سید‌مهدی شجاعی با جلد چهارم «حماسه سجادیه» می‌آید

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، مجموعه «حماسه سجادیه» از جمله کار‌های قابل توجه سید‌مهدی شجاعی در سال‌های اخیر است که توانسته در میان مخاطبان با استقبال مواجه شود، این مجموعه البته حاشیه‌هایی را نیز برای سیدمهدی شجاعی ایجاد کرد، از گرفتار شدن جلد دوم و سوم مجموعه در ممیزی و طولانی شدن روند بررسی گرفته تا برخی برداشت‌هایی که از کتاب شده است.

این مجموعه که تاکنون ۳ جلد آن با عناوین «تویی به جای همه»، «اگر غم لشکر انگیزد» و «جز حکایت دوست» منتشر شده است، به واکاوی، روایت و تحلیل وقایع تاریخی دوران حیات پربرکت امام چهارم شیعیان، حضرت علی‌ابن الحسین ابن علی و سیره آن امام می‌پردازد.

سید‌مهدی شجاعی در روز‌های اخیر در گفت‌وگویی از انتشار مجلد چهارم این مجموعه و ادامه‌دار بودن آن سخته گفته است، وی می‌گوید: کتاب‌هایی که من اخیراً مشغول به کار روی آنها هستم، رمانی درباره حضرت سجاد (ع) با عنوان کلی «حماسه سجادیه» است که در این کتاب از بنیان و بِیس، حرکت حضرت سجاد (ع) را بررسی کرده‌ام. به این دلیل که در تاریخ بعد از وقایع عاشورا، گفته می‌شود که خون بر شمشیر پیروز است و ...، اما می‌بینیم که ظاهر قصه اینطور است که بچه‌های پیغمبر (ص) کشته شده‌اند، زن و بچه‌های آنها اسیر شده‌اند و دشمن هم بر قله فتح و پیروزی نشسته است. اما این پیروزی که ما از آن اسم می‌بریم کجای داستان عاشورا است؟ این نکته مهمی است که آن را بنیاد کار خودم در این سلسله کتاب‌ها قرار داده‌ام و سعی کرده‌ام از بنیان، اسلام بدلی را که امام حسین (ع) مقابل آن ایستاده است، تبیین کنم.

شجاعی در جلد نخست این مجموعه «تویی به جای همه» گریز مکرر به واقعه کربلا، خواننده را با کاروان اسرا همراه می‌کند تا بازگشت امام سجاد به مدینه و سپس هجرت از مدینه و سکونت در غربت بیابان. وی در کتاب دوم با عنوان «اگر غم لشکر انگیزد»، به واقعه حره می‌پردازد و آنچه در مدینه گذشت و کتاب سوم در پس روایت وقایعی که کمی پیش از مرگ یزید در مکه اتفاق افتاد خواننده را هر چه بیشتر با اسلام و حکومت اموی آشنا می‌سازد.

سومین مجلد از مجموعه حماسه سجادیه است، مشتمل بر چهل فصل است و همچون دو مجلد پیشین به واکاوی، روایت و تحلیل وقایع تاریخی دوران حیات پر برکت امام چهارم شیعیان، حضرت علی‌ابن الحسین ابن علی، و سیره آن امام می‌پردازد.

آنچه درباره این مجموعه خواندنی جلب توجه می‌کند، سهل و ممتنع بودن کار نویسنده است. سید مهدی شجاعی کوشیده است با وفاداری تمام به نص صریح تاریخ، روایتی دیگر از زندگی و سیره امام سجاد در دسترس مخاطبان قرار دهد، روایتی که در عین بیانی روان و شیوا به بسیاری از ابهامات تاریخی پیرامون آن امام و دوران حیات ایشان پاسخ می‌دهد.

بر کسی پوشیده نیست که به فاصله کوتاهی پس از واقعه کربلا فجایعی در بلاد اسلام رخ داد که ننگ و رسوایی آن برگ‌های تاریخ را سیاه کرد. ولی اینکه این فجایع چرا و چگونه به وقوع پیوستند به آسیب شناسی جدی و تحلیل اندیشمندانه احتیاج دارد و اینجاست که اهمیت کار شجاعی مشخص می‌شود.

وی در این مجموعه تنها راوی صرف تاریخ نیست. داستان‌گوی صرف هم نیست، بلکه تلاش می‌کند در قالب روایت داستانی که تماماً مستند به مستندات تاریخی معتبر است، پرده از راز‌هایی بردارد که دانستن آنها برای صاحبان خرد لازم و ضروری است.

شجاعی به عنوان یکی از بنیانگذاران ادبیات آیینی در ایران، سابقه درخشانی در خلق این دست از آثار دارد. او نسل‌هایی از جامعه ایران را با معارف اهل بیت آشنا نموده است. با این‌همه، مجموعه حماسه سجادیه به گواه اثر گویی رسالتی دیگر هم برای خود قائل است: روشنگری... اما این تنها رسالت این اثر نیست.

عشق شجاعی به اهل بیت و امام سجاد (ع) که در جای جای اثر خواسته یا ناخواسته، از پرده برون می‌افتد، بی‌سبب نیست. کرامات امام هر قلب سلیمی را بی‌قرار می‌کند، کراماتی که بسیاری از آنها تا به حال ناگفته و مغفول مانده بودند و حال در بستر روایت نویسنده بیان شده‌اند. کراماتی که مخاطب را وادار می‌کنند بی‌اختیار خطاب به علی‌ابن الحسین بگوید: چقدر من شما را دوست دارم!

نکته مهم دیگر درباره این مجموعه خواندنی نثر شیرین و خوشخوان آن است. نویسنده با چیره‌دستی تمام، به مدد استفاده از راویان متعدد در هر فصل پرده می‌گرداند و قلم را به نوعی دیگر به چرخش در می‌آورد. او حتی از آوردن اصطلاحات روز هم ابایی ندارد و این لطیفه حلاوتی دیگر به کار می‌بخشد. مثلا در همین کتاب سوم جایی از زبان شیطان چنین می‌خوانیم: «من حتی به مخیله‌ام هم خطور نمی‌کرد که ممکن است سجاد ناگهان از دور با ریموت کنترل، مسیر بازی و جای برنده و بازنده را عوض کند... اینکه ناگهان از دعا و نیایش و مناجات، خروجی لژستیکی و پدافندی و عملیات نظامی در بیاورد، انصافا غیرمنتظره بود.»