کتاب صدا‌هایی از سربرنیتسا، روایتی از درد، نسل‌کشی، مقاومت و سکوت جهانی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب «صدا‌هایی از سربرنیتسا» حاصل تلاش دو نویسنده، آن‌پتریلا استاد دانشگاهی در آمریکا و حسن حسنوویچ، از بازماندگان نسل‌کشی سربرنیتسا است. این اثر بر پایه مصاحبه‌های میدانی با نجات‌یافتگان، مادران قربانیان، فعالان حقوق بشر و پژوهشگران شکل گرفته و به‌جای روایت کلی جنگ داخلی بوسنی، تمرکز خود را بر نسل‌کشی در شهر سربرنیتسا گذاشته است.

در این کتاب، روایت‌های انسانی با تحلیل‌های حقوقی و روان‌شناختی درهم تنیده شده‌اند. از احکام دادگاه بین‌المللی لاهه گرفته تا بررسی تأثیرات روانی بلندمدت بر بازماندگان، همه در فصول پایانی کتاب بررسی شده‌اند. این ترکیب روایت و تحلیل، کتاب را به منبعی جامع و منحصر‌به‌فرد تبدیل کرده است؛ سندی زنده از تاریخ، برای وجدان امروز.

از سربرنیتسا تا غزه

ترجمه این کتاب در شرایطی انجام شده که جهان شاهد نسل‌کشی دیگری در غزه است. شباهت‌های دردناک میان آنچه در بوسنی رخ داد و آنچه امروز در فلسطین جریان دارد، انگیزه‌ای شد برای ترجمه این اثر. سکوت مجامع بین‌المللی، همراهی پنهان برخی سازمان‌ها با جنایت‌کاران، و تکرار فجایع انسانی، همگی نشان می‌دهند که تاریخ عبرت نشده است.

مریم رضاییان یکی از مترجمان کتاب در گفت‌و‌گو با دانشجو گفت: وقتی روایت‌های بازماندگان بوسنی را می‌خواندم، قلبم به درد می‌آمد. اما دردناک‌تر آن بود که همان اتفاقات، همان سکوت‌ها، همان جنایت‌ها را امروز در غزه می‌بینم، انگار تاریخ دارد فقط با چهره‌ای دیگر تکرار می‌شود.

او ادامه داد: این کتاب نه‌تنها روایت‌گر گذشته است، بلکه آینه‌ای‌ست برای امروز؛ سندی برای ثبت حقیقت، و ابزاری برای بیداری وجدان جهانی. همان‌طور که نویسندگان کتاب امیدوار بودند که با ثبت این روایت‌ها، از تکرار نسل‌کشی جلوگیری شود، ما نیز با همین امید آن را به فارسی ترجمه کردیم.

اما متاسفانه هنوز همان اتفاقات تکرار شده و ما با همان سکوت مجامع بین‌المللی، همان سکوت کشور‌های غربی که مدعی آزادی بیان و دموکراسی و حقوق بشر هستند. مواجه هستیم. سکوتی که به جنایت‌کاران اجازه می‌دهد تا حد توانشان مردم را کشته و ملت‌ها را نابود کنند. وبعد از تمام شدن جنایات و نسل‌کگشی، تازه وارد عمل شده و دادگاهی فرمالیته برگزار کنند.

رضاییان ادامه داد: همه می‌دانیم که این جنایات یک بار دیگر اتفاق افتاده، با همون مشخصات، ولی باز هم کسی برای جلوگیری از این نسل‌کشی تلاشی نمی‌کند. تنها کسانی که قربانی می‌شوند، مردم هستند. تنها کسانی که شاهد عینی این جنایات بوده‌اند، مردم هستند ولی مردم کاری از دستشان بر نمیآید جز اآنکه به یکدیگر کمک کنند، حمایت کنند، یا اعلام نیاز کنند.