تفاوت عضوگیری در تلگرام با اینستاگرام و تاثیر آن در جذب مخاطبان جعلی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،‌ به نقل از ایرنا، گزارش پیشین  با عنوان «کانال‌های پرفالوئر تلگرام‌فارسی چقدر کاربر جعلی دارند؟» به بررسی میزان جعلی بودن کاربران فیک در کانال‌های پرفالوئر تلگرامی پرداخته بود؛ در این گزارش وضعیت همان کانال‌های تلگرامی در صفحات اینستاگرامی بررسی شده است.

این مقایسه به خوبی می‌تواند پاسخ به این فرضیه‌ها را روشن سازد که عضوگیری در تلگرام چه تفاوتی با عضوگیری در اینستاگرام دارد؟ چرا برخی رسانه‌ها یا نهاد‌ها در تلگرام عضوگیری بهتری داشتند و در اینستاگرام کمتر و برعکس و در نهایت اینکه ماهیت دو بستر و پیام‌رسان مجازی تلگرام و اینستاگرام، در مواجهه با رسانه‌های پرعضو و فعال چگونه است؟

برای این منظور در جدول زیر کانال‌های تلگرامی که در گزارش «کانال‌های پرفالوئر تلگرام‌فارسی چقدر کاربر جعلی دارند؟» به عنوان غول‌های تلگرام‌فارسی ارزیابی و میزان جعلی و واقعی بودن اعضای آن بررسی شده بود، تعداد اعضای آنها در اینستاگرام استخراج و بررسی شد که نتیجه آن به شرح زیر است:

تحلیل و مقایسه عضوگیری این صفحات در تلگرام و اینستاگرام در ابتدا نشان می‌دهد که آیا اقبال و استقبال از کانال‌های تلگرامی که بیشتر آنها افزون بر یک میلیون فالوئر داشتند در اینستاگرام نیز ادامه داشته یا خیر. در این زمینه باید به این نکته اشاره شود که در تلگرام جذب فالوئر جعلی راحت‌تر بوده و محدودیت‌های اینستاگرام برای اعضای غیرواقعی، در تلگرام وجود ندارد.

در تلگرام جذب فالوئر جعلی راحت‌تر بوده و محدودیت‌های اینستاگرام برای اعضای غیرواقعی، در تلگرام وجود نداردنکته مهم دیگر اینکه، برخی از این صفحات، مبنای فعالیت خود را در یکی از این دو بستر تعریف کردند و به هر دلیل توان و انگیزه فعالیت در هر دو را نداشته‌اند. با این وجود نکات زیر از جدول بالا قابل دریافت است:

۱. کانال «خبر فوری قرمز» که با بیش از ۴.۵ میلیون عضو، از برترین کانال‌های تلگرام‌فارسی از نظر فالوئر محسوب می‌شود در اینستاگرام فقط ۳۳ هزار و ۸۰۰ عضو دارد که به طور دقیق‌تر کاهش ۱۰۰ درصدی نسبت فالوئر‌های آن را نشان می‌دهد.

به نظر، این میزان ریزش مخاطب طبیعی نیست و ممکن است به دلیل برخی سانسور‌های اینستاگرام باشد؛ مانند استفاده از تصویر و اسم شهید قاسم سلیمانی و یا اینکه این رسانه خبری همانند تلگرام در اینستاگرام نیز از دنبال‌کننده جعلی استفاده کرده است با این تفاوت که برخورد اینستاگرام با صفحاتی که کاربر جعلی می‌گیرند خیلی سخت‌گیرانه‌تر است و تا حد نابودی آنها پیش می‌رود.

۲. در سوی مقابل، «فیلمیو» با افزایش ۲۰۰۰ درصدی جذب مخاطب در اینستاگرام نسبت به تلگرام روبروست گویی محتوای تصویری این وی‌اودی بیشتر مورد توجه بوده و تعداد اعضای ۱۰۳ هزارتایی کانال تلگرامی فیلمیو در ایسنتاگرام به ۲.۱ میلیون رسیده به‌گونه‌ای که فیلمیو در کنار «افق کوروش» از پرفالوئرترین صفحات مربوط به برند‌ها در این شبکه اجتماعی است.

۳. وضعیت صفحه هواداری «پرسپولیس» شبیه صفحه فیلیمو بوده تا مشخص شود تا چه اندازه مخاطبان مجازی به ورزش و هنر یا به طور اختصاصی‌تر، فوتبال و سینما علاقه‌مندند. صفحه منتسب به باشگاه پرسپولیس در اینستاگرام ۱۰ میلیون فالوئر دارد و در میان باشگاه‌های ایرانی با اختلاف پیشتاز است؛ همچنین نسبت به کانال تلگرامی این باشگاه، افزایش ۴۰۰ درصدی در جذب فالوئر در اینستاگرام دیده می‌شود تا مشخص شود هواداران فوتبالی این باشگاه حضور فعال‌تری در اینستاگرام دارند و محل فعالیت و رصد آنها در این بستر به مراتب از تلگرام بیشتر است.

۴. «ورزش سه» در تلگرام ۱.۳ میلیون و در اینستاگرام ۶ میلیون دنبال‌کننده دارد و اینجا نیز به نظر می‌رسد هوادارن ورزشی این صفحه پرطرفدار، در اینستاگرام حضور بهتری به هم رسانده و اینستاگرام محل مناسب‌تر و جذاب‌تری برای دنبال‌کردن تصاویر و ویدئو‌های ورزشی است. باید این نکته را نیز در نظر داشت که تنوع بصری و امکاناتی اینستاگرام که محتوا‌ها را در قالب‌های متنوع و مختلف از جمله پست، استوری، ریلز، آی‌جی‌تی‌وی عرضه می‌کند یکی دیگر از دلایل جذب کابران مجازی به این بستر بوده است.

تنوع بصری و امکاناتی اینستاگرام که محتوا‌ها را در قالب‌های متنوع و مختلف از جمله پست، استوری، ریلز، آی‌جی‌تی‌وی عرضه می‌کند یکی دیگر از دلایل جذب کابران مجازی به این بستر است۵. خبرگزاری «فارس» و «تسنیم» از پرفالوئرترین رسانه‌های داخلی در تلگرام‌فارسی هستند که البته روند آن در اینستاگرام متفاوت است. اگرچه خبرگزاری فارس توانسته قابلیت جذب مخاطب در اینستاگرام را حفظ کند و تعداد فالوئرهایش را از ۱.۷ میلیون در تلگرام به ۲.۴ میلیون در اینستاگرام برساند و ۴۰ درصد افزایش دنبال‌کننده داشته باشد، اما در خبرگزاری تسنیم شاهد روند معکوسی هستیم به‌گونه‌ای که کانال تلگرامی تسنیم ۱.۹ میلیون فالوئر دارد در حالی که اینستاگرامش ۶۸۴ هزار نفر فالوئر دارد و شاهد ریزش ۶۰ درصد مخاطبان در این صفحه هستیم. در این کاهش مخاطب علاوه بر محتمل بودن وجود کاربران بیش از حد جعلی در تلگرام، امکان محدودیت‌های زیاد اینستاگرام در انتشار محتوای مورد علاقه تسنیم نیز وجود داشته است.

۶. کانال تلگرامی «وال چنل» پرفالوئرترین کانال تلگرام‌فارسی با ۱۲ میلیون دنبال‌کننده است؛ حال آنکه صفحه اینستاگرامی آن، ۲ میلیون فالوئر دارد که با ۸۰ درصد ریزش مخاطب روبه‌رو شده است. «آهنگیفای» نیز که در تلگرام با ۴ میلیون و ۲۹۲ هزار دنبال‌کننده، مرجع دانلود موزیک است در اینستاگرام ۴۵۰ هزار فالوئر دارد که در حدود ۹۰ درصد افت مخاطب در آن قابل مشاهده است.

در خصوص این صفحات باید این نکته را در نظر گرفت که گردانندگان آن، فعالیت خود را معطوف به تلگرام کردند و تمایلی برای حضور در فضای اینستاگرام با فضای خاص آن ندارند و این اختلاف پلتفرم‌ها در نوع و شیوه فعالیت صفحات اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی به خوبی قابل مشاهده است.

جمع‌بندی

مقایسه کانال‌های تلگرامی و عملکرد همان افراد، رسانه‌ها و نهاد‌ها در بستر اینستاگرام نشان می‌دهد برخی از این گردانندگان به طور مشخص از اعضای جعلی در تلگرام برای دیده شدن، تبلیغ و ... استفاده کردند که الگوریتم اینستاگرام اجازه این تعداد و این کاربران جعلی را در این بستر نداده، از این رو اختلاف فاحش تعداد دنبال‌کنندگان تلگرامی و اینستاگرامی می‌تواند به همین دلیل کاربران جعلی باشد.

علاوه بر این، اینستاگرام الگوریتم‌های محدودکننده دیگری در ارتباط با رسانه‌های فارسی‌زبان داشته؛ برای نمونه استفاده از تصویر و حتی اسم سردار قاسم سلیمانی و شهید حسن نصرالله باعث پایین‌کشیدن و حتی تعلیق این صفحات شده و این بدون شک از مهم‌ترین ایراد‌های این شبکه اجتماعی محسوب می‌شود که مدعی آزادی بیان است، اما اجازه تولید محتوای ایرانیان در ارتباط با چهره‌های مورد علاقه خود را نمی‌دهد.

نکته آخر درباره اختلاف ماهیت تلگرام و اینستاگرام است؛ برای نمونه دانلود فیلم و موزیک در کانال‌های تلگرامی بیشتر مرسوم است و خبر‌های روز و لحظه‌ای در این بستر بیشتر دنبال می‌شود در حالی‌که در بستر اینستاگرام، تصویر حرف اول را می‌زند و امکانات این بستر در ارائه محتوا در قالب استوری، پست، ریلز و ... سبب می‌شود که نوع، شیوه و حتی میزان تعامل کاربران در این دو بستر تفاوت زیادی داشته باشند.