به گزارش خبرنگار فناوری گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با سیاست‌های اقتصادی ملی‌گرایانه خود بار دیگر توجه جهانی را به خود جلب کرده است. بازگشت او به قدرت در سال 2025 با وعده‌های اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای وارداتی، به‌ویژه از چین، همراه بوده است. این سیاست‌ها، که به بهانه حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به اقتصادهای خارجی مطرح شده‌اند، تهدیدی جدی برای شرکت‌های چندملیتی مانند اپل به شمار می‌روند. اپل، غول فناوری آمریکایی که بخش عمده تولید محصولاتش، از جمله آیفون 17، به زنجیره تأمین جهانی وابسته است، اکنون در معرض فشارهای بی‌سابقه‌ای قرار دارد. در ادامه  به بررسی تأثیر سیاست‌های تعرفه‌ای و تهدیدهای ترامپ بر تولید آیفون 17 و اخلال در شبکه تولید اپل می‌پردازیم.

سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ: ملی‌گرایی افراطی یا خودزنی اقتصادی؟

سیاست‌های اقتصادی دونالد ترامپ، که در دوره‌های قبلی ریاست‌جمهوری‌اش نیز جنجال‌برانگیز بودند، بر محور "اول آمریکا" شکل گرفته‌اند. او بارها ادعا کرده که تعرفه‌های سنگین بر کالاهای وارداتی، به‌ویژه از چین، می‌تواند تولید را به خاک ایالات متحده بازگرداند و اشتغال‌زایی کند. اما این دیدگاه ساده‌انگارانه، که ظاهراً با هدف تقویت اقتصاد داخلی طراحی شده، در عمل پیامدهای مخربی برای شرکت‌هایی مانند اپل و نظام اقتصادی جهانی به همراه دارد. پس از روی کار آمدن ترامپ و اعلام رسمی جنگ تعرفه ای علیه چین، اپل به منظور کاهش ضرر های ناشی از تولید آیفون با شرایط جدید سعی در انتقال محوریت  خطوط تولید از چین به هند داشت که این مسله هم با مخالفت شدید ترامپ همراه بود.

بیشتر بخوانید:

اعلام جنگ اقتصادی ترامپ علیه چین گریبانگیر اپل شد / برای فرار از 3 برابر شدن قیمت ها، آیفون 17 در هند تولید می شود؟

ترامپ، روز جمعه به شرکت اپل هشدار داد که اگر آیفون‌هایی که در داخل آمریکا به فروش می‌رسند در خاک ایالات متحده تولید نشوند، با تعرفه‌ای دست‌کم ۲۵ درصدی مواجه خواهند شد.
 

دونالد ترامپ در پستی در شبکهٔ اجتماعی «تروت سوشال» نوشت: «مدت‌ها پیش به تیم کوک، مدیرعامل اپل، اطلاع داده‌ام که انتظار دارم آیفون‌هایی که در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسند، در داخل آمریکا تولید و مونتاژ شوند، نه در هند یا هیچ جای دیگر. اگر این‌گونه نباشد، اپل باید دست‌کم ۲۵ درصد تعرفه به آمریکا بپردازد.»
 

اپل، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری جهان، بیش از 90 درصد تولیدات خود را در چین انجام می‌دهد. کارخانه‌های فاکسکان، پگاترون و دیگر شرکای اپل در آسیا، قلب تپنده زنجیره تأمین این شرکت هستند. تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ، که برخی گزارش‌ها آن را تا 60 درصد بر کالاهای چینی اعلام کرده‌اند، هزینه‌های تولید آیفون 17 را به‌شدت افزایش خواهد داد. فرض کنیم قیمت تمام‌شده یک آیفون 17 در حال حاضر حدود 400 دلار باشد. با اعمال تعرفه 60 درصدی، هزینه وارداتی قطعات یا محصول نهایی می‌تواند به 640 دلار برسد. این افزایش هزینه، یا به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود و قیمت آیفون را برای خریداران غیرقابل‌تحمل می‌کند، یا سودآوری اپل را کاهش می‌دهد و جایگاه رقابتی آن را تضعیف می‌کند.

تهدیدهای مستقیم علیه اپل: شمشیر دولبه ترامپی

ترامپ به‌صراحت اپل را تهدید کرده که در صورت عدم انتقال تولید به ایالات متحده، با عواقب مالی سنگینی مواجه خواهد شد. او در اظهاراتی در سال 2024، پیش از انتخابات، اعلام کرد: «اپل باید تولیداتش را به آمریکا بیاورد، وگرنه با تعرفه‌های سنگین مواجه خواهد شد.» این تهدید، اگرچه با هدف فشار بر اپل برای ایجاد مشاغل در آمریکا مطرح شده، اما در عمل غیرواقع‌بینانه و مخرب است.

انتقال خطوط تولید آیفون 17 به ایالات متحده چالش‌های متعددی دارد. نخست، زیرساخت‌های تولید در آمریکا برای پشتیبانی از حجم عظیم تولید اپل کافی نیست. چین سال‌هاست که به دلیل نیروی کار ماهر، زیرساخت‌های پیشرفته و هزینه‌های پایین‌تر، به مرکز تولید جهانی تبدیل شده است. ایجاد کارخانه‌های مشابه در آمریکا نه‌تنها میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، بلکه سال‌ها زمان می‌برد. به‌عنوان مثال، فاکسکان در سال 2017 وعده سرمایه‌گذاری 10 میلیارد برای ایجاد کارخانه در ویسکانسین داد، اما این پروژه به دلیل مشکلات لجستیکی و کمبود نیروی کار ماهر با شکست مواجه شد. این تجربه نشان می‌دهد که ادعاهای ترامپ درباره بازگشت تولید به آمریکا بیش از آنکه عملی باشد، شعاری است.

دوم، هزینه‌های نیروی کار در آمریکا به‌مراتب بالاتر از چین است. میانگین دستمزد کارگران کارخانه‌ای در چین حدود 5 تا 10 در ساعت است، در حالی که در آمریکا این رقم به 20 تا 30 می‌رسد. اگر اپل بخواهد تولید آیفون 17 را به آمریکا منتقل کند، هزینه تولید هر دستگاه به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. فرض کنیم هزینه نیروی کار در تولید یک آیفون 50 باشد. با انتقال به آمریکا، این هزینه می‌تواند به 150 تا 200 برسد. این افزایش، در کنار تعرفه‌های وارداتی، فشار مضاعفی بر اپل وارد می‌کند.

اخلال در نظام اقتصادی جهانی

سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ تنها به اپل آسیب نمی‌رساند، بلکه نظام اقتصادی جهانی را که بر پایه تجارت آزاد و زنجیره‌های تأمین جهانی شکل گرفته، مختل می‌کند. اقتصاد جهانی در دهه‌های اخیر بر اساس بهینه‌سازی هزینه‌ها و تخصص منطقه‌ای توسعه یافته است. چین به‌عنوان "کارخانه جهان"، نقش کلیدی در تولید محصولات فناوری ایفا می‌کند. اعمال تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی نه‌تنها هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد، بلکه زنجیره‌های تأمین جهانی را که شرکت‌هایی مانند اپل به آن وابسته‌اند، متلاطم می‌کند.

این سیاست‌ها همچنین خطر جنگ تجاری با چین را افزایش می‌دهند. چین، که خود بازار عظیمی برای محصولات اپل است، می‌تواند با اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه یا محدودیت‌های تجاری پاسخ دهد. در سال 2019، زمانی که ترامپ تعرفه‌هایی بر کالاهای چینی اعمال کرد، چین با کاهش دسترسی شرکت‌های آمریکایی به بازار خود و تشویق مصرف‌کنندگان به خرید برندهای داخلی مانند هواوی واکنش نشان داد. اگر این سناریو تکرار شود، اپل ممکن است بخش قابل‌توجهی از بازار 1.4 میلیارد نفری چین را از دست بدهد. این امر برای آیفون 17، که انتظار می‌رود با ویژگی‌های نوآورانه‌ای مانند نمایشگر پیشرفته‌تر و تراشه A19 معرفی شود، فاجعه‌بار خواهد بود.

تأثیر بر مصرف‌کنندگان و بازار فناوری

افزایش هزینه‌های تولید آیفون 17 به‌طور مستقیم بر مصرف‌کنندگان تأثیر می‌گذارد. اپل یا باید قیمت محصولات خود را افزایش دهد یا سودآوری خود را کاهش دهد. با توجه به رقابت شدید در بازار گوشی‌های هوشمند، افزایش قیمت می‌تواند به کاهش تقاضا منجر شود. برای مثال، اگر قیمت آیفون 17 از 999 دلار به 1,299 دلار افزایش یابد، بسیاری از مصرف‌کنندگان ممکن است به سمت گزینه‌های ارزان‌تر مانند گوشی‌های سامسونگ یا گوگل متمایل شوند. این امر جایگاه اپل را در بازار جهانی تضعیف می‌کند.

علاوه بر این، تعرفه‌های ترامپ می‌توانند نوآوری را در صنعت فناوری مختل کنند. اپل برای توسعه آیفون 17 به زنجیره تأمین پیچیده‌ای وابسته است که قطعات آن از کشورهای مختلف، از جمله کره جنوبی (نمایشگرهای سامسونگ)، ژاپن (لنزهای سونی) و تایوان (تراشه‌های TSMC) تأمین می‌شود. اختلال در این زنجیره، چه از طریق تعرفه‌ها و چه از طریق تنش‌های ژئوپلیتیکی، می‌تواند زمان عرضه آیفون 17 را به تأخیر بیندازد یا کیفیت آن را کاهش دهد.

آینده مبهم اپل، رویای آمریکایی قاتل فرمانروایی تکنولوژی آمریکایی ها می شود؟

اپل در مواجهه با سیاست‌های ترامپ دو گزینه پیش رو دارد: تسلیم شدن به فشارها و انتقال تولید به آمریکا، یا تنوع‌بخشی به زنجیره تأمین خود. گزینه اول، همان‌طور که توضیح داده شد، غیرعملی و پرهزینه است. گزینه دوم، که اپل از سال 2020 با سرمایه‌گذاری در کشورهایی مانند هند و ویتنام آغاز کرده، محتمل‌تر به نظر می‌رسد. با این حال، این فرآیند زمان‌بر است و نمی‌تواند به‌سرعت پاسخگوی نیازهای تولید آیفون 17 باشد.

سیاست‌های تعرفه‌ای و تهدیدهای دونالد ترامپ علیه اپل، اگرچه با شعار حمایت از اقتصاد آمریکا مطرح شده‌اند، در عمل اخلالی جدی در نظام اقتصادی جهانی و زنجیره تأمین شرکت‌هایی مانند اپل ایجاد می‌کنند. تولید آیفون 17، که قرار است نمادی از نوآوری و قدرت فناوری اپل باشد، زیر تیغ این سیاست‌ها در معرض خطر قرار دارد. افزایش هزینه‌ها، کاهش سودآوری، از دست دادن بازارهای جهانی و اختلال در نوآوری، تنها بخشی از پیامدهای این سیاست‌های غیرواقع‌بینانه هستند. در جهانی که اقتصاد بر پایه همکاری و تجارت آزاد پیش می‌رود، ملی‌گرایی اقتصادی افراطی نه‌تنها به اپل، بلکه به کل اکوسیستم فناوری و مصرف‌کنندگان آسیب می‌رساند. اپل باید با هوشمندی و چابکی، راه‌هایی برای تعامل با  چینی ها و مدیریت فشارهای سیاسی پیدا کند، اما این مسیر بدون هزینه نخواهد بود. در نهایت، سیاست‌های تعرفه ای ترامپ، بیش از آنکه به "اول آمریکا" منجر شوند، ممکن است به "آخرین اپل" در رقابت جهانی تبدیل شوند و این شرکت خوش نام حوزه فناوری را از دور خارج کند.