا و تحلیل داده‌ها شده، بلکه نقش متخصصان را به سمت فعالیت‌های استراتژیک، نظارت اخلاقی و مهندسی هوشمند تغییر داده است.

این گزارش نگاهی دقیق به آینده روابط‌عمومی در عصر هوش مصنوعی دارد و تأکید می‌کند که ترکیب توانایی‌های هوش مصنوعی با قضاوت و نظارت انسانی، کلید موفقیت در این دوران تحول است.

چند روز پیش در کارگاهی تخصصی به‌صورت عملی بررسی کردیم که در بازه‌ای کوتاه مثلاً تنها یک ساعت چه حجم از فعالیت‌های روزمره‌ی روابط‌عمومی را می‌توان با ابزار‌های هوشمند انجام داد. در همان مدت زمان اندک، موفق شدیم خبر بنویسیم، متن خبر را بازتنظیم کنیم، طرح اولیه و شعار یک کارزار را طراحی کنیم، صدای مصاحبه را به متن تبدیل کنیم و چند فعالیت مشابه دیگر را با کمک ابزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی انجام دهیم. همین تجربه‌ی عملی نشان داد که فناوری هوش مصنوعی نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار، بلکه به‌مثابه‌ی یک نیروی تحول‌آفرین، در حال دگرگون‌کردن حوزه‌ی روابط‌عمومی است.

هوش مصنوعی با خودکارسازی بسیاری از وظایف تکرارشونده و زمان‌بر، بستری فراهم کرده تا تولید محتوا با کیفیت بالاتر، سرعت بیشتر و دقت بالاتری انجام شود. با این حال، این تحول تکنولوژیک حتماً با بی‌نظمی‌هایی در ساختار‌های موجود همراه خواهد بود. نظم پیشین سازمان‌ها، به‌ویژه واحد‌های روابط‌عمومی، دستخوش تغییر می‌شود و این تغییر لزوماً آرام و تدریجی نیست. به همین دلیل، ضروری است که از همین امروز برای مواجهه با این آشوب‌های سازنده، آماده باشیم.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی موجب شده سرعت انجام فعالیت‌های روابط‌عمومی تا ۹۳ درصد افزایش یابد و ۷۸ درصد از فعالان این حوزه نیز عنوان کرده‌اند که کیفیت عملکردشان بهبود پیدا کرده است. اما چنین دستاورد‌هایی تنها زمانی پایدار خواهند بود که با مهارت‌آموزی مستمر، تدوین دستورالعمل‌های روشن، و حفظ تعادل میان سرعت و دقت همراه شوند.

کاربرد‌های هوش مصنوعی در روابط‌عمومی تنها به تولید محتوا محدود نمی‌شود. این فناوری اکنون می‌تواند فرآیند‌هایی مانند پژوهش زمینه‌ای، تحلیل داده‌ها، نگارش پیش‌نویس، و حتی تهیه محتوای شبکه‌های اجتماعی را به‌صورت کاملاً خودکار انجام دهد. در نتیجه، تیم‌های روابط‌عمومی قادر خواهند بود تمرکز بیشتری بر روی فعالیت‌های خلاقانه، تفکر استراتژیک، و تصمیم‌سازی‌های کلان داشته باشند. امروزه بیش از ۸۰ درصد از متخصصان روابط‌عمومی برای ایده‌پردازی و تهیه‌ی پیش‌نویس اولیه از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و بیش از نیمی از آنها در نوشتن بیانیه‌های مطبوعاتی یا تهیه‌ی پیشنهادات، به این فناوری تکیه دارند.

هوش مصنوعی همچنین امکان خلق پیام‌های فوق‌العاده شخصی‌سازی‌شده را در مقیاسی وسیع فراهم می‌آورد. تحلیل داده‌های رفتاری مخاطبان، بخش‌بندی دقیق‌تر آنها، شناسایی روند‌های نوظهور و شناخت بهتر ذی‌نفعان کلیدی از دیگر ظرفیت‌های مهمی است که به تیم‌های روابط‌عمومی قدرتی بی‌سابقه برای تعامل هدفمند و مؤثر می‌دهد.

در کنار این فرصت‌ها، نباید از چالش‌های اخلاقی غافل شد. استفاده نادرست یا بدون چارچوب از هوش مصنوعی ممکن است به انتشار اطلاعات نادرست، تقویت سوگیری‌های موجود یا کاهش شفافیت در تولید محتوا بینجامد. این خطرات در صورت بی‌توجهی می‌توانند اعتماد عمومی را تضعیف کرده و به شهرت سازمان‌ها آسیب وارد کنند. به همین دلیل، افشای صریح استفاده از هوش مصنوعی، راستی‌آزمایی منابع اطلاعاتی، و خودداری از انتشار محتوای گمراه‌کننده، به اصولی غیرقابل‌چشم‌پوشی بدل شده‌اند.

با تغییر نقش هوش مصنوعی در انجام وظایف روتین، نقش متخصصان روابط‌عمومی نیز در حال تحول است. اکنون تمرکز از اجرا به سمت فعالیت‌هایی مانند مهندسی پرامپت، تحلیل استراتژیک، و نظارت اخلاقی تغییر یافته است. درک محدودیت‌های هوش مصنوعی و نحوه تعامل دقیق با آن، به یکی از شایستگی‌های اصلی برای ارتباط‌گران معاصر تبدیل شده است.

در همین راستا، مدل‌های مالی و قرارداد‌های خدماتی نیز نیاز به بازنگری دارند. وقتی هوش مصنوعی کاری که قبلاً در ساعت‌ها انجام می‌شد را ظرف چند دقیقه به پایان می‌رساند، دیگر مدل‌های سنتی صورت‌حساب‌دهی ساعتی توجیه اقتصادی ندارند. به‌جای آن، تمرکز بر مدل‌های مبتنی بر ارزش ایجادشده و بازتاب‌دهنده‌ی خروجی استراتژیک، در حال فراگیر شدن است. «محصولی‌سازی خدمات روابط‌عمومی» یکی از مفاهیمی است که آینده این حرفه را متحول خواهد کرد.

در پایان، باید تأکید کرد که بهترین نتایج زمانی حاصل می‌شوند که سرعت بالای ابزار‌های هوش مصنوعی با تخصص انسانی، قضاوت حرفه‌ای و نظارت دقیق همراه باشد. تیم‌های روابط‌عمومی لازم است سیاست‌هایی شفاف برای استفاده از هوش مصنوعی تدوین کنند، صحت اطلاعات را به‌صورت مستمر بررسی نمایند و درباره‌ی نقش فناوری در فرآیند تولید محتوا، صادقانه و شفاف با مخاطبان و ذی‌نفعان خود صحبت کنند.

با چنین رویکردی، می‌توان نه‌تنها از تمام ظرفیت‌های هوش مصنوعی بهره برد، بلکه اعتبار، اعتماد و اثربخشی ارتباطات را نیز حفظ کرد.