
بررسی عمیق روایتگری موفق در جنگ ۱۲ روزه و چالشهای پیچیده رسانهای ایران در عصر نوین

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، نشست اول از مجموعه نشست «رسانه در میدان نبرد؛ تحلیل و آسیبشناسی نقش رسانهها در ۱۲ روز دفاع از ایران» با عنوان «روایت و معنا در جنگ» ۱۰ تیرماه ۱۴۰۴ با هدف واکاوی دقیق نقش رسانهها در جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران و تحلیل نقاط ضعف و قوت روایتگری رسانهای داخلی در خانه اندیشهورزان برگزار شد. این رویداد با حضور با حضور علیرضا شفاه، عضو شورای علمی موسسه اشراق، مرتضی تسخیری، فعال رسانهای و فرهنگی، محمدهانی ایرانمنش، فعال فرهنگی و اجتماعی و محمدحسن نیلی، هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی فرصتی طلایی برای بازنگری در شیوههای روایتگری و سیاستگذاری رسانهای فراهم آورد.
جنگ رسانهای؛ نقش تعیینکننده روایتها در تقابل با دشمنان
در روزی که فضای رسانهای کشور بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر تحولات پیچیده منطقهای و جهانی قرار گرفته است، نشست تخصصی «رسانه در نبرد» با هدف واکاوی دقیق نقش رسانهها در جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران و تحلیل نقاط ضعف و قوت روایتگری رسانهای داخلی برگزار شد. این رویداد با حضور اساتید دانشگاه، پژوهشگران حوزه ارتباطات، فعالان رسانهای و فرهنگی و همچنین مدیران رسانههای مختلف کشور، فرصتی طلایی برای بازنگری در شیوههای روایتگری و سیاستگذاری رسانهای فراهم آورد.
ضعف ساختاری روایت رسانهای در ایران؛ زنگ خطری برای آینده رسانهای کشور
مرتضی تسخیری، فعال رسانهای و فرهنگی، در سخنرانی افتتاحیه نشست با لحنی انتقادی به وضعیت کنونی روایتگری رسانهای در کشور پرداخت. او با اشاره به اینکه روایت رسانهای جنگ نباید صرفاً به ثبت رویدادها محدود شود، تاکید کرد: در جنگهای نوین، روایتگری رسانهای بخشی از میدان نبرد است. متأسفانه رسانههای ما در ایران هنوز در ارائه یک روایت منسجم، راهبردی و مؤثر در سطح جهانی دچار ضعفهای جدی هستند.
وی افزود: این ضعفها موجب شده است که دشمنان با جنگ روانی و رسانهای، تصویر واقعی مقاومت را مخدوش کنند و پیامهای جمهوری اسلامی به شکل صحیح به مخاطب بینالمللی منتقل نشود.
تسخیری همچنین بر ضرورت بازنگری در آموزش خبرنگاران و فعالان رسانهای و ایجاد ساختارهای پویا و تخصصی در روایتگری تأکید کرد.
فناوریهای نوین رسانهای؛ شمشیر دو لبهای برای روایتها
در ادامه نشست، علیرضا شفاه، عضو شورای علمی موسسه اشراق، به تاثیر شگرف تحولات فناوری بر شکلگیری فضای رسانهای پرداخت و گفت: رسانههای نوین، به ویژه شبکههای اجتماعی و فناوریهای هوش مصنوعی، به سرعت در حال تغییر نحوه تولید و انتشار روایتها هستند. در این بستر، روایتهای سنتی و یکجانبه به سرعت از میان میروند و جای خود را به روایتهای چندصدایی و لحظهای میدهند.
او افزود: این شرایط هم فرصت و هم تهدید است. فرصت از آن جهت که رسانهها میتوانند با سرعت بالاتری پیام خود را به مخاطبان برسانند و تهدید به دلیل آنکه این فضا به راحتی محل نشر اخبار جعلی، تفرقهافکنی و جنگ روانی دشمنان میشود.
شفاه بر ضرورت هوشمندسازی روایتها و استفاده از ابزارهای فناوری برای ایجاد روایتهای مؤثر و مبتنی بر واقعیت تأکید کرد.
فروپاشی نظم رسانهای جهانی؛ فرصتی تاریخی برای جمهوری اسلامی
محمدهانی ایرانمنش، فعال فرهنگی و اجتماعی، با اشاره به فروپاشی نظم رسانهای سنتی جهان که سالها تحت سلطه رسانههای غربی بود، گفت: امروز شاهد بحران مشروعیت و اعتبار رسانههای بزرگ غربی هستیم و این امر زمینهای فراهم کرده تا کشورهای مستقل، از جمله جمهوری اسلامی ایران، روایتهای خود را با قدرت و تأثیرگذاری بیشتری ارائه دهند. او ادامه داد: نبردهای امروز، ترکیبی از میدانهای نظامی، سیاسی، اقتصادی و رسانهای است. جمهوری اسلامی با بهرهگیری از ظرفیتهای مردمی و فناوریهای نوین، میتواند در این نبرد رسانهای نقشی برجسته ایفا کند.
ایرانمنش تصریح کرد که بازسازی روایتها باید به سمت روایتهای کلان، هوشمندانه و چندسطحی حرکت کند که ضمن جذب مخاطب داخلی، بتواند مخاطب جهانی را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
روایت کلان انقلاب اسلامی؛ خط مشی فرهنگی و اجتماعی برای حفظ انسجام ملی
محمدحسن نیلی، هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی، در بخش پایانی نشست به نقش مهم رهبر معظم انقلاب در شکلدهی و هدایت روایت کلان انقلاب اسلامی پرداخت. او گفت: این روایت کلان مبتنی بر ارزشهای عدالتخواهی، مقاومت و امید به آینده است که توانسته در شرایط سخت، انسجام و همبستگی ملی را حفظ کند و الهامبخش جامعه و نیروهای مقاومت باشد.
وی افزود: رسانهها باید به عنوان بازوی فرهنگی این روایت، نقشی فعال و سازنده ایفا کنند تا گفتمان مقاومت در جامعه بیش از پیش تقویت شود و فرهنگ ایستادگی در برابر فشارهای دشمن نهادینه گردد.
نیلی تاکید کرد: این روایت باید به صورت مستمر و منسجم در رسانهها و فضای عمومی جامعه تکرار و بازتولید شود.
چشمانداز رسانهای ایران؛ ضرورت استراتژیهای نوین و هوشمندانه
کارشناسان حاضر در نشست ضمن نقد وضعیت موجود، بر ضرورت تدوین استراتژیهای کلان رسانهای و تربیت نیروی متخصص در حوزه روایتگری تأکید کردند.
از مهمترین پیشنهادهای مطرح شده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آموزش تخصصی و دورههای پیشرفته برای خبرنگاران، فعالان رسانهای و مدیران روایتگری
بهرهگیری گسترده از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، دادهکاوی و رسانههای تعاملی
افزایش شفافیت، نقدپذیری و ارتقای کیفیت محتوای رسانههای داخلی
توسعه و ترویج روایتهای کلان انقلاب اسلامی و مقاومت با رویکردی چندسطحی و جهانی
ایجاد پلتفرمهای رسانهای قدرتمند برای مقابله با جنگ روانی و روایتهای جعلی دشمن